Rozalia Ładnowska
ŁADNOWSKA Rozalia, z Brzozowskich (1818 Warszawa - 8 VIII 1892 Kraków), aktorka. Była żoną - Aleksandra Ł. (ślub ok. 1836), matką -> Bolesława Ł., -> Aleksandry Rakiewiczowej, -> Bronisławy Wolskiej. Uczennica B. Kudlicza. Debiutowała zapewne ok. 1837 w zespole T. Chełchowskiego. W 1838 należała do zespołu H. Popiołka w Radomiu. W 1839 występowała w t. krakowskim. Sukces przyniosła jej tytułowa rola w sztuce "Estella". Brała udział w występach zespołu krak. pod kier. Z. Anczyca w Poznaniu. W 1840 występowała w "działówce" grającej w T. Rozmaitości w Krakowie. W 1843 została zaangażowana przez H. Meciszewskiego do t. krakowskiego. W 1843-46 należała do zespołu T. Chełchowskiego. W 1846 występowała w Kaliszu w zespole J. Pfeiffera, w 1847 w dalszym ciągu w Kaliszu u K. Nowińskiego, a następnie w Krakowie i Wieliczce z zespołem t. krakowskiego. W Krakowie pozostała zapewne do 1849. Następnie przeniosła się do Lwowa, gdzie występowała prawdopodobnie do września 1852. W 1853 była w zespole T. Chełchowskiego, w 1854/55 w t. krak., w 1856 brała udział w występach zespołu J. Pfeiffera w Wiedniu, w 1857-59 należała do zespołu A. Gubarzewskiego, następnie wróciła do t. krakowskiego. W sez. 1860/61 występowała w zespole A. Ładnowskiego, w 1862 i 1864 gościnnie w Krakowie i w 1864 we Lwowie. Opuściła scenę w 1866. Grała, jak pisał S. Pepłowski, "role pomniejsze", najczęściej matki, m.in. Dobrójską ("Śluby panieńskie"), Hrabinę Vaudray ("Rita Hiszpanka"), Dobratyńską ("Matka rodu Dobratyńskich").
Bibl.: Album teatr. II s. 37 (il.); Estreicher: Teatra; Got: Teatr Meciszewskiego; Koryzna I s. 40; Krzesiński: Koleje życia s. 250, 292, 459; Pepłowski: Teatr we Lwowie I s. 221; Raszewski: Staroświecczyzna; Stefański: Teatr w Kaliszu s. 78; EMTA 1893 nr 501 (il.); Pam. teatr. 1962 z. 1 (S. Dąbrowski).
Ikon.: S. Bienkiewicz: Portret, olej - własność L. Kowickiej Kraków.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
