Helena Bekeffy
BEKEFFI Helena (działała 1920–1937),
tancerka, choreografka.
Prawdopodobnie pochodziła z rodziny rosyjskiego tancerza Alfreda Bekeffi (1843–1925), z pochodzenia Węgra, który od 1865 występował w Rosji i kilkakrotnie przyjeżdżał na występy do Warszawy (np. w 1893 i 1899). Była siostrą tancerki Julii Bekeffi; żoną, według Ludwika Sempolińskiego, impresaria Elny Gistedt.
Po przyjeździe do Polski, początkowo tańczyła w Teatrze Wielkim w Warszawie, np. w 1920 w scenach baletowych w Aidzie, w 1922 w Panu Twardowskim Ludomira Różyckiego (Odaliskę, taniec cyganek, czardasza i taniec ze sztyletami), w balecie Narcyz (partię Echa) i w „Kurierze Warszawskim” napisano wtedy, że
najlepiej czuje się w tańcach żywiołowych.
Później występowała w teatrach rewiowych. Przed jej występami 1 i 23 czerwca 1923 w tańcach hiszpańskich w teatrze Stańczyk „Kurier Warszawski” anonsował: „po triumfach za granicą przybyła do Warszawy”, a recenzent „Ekranu i Sceny” stwierdził:
W programie ostatnim Stańczyka wyróżniają się żywym, kolorystycznym ujęciem tła i dobrym, technicznym wykonaniem tańce p. H. Bekeffi, tancerki odznaczającej się temperamentem i lekkością ruchów.
W tym samym 1923 Związek Artystów Scen Polskich zezwolił jej angażować się na prawach aspirantów. W styczniu 1925 roku, zaproszona przez Jana Cieplińskiego, z programem tańców charakterystycznych występowała, z siostrą, w Teatrze na Pohulance w Wilnie. W listopadzie tego roku tańczyła gościnnie w Teatrze Miejskim w Lublinie, w programie baletowym poprzedzającym przedstawienie Wielka księżna i chłopiec hotelowy, a w lutym 1926 w Teatrze Bagatela w Krakowie w pantomimie Dziewczynka z zapałkami. W 1927 występowała w Teatrze Nietoperz i Teatrze Nowości w Warszawie, a w lipcu tego roku z zespołem artystów warszawskich pod nazwą Wesoła Piątka w Płocku i Kielcach. W 1933 tańczyła w warszawskich teatrach rewiowych: Morskie Oko i Rex, a 24 i 25 grudnia tego roku z rewią warszawską gościła ponownie w Płocku. W 1937 w Teatrze 8.15 ułożyła tańce do operetki Colette, czyli Miss Loteria.
Była „znakomitą i piękną tancerką” (Ludwik Sempoliński), „wybitną tancerką charakterystyczną” (Walery Jastrzębiec-Rudnicki). Jako choreografka współpracowała z Lodą Halamą.
Bibliografia
Dymek z papierosa s. 377 (W. Jastrzębiec-Rudnicki); L. Halama: Moje nogi i ja, Warszawa 1984 (tu błędnie: Bereffi); Komorowska: Teatry muz. Drugiej Rzeczypospolitej; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Kruk: T. w Lublinie 1918–39; Pudełek; Balet 1867–1915; Sempoliński: Wielcy artyści (tu błędnie: Bekeffy); Wysocka: Dzieje; Ekran i Scena 1923 nr 16/17 (cyt.), 18/19; Kur. Warsz. 1922 nr 96, 1923 nr 149, 150, 1927 nr 97, 1933 nr 241; Pam. Teatr. 1996 z. 1–2 s. 75; Scena Pol. 1923 z. 7–12; Błasiak: T. kielecki przed 1939 s. 100; Kułaga: T. Bagatela; Pudełek: Materiały 1915–39.
Ikonografia
Fot. – MTWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. 1, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
