Franciszek Józef Włodarski
WŁODARSKI Franciszek Józef (ur. 11 X 1821 Kraków - działał do 1886), aktor. Był synem Józefa W. i Elżbiety z Majewskich, ojcem -> Franciszki Marii Włodarskiej. W 1843-54 pracował jako aktor i sufler w Krakowie, a w 1854-56 we Lwowie; z zespołem pod dyr. T.A. Chełchowskiego wyjeżdżał też w tym okresie na występy do innych miast Galicji. W 1857 występował w Lublinie w zespole T.A. Chełchowskiego i P. Ratajewicza, w 1859 w t. w Grodnie, w 1860 w Brodach i Kownie, w 1861 w Lublinie (gdzie był następnie przez pewien czas pisarzem rogatkowym). W maju 1862 wrócił na scenę lub. i odtąd pod dyr. P. Ratajewicza pracował jako aktor i sufler do 1874, przede wszystkim w Lublinie (1862, 1863-66, 1868-71), a także m.in. w Radomiu (1862, 1866, 1868), Łomży (1866, 1867), Płocku (1867, 1868, 1872, 1873), Piotrkowie (1867, 1872, 1873-74) i warsz. t. ogr. Eldorado (1871, 1872). W 1874 występował początkowo w zespole W. Dębskiego i M. Krauzego w Kielcach (luty-marzec), potem w zespole M. Krauzego i B. Kremskiego, m.in. w Kielcach i Radomiu; w 1875-76 należał do zespołu M. Krauzego (m.in. Kielce, Radom, Siedlce, Suwałki, Łomża), w 1877 do zespołu J. Rybackiego (Łomża, Siedlce, warsz. t. ogr. Alkazar), w 1878 do zespołu J. Teksla w warsz. t. ogr. Belle Vue, w 1879 do zespołu B. Kremskiego i H. Wójcickiego (Lublin, Łowicz, Łomża). W sez. 1879/80 występował prawdopodobnie w zespole J. Puchniewskiego w Lublinie, w lecie 1880 w warsz. t. ogr. Alhambra (był tu również sekretarzem zespołu), a w lecie 1886 w warsz. t. ogr. Promenada. We wszystkich zespołach pełnił przede wszystkim funkcję suflera, ale grywał także role drugoplanowe, np. Pana Jakuba ("Rzeczpospolita"). K. Estreicher napisał o nim: "Gdyby chciał się zupełnie scenie poświęcić byłby zdolnym artystą komicznym". S. Krzesiński wskazywał na duże doświadczenie i użyteczność W. w prowincjonalnych zespołach: "Był to człowiek czynny, pomysłowy i jako długi czas bawiący w teatrze, wiedział, czym publiczności dogodzić i do teatru znęcić. Był też prawą ręką prawie towarzystwa, a mianowicie dyrektora". Był autorem kilku utworów scen., m.in. sztuk "Maciek Dziemba", "Ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało". Opracował i wydał kilka roczników teatr. dotyczących t. we Lwowie (Lwów 1854, 1855, 1856), w Czerniowcach (Czerniowce 1855), w Brodach (Lwów 1856), t. w Kownie (1860), w Grodnie (Grodno 1859) i warsz. t. ogr. Alhambra (Warszawa 1880).
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Estreicher: Teatra; Krzesiński: Koleje życia s. 292, 376, 416, 424, 426, 430, 435.
Ikon.: Fot. pryw. (tbl. P. Ratajewicza i tbl. M. Krauzego) - IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
