Artykuły

Dziś premiera nowego performansu Marty Górnickej "Matka Courage nie będzie milczeć. Chór na czas wojny" rozpisanego na 60-osobowy chór matek arabskich i żydowskich, izraelskich tancerzy-żołnierzy i dzieci arabskie. - Na próbach płaczą tak, jakby śpiewały. Śpiewają tak, jakby płakały - mówi reżyserka o kobietach chóru.

Performans rozpisany jest na cztery przestrzenie Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Spektakl inauguruje promocję polskiego teatru za granicą związaną z obchodami 250 lat teatru publicznego w Polsce.

"MATKA COURAGE nie będzie milczeć" to CHÓR dwóch języków (arabski, hebrajski) i jednego głosu. Marta Górnicka, autorka nowej formy teatru chórowego, przenosi w tym projekcie swoje poszukiwania w przestrzeń szczególnie rozumianej reżyserii społecznej. Do udziału w performansie zaprasza funkcjonujące w radykalnie skonfliktowanych społecznościach grupy, z którymi pracuje, stwarzając możliwość ekspresji skrajnych afektów i bezpośredniej interakcji między tymi, których na co dzień oddziela niewidzialna bariera. Nie chodzi już o to, by reprodukować na scenie konflikt i mechanizm jego narastania, ale by go objawić w całym natężeniu i zabójczych kolizjach. I by mimo to znaleźć możliwość stworzenia wspólnego dzieła, które przemówi w wielu językach i zarazem jednym ludzkim głosem. Chór, jaki tworzy się w trakcie takiej pracy, daje szansę przemiany śmiertelnych antagonizmów w ujawniony na scenie agonizm, pozwala stanąć obok siebie ludziom, których dzielą nieredukowalne różnice, ale którzy przez sam fakt wspólnej pracy w domenie głosu i ciała uznają prawomocność tych, których polityka definiuje jako "wrogów". Idzie zatem także o to, by postawić radykalne pytanie o społeczną skuteczność sztuki wobec najtrudniejszych wyzwań współczesnego świata. I pytając, zarazem podjąć wysiłek, by ze sztuki uczynić narzędzie przekraczania stale narastających w społeczeństwach postaw wrogości.

Kim jest Matka COURAGE dzisiaj? Kim jest kobieta w systemie konfliktu i wojny? W miejscu, gdzie toczy się obecnie jeden z największych konfliktów na świecie przemówi CHÓR: zabrzmią słowa jak pociski, śpiew i piosenki dziecięce. CHÓR będzie mówił przeciwko obrazowi "konfliktu", "innego", "wroga" rodzącemu się w zawłaszczonym języku. W surrealnym świecie wojny, w którym przemoc jest kadrowana, nie wiadomo już co jest " przemocą" a co "obroną", co jest "życiem zagrożonym" a co "życiem wartościowym", co "aktem terroru", a co obroną przed tym aktem, kto "przyjacielem", kto "wrogiem"?

Czy wojna jako "interes" będzie reprodukowana w nieskończoność? Czy nie jestem "wystarczająco ludzka"? - pyta jedna z matek. Kto jest "bardziej ludzki": Arab czy Żyd? "Dopóki widzimy człowieka w innym, w ten i tylko ten sposób zatrzymamy szaleństwo?" pyta Robi Damelin, arabska matka.

Tam, GDZIE WYDAJE SIĘ, ŻE NIE MA JUŻ GŁOSU - spróbujemy mówić.

TAM, GDZIE MOŻNA JUŻ TYLKO BAĆ SIĘ SŁÓW - będziemy śpiewać.

MATKA to projekt ekstremalny. Arabki i Żydówki, które poznałam są mądre, odważne. Na próbach płaczą tak, jakby śpiewały. Śpiewają tak, jakby płakały. Wspólnie zapytamy o to czym jest człowiek.

Marta Górnicka

***

Performans jest częścią Tryptyku, którego kolejne odsłony będą miały premiery w Polsce i w Niemczech: "MATKA COURAGE i jej CHÓR: psy, żydzi, homoseksualiści, dzieci i reszta EUROPY" (koprodukcja TR Warszawa i Ringlokshuppen w Niemczech, planowana premiera: listopad 2015) oraz "MATKA COURAGE i jej psy" (Brunszwik, Niemcy, planowana premiera: wrzesień 2015)

***

MATKA COURAGE nie będzie milczeć. CHÓR na czas wojny

koncept, libretto, reżyseria: Marta Górnicka

partytura: Wojciech Blecharz

choreografia: Anna Godowska

kostiumy: BRACIA

dramaturgia: Yonatan Levy, Arieh Rosen

asystentka reżysera: Kaja Stępkowska

tłumaczenie na hebrajski: Małgorzata Lipska

tłumaczenie na arabski: Shereen Daniel

konsultacja: Miriam Borenstein

W projekcie udział biorą: Alice Abed, Tamar Achiron , Irit Aharoni, Gil Amishay, Yotam Baruch, Itai Bibas, Badria Bouchari, Shahar Brener, Mattia Casson, Midian Regev Chomash, Claire Deeb, Aya Degani, Danielle Fisher, Gilad Goral, Alia Hattab, Matan Kaplan, Dalya Keva, Noga Kristovsky, Rakefet Lapid, Alma Lauer, Orit Lelouche, Maya Levy, Sihrab Abu Lsan, Ofri Mantell, Ross Mogerly, Tami Nora, Pauline Odeh, Miki Oren, Hillel Perlman, Tomer Pistiner, Nimrod Poles, Dikla Rajevsky, Amal Abu Ramadan, Noa Sarig, Gina Spliopoulos-Shibli, Fibi Tzadok, Michal Waldberg, Shone Weiler, Nirit Wolfson

premiera: 11 grudnia 2014, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Tel Awiwie, Izrael

koproducenci:

The Tel Aviv Museum of Art

The Polish Institute Tel Aviv

SPIN Live Art Presence(SYMA International art and culture exchanges)

projekt powstaje we współpracy:

The JEWISH-ARAB CENTRE IN JAFFA, TEL AVIV, THE SCHOOL OF VISUAL THEATRE IN JERUSALEM, BIKUREY HA' ITIM MULTI-DISCIPLINARY ART CENTER IN TEL AVIV, SYNAPSA CENTER FOR VOICE AND MOVEMENT, AND NEHAROT CHORUS JERUSALEM

projekt współfinansują:

The Polish Institute, Tel Aviv

The Adam Mickiewicz Institute, Poland

The Ministry of Foreign Affairs, Arts and Cultural Department, Israel

The Ministry of Foreign Affairs, Poland

The Ministry of Culture and National Heritage, Poland

Culture.pl

TR Warszawa