Artykuły

Z pierwszej edycji festiwalu Actus Humanus zapamiętamy przede wszystkim zmagania pięknej muzyki z zimnem i akustyką. Nawet mistrzowie muzyki dawnej momentami musieli uznać wyższość sił natury. To, że Filip Berkowicz potrafi ściągać artystów z najwyższej półki, wiedzieliśmy już przed festiwalem. Organizatorzy Actus Humanus nie do końca zadbali jednak o warunki, w jakich artyści wykonywali, a słuchacze odbierali muzykę - pisze Borys Kossakowski na portalu Trójmiasto.pl.

"Jak jest zima, to musi być zimno" - można zacytować słynną kwestię z filmu "Miś", odpierając te zarzuty. Ale przecież jest na to rada. Mamy w Gdańsku sale koncertowe, które w grudniu zapewniają lepszy komfort grania i słuchania, niż nieogrzewane kościoły. Choć piękne i dysponujące nierzadko świetną akustyką, nie nadają się na zimowe koncerty.

Kiedy ogłoszono pomysł na grudniowy festiwal, osoby związane z organizacją podobnych imprez od razu zwróciły uwagę na ewentualne problemy z niskimi temperaturami. Organizatorzy Actus Humanus nie zapewnili odpowiedniego komfortu słuchaczom, ani artystom. Kłęby pary wodnej buchające z ust wokalistów Ensemble Micrologus stanowiły widok kuriozalny. Choć Patrizia Bovi [na zdjęciu] mogła zachwycać zarówno śpiewem, jak i urodą, ja z mieszaniną przerażenia i fascynacji obserwowałem białe obłoki pojawiające się z każdą wyśpiewaną frazą. Psikusy artystom sprawiały także instrumenty, które nie chciały stroić w takich warunkach.

Wszyscy odetchnęli z ulgą, gdy festiwal przeniósł się na ostatnie dwa dni do Dworu Artusa, gdzie już prawie wszystko było jak należy. Prawie, bo kontrowersyjna okazała się decyzja o rezygnacji z aparatury nagłośnieniowej we wszystkich koncertach. Organizatorzy najpewniej chcieli zadbać o jak najwierniejsze odwzorowanie historycznych wykonań muzyki dawnej. I choć jest to zrozumiałe, to jednak słuchacze, którzy zapłacili kilkadziesiąt złotych, musieli być bardzo zawiedzeni, gdy przyszło im podziwiać La Venexianę z ostatnich rzędów kościoła św. Mikołaja. Tam po prostu niewiele było słychać. Profesjonalnie ustawiona aparatura nagłośnieniowa z pewnością nie zniekształciłaby oryginalnego brzmienia historycznych instrumentów, a pozwoliłaby podziwiać znacznie więcej szczegółów wykonywanej muzyki, które ginęły w pogłosie.

A było co podziwiać. Program został dobrany z dbałością o bardzo wysoki poziom wykonawczy, ale także o różnorodność. Każdy z koncertów pokazywał zupełnie inne oblicza muzyki dawnej. Objawieniem koncertu inauguracyjnego La Venexiany była sopranistka Roberta Mameli, która urzekła potężnym, okrągłym i ciepłym głosem. Potrafiła wyśpiewać nie tylko donośne forte, ale także skomplikowane frazy wymagające dbałości o szczegóły. To najlepszy wokalista tego festiwalu.

Świetnie też zaprezentował się Norweg Magnus Staveland, który wystąpił na zakończenie festiwalu z włoskim Modo Antiquo. Tenor prezentował się szczególnie dobrze w wysokich rejestrach, gdzie jego śpiew brzmiał bardzo dźwięcznie i lekko. Staveland to przykład śpiewaka nowoczesnego - przystojny, szczupły, w eleganckim garniturze czasem przypominał muzyka rockowego wykonując swe partie z niezwykłym zaangażowaniem.

Bardzo dobrze zabrzmiał także Ensemble Clement Janequin, który zaprezentował pieśni francuskie z XVI wieku. Niezwykle interesujący był koncert Ensemble Micrologus, który zaprezentował wiele rzadko spotykanych instrumentów, takich jak średniowieczne harfa i trąba. Na wysokości zadania stanął też Pierre Hentai z "Wariacjami Goldbergowskimi" Bacha.

Mimo pewnych niedociągnięć organizacyjnych decyzja o powstaniu Actus Humanus była jedną z najlepszych, jaką w tym roku podjęły władze miasta w kwestiach kultury. Festiwal, który w tym roku odbywał się w dniach 14-18 grudnia, z pewnością jest w stanie ożywić kulturalnie miasto w okresie przedświątecznym, wyrwać mieszkańców z zakupowego amoku i tchnąć w skomercjalizowane święta Bożego Narodzenia trochę ducha.

Wszystkie wady pierwszej edycji warto wybaczyć, bo przyszłość Actus Humanus zapowiada się co najmniej bardzo dobrze. Świadczy o tym spore zainteresowanie publiczności oraz świetne przygotowanie od strony programowej i marketingowej. Zostaje czekać na przyszłoroczną edycję - program jest już niemal gotowy.