Artykuły

Słowno-muzyczną opowieść o patronie Wrocławia napisali kompozytor Stefan Gąsieniec i poeta Bogusław Kierc. Utwór na trio jazzowe, chóry, orkiestrę smyczkową i solistów zabrzmi w sobotę w sali koncertowej Radia Wrocław.

Błogosławiony Czesław patronuje Wrocławiowi dopiero od lat 60. ubiegłego wieku, mimo że z miastem związany jest od średniowiecza. Był pierwszym przeorem wrocławskich dominikanów, wsławił się jako obrońca miasta przed najazdem mongolskim. W roku 1241, gdy mieszkańcy przygotowywali się na śmierć z rąk tatarskich najeźdźców, Czesław wszedł na mury obronne i żarliwie się modlił. Nagle na jego głowę - jak opisuje średniowieczny kronikarz Jan Długosz - zstąpił z nieba ognisty słup, oświetlając blaskiem całą okolicę. Przerażeni Tatarzy odstąpili od oblężenia i uciekli.

Według zakonnej tradycji Bóg w zamian za ocalenie miasta przyjął życie Czesława. Zakonnik został pochowany w kościele św. Wojciecha przy pl. Dominikańskim, gdzie do dziś w kaplicy znajdują się jego szczątki. Czaszka przechowywana jest w złotym relikwiarzu w skarbcu klasztornym, a pozostałe kości zamknięto w sarkofagu.

Kantata Gąsieńca i Kierca zostanie zaprezentowana z rozmachem. Na estradzie w sali koncertowej Radia Wrocław pojawi się ponad sześćdziesięciu wykonawców, w tym chór gregoriański Schola Gregoriana Silesiensis, chór gospelowy Hand of God, zespół smyczkowy Lower Silesia Ensemble oraz jazzowe trio, kierowane przez grającego na fortepianie kompozytora. W roli solistów usłyszymy: aktorkę i piosenkarkę Olgę Bończyk, śpiewaczkę operową Aleksandrę Kubas, jazzowego wokalistę Marka Bałatę oraz aktorów Mariusza Kiljana i Radka Kaima.

Stefan Gąsieniec, kompozytor kantaty: - Wzory? Chciałem przywołać klimat dzieł klasycznych, Szostakowicza, Prokofiewa, Czajkowskiego, bo na tym się wychowywałem, ale od samego początku założeniem było połączenie monumentalnej klasyki z jazzem, muzyką pop, nawet rockiem. Są też motywy orientalne. Do tego dodałem odrobinę elektroniki. Będzie więc patetycznie, ale i rozrywkowo. Jak w "Piratach z Karaibów".

Autor libretta, aktor i poeta Bogusław Kierc, wzorował się zaś na średniowiecznych tekstach hagiograficznych. Mamy więc część mówiącą o życiu świętego i część o cudach, które zdarzyły się za jego sprawą. Kierc nie ograniczył się wyłącznie do legendy, lecz swoje libretto uzupełnił o części czysto liryczne - jak choćby modlitwę błogosławionego o ocalenie miasta przed najazdem tatarskim. - Moim zamiarem było dochowanie wierności źródłom historycznym, a także zachowanie języka zbliżonego do nich - opowiada Kierc - W tym wszystkim najbardziej jednak zajmował mnie fenomen ludzki bł. Czesława. Za mało się o nim wie, za mało się o nim mówi. Kantata to kroczek o kawałek przybliżający nam jego postać.

Wrocławianie bł. Czesława poznali bliżej około trzech lat temu, kiedy zespół wrocławskich antropologów zrekonstruował jego twarz na podstawie zachowanej czaszki. Błogosławiony okazał się niebieskookim blondynem o jasnej cerze. Naukowcy odkryli, że dokuczał mu kamień nazębny i cierpiał na paradontozę. Jego twarz będzie można sobie przypomnieć już dziś wieczorem - podczas koncertu zostanie wystawione zrekonstruowane popiersie błogosławionego. O pracy antropologów nad rekonstrukcją twarzy błogosławionego przypomnieli też twórcy kantaty - opis tego wydarzenia otwiera dzieło. - Z kaplicą bł. Czesława w kościele Dominikanów wiąże się moje dziecięce wspomnienie z powojennego Wrocławia - wspomina Kierc - W mieście ruin wznosiła się nietknięta kaplica błogosławionego, ojciec zapewniał mnie, że on wciąż tam spoczywa. Nagle znalazłem się w bliskości świętego. Pamiętam to dziecięce poczucie obcowania z czymś nieziemskim.

Kantatę o błogosławionym Czesławie zamówiło miasto Wrocław. Opieką reżyserską przedsięwzięcie objął aktor Jacek Bończyk, a scenografię zaprojektował Michał Jędrzejewski. Kompozytor Stefan Gąsieniec: - Chcemy przetłumaczyć tekst m.in. na czeski i wystawić kantatę w Pradze. Są też plany, aby powstała płyta-wizytówka reklamująca w ten sposób Wrocław.

Kantata "Błogosławiony Czesław: Pogromca Śmierci - Obrońca Wrocławia" w sobotę w Sali Koncertowej Radia Wrocław (ul. Karkonoska 10) o godz. 19. Wstęp wolny.