Kaliksta Ćwiklińska
ĆWIKLIŃSKA Kaliksta, zamężna Bałucka (8 XI 1849 Kraków - 17 II 1877 Kraków), aktorka, śpiewaczka. Była córką Wincentego Ć., urzędnika Izby Obrachunkowej w Krakowie, i Olimpii z Dąbrowskich, żoną pisarza Michała Bałuckiego. 8 IV 1867 wystąpiła po raz pierwszy na scenie amatorskiej w Krakowie w roli Marii ("Przez zazdrość"). Następnie uczyła się śpiewu i 10 XI 1870 debiutowała w t. krak. w partii Zofii w operetce "Żaki". Jej doskonałe warunki zewnętrzne, delikatna, subtelna uroda, wdzięk, przyjemny, choć niezbyt silny głos sopranowy i werwa podobały się publiczności i krytyce. Odtąd już stale występowała w t. krak., także w operach, m.in. 23 III 1872 śpiewała na swój benefis partię tyt. w "Halce". Przede wszystkim jednak zyskała w Krakowie ogromne powodzenie w operetkach. "Pani Ćwiklińska - pisał recenzent krak. - ze swoją ujmującą powierzchownością, twarzą pełną wyrazu, skromną grą, ślicznym głosikiem i ładnymi tualetami nie prędko znajdzie dla siebie rywalkę". Jako primadonna operetki krak. zasłynęła szczególnie jako świetna odtwórczyni ról w operetkach J. Offenbacha: Heleny ("Piękna Helena"), Księżnej ("Wielka Księżna Gerolstein"), Eurydyki ("Orfeusz w piekle"), Joasi ("Joasia płacze, Jaś się śmieje"), Ferozy ("Piękne Georgianki"), a także w rolach: Galatei ("Piękna Galatea"), Klary ("Córka pani Angot"), Girofle i Girofla ("Girofle-Girofla"). Wyjeżdżała z zespołem krak. na występy do Krynicy (1871), Poznania (1872), Tarnowa (1874). Występowała gościnnie we Lwowie (luty 1875), gdzie zaproponowano jej engagement do opery lwowskiej. 12 II 1876 poślubiła w Krakowie Michała Bałuckiego; w kilka miesięcy później śmiertelnie zachorowała na płuca. Na scenie wystąpiła po raz ostatni 21 X 1876 w roli Wilmy ("Lekka kawaleria").
Bibl.: Estreicher: Teatra; Got: Teatr Koźmiana; Koźmian: Teatr; Pepłowski: Teatr we Lwowie I; Afisz teatr. 1876 nr 66, 1877 nr 21, 1965/66 nr 14 (il.); Afisze, IS PAN.
Ikon.: K. Mirecki: Portret, olej, 1868 - MHKraków; A. Piotrowski: Portret, olej, 1877 - T. im. Słowackiego Kraków; NN: Portret, płaskorzeźba, gips - MHKraków; Fot. pryw. i w rolach - Bibl. Ossol., MHKraków.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
