Hasła

1. Część widowni rozciągająca się pomiędzy kanałem orkiestrowym i sceną a lożami (czasem parter z tyłu zamykał amfiteatr, a po bokach loże). Parter jest usytuowany na poziomie sceny lub nieco poniżej, zwykle (dla lepszej widoczności) wznosi się amfiteatralnie.

Na ziemiach polskich do lat trzydziestych XIX w. parter miał wyłącznie miejsca stojące, później częściowo wprowadzono miejsca siedzące (kilka rzędów ławek najbliżej sceny). Wyróżniano wówczas w parterze: cyrkuł (tuż przed kanałem orkiestrowym), ławy (za cyrkułem), i krzesła (po bokach przed lożami) oraz wolne miejsce za nimi, przeznaczone dla widzów stojących. Pod koniec XIX w. cały parter zajęły miejsca siedzące. W dawnym teatrze używano też nazwy parkiet.

2. Publiczność zajmująca miejsca stojące lub siedzące między sceną a amfiteatrem i lożami.

Od początku istnienia sceny publicznej uważano publiczność parterową za najbardziej miarodajnych odbiorców. Tworzyli go widzowie zróżnicowani pod względem statusu, narodowości, urodzenia, majątku, z czasem najliczniejszą część publiczności parterowej stanowiła inteligencja o rodowodzie szlacheckim i mieszczańskim. Na parterze wydzielano też miejsca dla policji teatralnej, lekarza teatralnego, cenzora i krytyków.

Bibliografia

• Cegieła, Anna: Polski słownik terminologii i gwary teatralnej, Wrocław 1992;
• Cegieła, Anna: Polskie słownictwo teatralne 1765–1965, Wrocław 1992;
• [Dmuszewski, Ludwik Adam i Żółkowski, Alojzy Fortunat]: Dykcjonarzyk teatralny. Z dodatkiem pieśni z najnowszych oper dawanych na Teatrze Narodowym warszawskim, Poznań 1808;
• Estreicher, Karol, Parter stojący, Kraków 1888; [wersja cyfrowa]
• Frankowska, Bożena: Encyklopedia teatru polskiego, Warszawa 2003;
• Glossary of the Theatre in English, French, Italian and German, compiled and arranged by Karin R. M. Band-Kuzmany, Amsterdam – London – New York 1969.