Balet-pantomima w 1 akcie. Libretto wg ballady J.W. Goethego "Uczeń czarnoksiężnika" i muzyka: Romuald Twardowski; choreografia: Teresa Kujawa; scenografia: Kazimierz Wiśniak.
Prapremiera: Wrocław 16 X 1971, Opera.
Osoby: Mistrz - Stanisław Sitkomirski; Uczeń - Franciszek Knapik; Rzeźby I - Beata Starczewska, Krystyna Kosarewicz, Waldemar Karst i Henryk Walentynowicz; rzeźby.
Scena przedstawia wnętrze pracowni Mistrza, który wraz z Uczniem rzeźbi posągi ludzkich postaci. Skończywszy pracę, Mistrz ożywia je za pomocą zaklęcia. Posągi poruszają się, tańczą, a po chwili Mistrz zatrzymuje je znanym tylko sobie zaklęciem i opuszcza pracownię, w której pozostaje Uczeń.
Podpatrzywszy tajemnicze gesty Mistrza, Uczeń powtarza je i widzi ze zdumieniem, że posągi znów ożywają, lecz tym razem stają się coraz śmielsze, wypełniają swym tańcem całą pracownię, atakują Ucznia. Przerażony chłopiec nie umie ich powstrzymać, wzywa więc na pomoc Mistrza, który przybywa zbyt późno, by zapobiec śmierci Ucznia. Uspokaja posągi i rozkazuje im wrócić na miejsca, gdzie znów nieruchomieją.
Libretto baletu "Rzeźby mistrza Piotra" zawiera dwa odstępstwa od treści ballady Goethego, w której rozpętanym żywiołem jest woda, przynoszona na rozkaz mistrza przez tykwę, zaś przygoda ucznia kończy się jego ocaleniem. W pierwszej inscenizacji tego baletu T. Kujawa dodała inne zakończenie: przybycie nowego Ucznia, nasuwające pytanie, czy i on rozpęta siły, których nie zdoła ujarzmić? Muzykę baletu cechuje prostota środków wyrazu, pełna ekspresji linia melodyczna, prowadzona w mocno zarysowanych motywach przewodnich: granym na instrumentach blaszanych motywie Mistrza, kapryśnym, opartym na wznoszącej się i opadającej frazie klarnetu motywie Ucznia oraz motywie rzeźb, narastającym do dramatycznej kulminacji i z wolna uspokajanym w końcowej scenie akcji. Partytura baletu "Rzeźby mistrza Piotra" otrzymała Grand Prix na konkursie kompozytorskim księcia Rainiera III w Monaco, 1965.
Swą inscenizację "Rzeźb mistrza Piotra" T. Kujawa włączyła do programu występów zespołu wrocławskiego w Dreźnie i Gorlitz w październiku 1973 oraz powtórzyła w warszawskim Teatrze Wielkim 29 IX 1974, w obs. Z. Kiliński (Mistrz), J. Graczyk (Uczeń), R. Smukała, M. Rowicka, J. Makarowski, J. Smoliński (Rzeźby I). Autorką drugiej inscenizacji baletu "Posągi mistrza Piotra" była J. Jarzynówna-Sobczak, sc. J. Krechowicz, Gdańsk 5 XI 1972, Opera Bałtycka, w obs. B. Cesarz (Mistrz) i J. Sidorowicz (Uczeń).
Inną wersją muzyczną ballady Goethego jest scherzo symfoniczne "Uczeń czarnoksiężnika" ("L'Apprenti sorcier") P. Dukasa, które było również inscenizowane w formie baletu, m.in. przez M. Fokina, Piotrogród 1916, Teatr Maryjski; H. Landera w Kongelige Danske Ballet 1940, w Polsce zaś przez L. Wójcikowskiego, libr. T. Marek, sc. S. Janasik, Poznań 3 VII 1952, Opera, z C. Drzewieckim w roli Ucznia i E. Kopruckim w roli noszącej wodę Miotły.
Źródło: Przewodnik Baletowy Irena Turska, PWM 1997
Ukryj streszczenie