Balet w 1 akcie, 3 częściach, z apoteozą. Muzyka: Krzysztof Penderecki, II część "Pasji według św. Łukasza"; choreografia: Conrad Drzewiecki; scenografia: Antoni Zydroń.
Prapremiera: Poznań 12 VI 1976, Polski Teatr Tańca na scenie Opery.
Osoby: Matka - Anna Staszak; Syn - Emil Wesołowski, oraz zespół solistów.
Partie wokalne: Poznański Chór Chłopięcy pod dyr. Jerzego Kurczewskiego. Recytacja tekstów łacińskich: Tadeusz Drzewiecki.
Część I. Introdukcja. Monolog Syna, wyrażający lęk przed cierpieniem. Wejście Matki, jej błaganie o usunięcie cierpienia, skierowane do Boga i ludzi. Dialog Matki i Syna.
Część II. Miserere. Tłum przyłącza się do błagań Matki i Syna w obliczu ostatecznego zagrożenia. Syn umiera. Lament kobiet i modlitwa mężczyzn. Rozpacz Matki nad grobem Syna, raz jeszcze powtarza się jego męczeńska śmierć.
Część III. Stabat Mater. Ponowne otwarcie grobu. Zespołowa inwokacja do Boga o ratunek. Apoteoza. Triumfalne wzniesienie Matki jako symboliczne zwycięstwo nad śmiercią.
Akcja Stabat Mater składa się z epizodów Męki Pańskiej, jakby wybranych stacji Drogi Krzyżowej, i koncentruje się głównie wokół cierpienia Matki, które urasta do rangi najwyższej ogólnoludzkiej wartości moralnej jako symbol duchowego zwycięstwa nad śmiercią ciała. Inscenizacja i kompozycja choreograficzna oparte były na elementach obrzędowości katolickiej oraz na tradycyjnych przekazach malarskich i rzeźbiarskich.
Stabat Mater przedstawił Polski Teatr Tańca w czasie swych występów w Kilonii - VI 1976, Wilhelmshaven - VIII 1977, w Paryżu - XII 1977, Holandii - IX 1978, Rzymie i w Bułgarii - X 1978, Budapeszcie - II 1979, RFN - V 1979, NRD - X 1979.
Inne utwory K. Pendereckiego wystawione w formie baletów: "Polymorphia" na 48 instrumentów smyczkowych, chor. L. Hofgen, Bonn 31 I 1966, Teatr Miejski; wznowienie 23 II 1968 w Operze Monachijskiej i 28 XI 1973 przez Ballett des Nationaltheaters Mannheim, chor. J. Chesworth jako balet "H", Surrey 25 I 1968, Ballet Rambert: akcja ilustruje przebieg laboratoryjnego eksperymentu z bombą wodorową; Ballet Rambert zaprezentował "H" w Polsce w czasie swych występów w maju 1972. chor. N. van Tijn jako balet "Noctiphobre", Amsterdam 1970, Het Nationale Ballet, chor. J. Makarowski, sc. I. Dobiecki, Warszawa 15 XII 1971, Teatr Wielki (scena kameralna); balet o podobnej jak "H" wymowie ideowej, złożony z trzech "działań": inicjacji, akcji, agresji; soliści: S. Szymański, R. Smukała, M. Ukielska; balet ten pokazano na występach w Bratysławie X 1973, Berlinie XII 1973, RFN XI 1974 i Brnie IX 1975, chor. A. Fodor, kost. J. Gombar, Budapeszt 13 I 1979, Opera.
"Anaklasis" na zespół perkusyjny i orkiestrę smyczkową i "Fluorescencje" na orkiestrę jako balet "Ceremonia" ("Ceremony"), chor. J. Butler, sc. Ter-Arutunian, Filadelfia 29 I 1968, The Pennsylvania Ballet; soliści: B. Sandanato i R. Parkes, chor. C. Sharp, Bazylea 12 VI 1980, Basler Ballett.
"Tren "Ofiarom Hiroszimy" na 52 instrumenty smyczkowe, chor. M. Descombey, Paryż XI 1968 (z okazji święta "L'Humanite"), chor. G. Notari, sc. F. Laurenti, Florencja 11 XII 1971.
"Capriccio per Siegfried Palm" na wiolonczelę, chor. M. Bochenek, sc. M. Lewandowski, Warszawa 15 II 1975, Teatr Wielki (scena kameralna), sol. S. Szymański, pokazane w Brnie IX 1975, w Wilnie i Leningradzie II 1977.
"Kwartet smyczkowy", chor. M. Bochenek, sc. M. Lewandowski, Warszawa 15 II 1975, sol. M. Ukielska, R. Krawucki, B. Tuźnik.
"I Symfonia" jako balet "Sen Galileusza" ("Traum des Galilei"), chor. W. Forsythe, Stuttgart 21 V 1978, Stuttgarter Ballett.
Źródło: Przewodnik Baletowy Irena Turska, PWM 1997
Ukryj streszczenie