Kazimierz Filleborn
FILLEBORN Kazimierz (1853 lub 1855 Warszawa - 12 III 1888 Warszawa), śpiewak, dyr. teatru. Był synem Józefa F. i Heleny z Glogerów, bratem -> Daniela F., mężem - Antoniny F. W sez. 1873/74 należał do chóru WTR. Po pół roku został zwolniony; wyjechał wówczas na prowincję i wstąpił w 1874 do zespołu J. Grabińskiego w Lublinie, z którym występował następnie w Radomiu (1874), Łodzi (sez. 1875/76), Płocku (1876), Łodzi (1876), Włocławku (1876), Częstochowie (1876), Toruniu (1877) oraz w warsz. t. ogr. Tivoli (1875) i Alkazar (1876). 28 V 1876 ożenił się z aktorką i śpiewaczką Antoniną Laskowską. Jako popularny już na prowincji śpiewak operetkowy zorganizował w 1877 własny zespół teatr., z którym dawał przedstawienia w Ciechocinku (przejął tu zespół J. Grabińskiego w początku lipca i pozostał co najmniej przez cały lipiec), Łodzi (od poł. września 1877), Lublinie (w sez. 1877/78; od 1 X 1877 do kwietnia 1878), Radomiu (od ok. 25 IV i przez maj 1878), w warsz. t. ogr. Arkadia (od 1 VI do 1 VII 1878). Następnie wyjechał na prowincję i występował w 1879 w zespole J. Grabińskiego w Suwałkach (styczeń-kwiecień) i Kielcach (lato), potem w zespole J. Grabińskiego i S. Krzyszkowskiego w Piotrkowie (wrzesień-listopad 1879) i w Kielcach (sez. 1879/80), a następnie w 1881-85 znowu w zespole J. Grabińskiego, z którym był m.in. w Łowiczu, Łodzi (1881), Lublinie (sez. 1881/82), Płocku, Łęczycy (1883), Kaliszu (1884) i warsz. t. ogr. Eldorado (1882). Latem 1885 ubiegał się o przyjęcie do WTR: 7 VII 1885 wystąpił w T. Letnim, śpiewając partię Parysa ("Piękna Helena"), a 8 VII partię Pitou ("Córka pani Angot"). Pomimo przychylnych recenzji (chwalono w "Echu Muzycznym, Teatralnym i Artystycznym" jego "rutynę, poprawną dykcję w śpiewie i prozie, i ujmującą powierzchowność"), nie został zaangażowany, wyjechał więc na prowincję, gdzie dalej cieszył się dużym powodzeniem. Na dwa lata przed śmiercią przerwał występy z powodu choroby.
Miał przyjemny głos tenorowy, ale o małej skali (np. partię Jontka w "Halce" transponowano mu o pół tonu). Występował w operach i operetkach, m.in. w partiach Almavivy ("Cyrulik sewilski"), Maksa ("Wolny strzelec"), Franka ("Flis"), Gennara ("Lukrecja Borgia"), Komendanta ("Kreolka"), Piquilla ("Perichola"), Raula ("Życie paryskie"), Henryka ("Dzwony kornewilskie").
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Filler: Melpomena; PSB VI (M. Rulikowski; w haśle Daniela F.); Echo 1877 nr 164, 1879 nr 31; EMTA 1885 nr 93, 1888 nr 233; Gaz. kieł. 1878 nr 36, 41, 42, 50, 1880 nr 9; Kur. por. 1877 nr 126; Wiek 1877 nr 166; Afisze, IS PAN, WAPŁódź; Afisze Bucholtzów, WAP Lublin; Chomiński.
Ikon.: NN: Portret, lit., Mucha 1875 nr 33; Fot. Pryw. - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
