Zofia Brajnin
BRAJNIN Zofia, 1° v. Idelson, 2° v. Roehr (ur. w Białymstoku, działała 1883-1909), śpiewaczka. Była żoną Idelsona, właściciela cegielni w Radomiu. Przeniosła się następnie do Warszawy i tu zaczęła uczyć się śpiewu u F. Koziorowskiego, potem kształciła się w Wiedniu u Matyldy Marchesi. Debiutowała w WTR 18 I 1883 w partii tyt. w "Aidzie". Występ w tej roli powtórzyła 20 I, następnie do 1 VII śpiewała partie: Małgorzaty ("Faust"), Walentyny ("Hugonoci"), Alicji ("Robert Diabeł"), Wenus ("Tannhauser") oraz Amelii ("Bal maskowy"). Szczególnie w ostatniej zdobyła uznanie recenzentów. W grudniu 1883 wyjechała na występy do Rzymu.
W lutym 1884 śpiewała w Mediolanie, w styczniu 1885 w Mesynie, w czerwcu tego roku w Livorno. Nie odniosła jednak sukcesów za granicą, powróciła do Warszawy i 21 VII 1885 śpiewała gościnnie w T. Letnim partię tyt. w "Normie". Recenzenci podkreślili jej talent i doświadczenie sceniczne, ale stwierdzili, że ma zbyt małą skalę głosu. Występy w Warszawie zakończyła 15 X 1885, po czym ponownie wyjechała za granicę. W czerwcu 1886 po występach we Florencji udała się do Paryża i tu kształciła głos u Pauliny Viardot-Garcia. W czerwcu 1886 śpiewała gościnnie w Berlinie w t. Krolla, a w czerwcu 1887 została zaangażowana na trzy lata do opery królewskiej w Berlinie. W październiku 1892 zamieszkała w Monachium, gdzie wyszła za mąż za kapelmistrza i kompozytora Hugona Roehra. Śpiewała również we Wrocławiu, Norymberdze, Łodzi, Poznaniu (1888), Królewcu, Hadze i Amsterdamie (1889), Lwowie i Londynie (1894). W 1909 występowała jeszcze we Wrocławiu. Śpiewała partie tyt. w "Halce" i "Giocondzie" oraz partie Elzy ("Lohengrin"), Seliki ("Afrykanka"). Odznaczała się dobrą techniką i pięknym głosem sopranowym. "Głos nie ma odcieni miękkich, ale jest podatny do brawury i śmiałości" - pisał o niej recenzent "Kuriera Warszawskiego".
Bibl.: EMTA 1885 nr 108, 1892 nr 444; Kur. warsz. 1883 nr 15, 1885 nr 200, 285, 287.
Ikon.: L. Z.: Portret, rys., repr. EMTA 1885 nr 108; T. Jaroszyński: Portret, rys., repr. Tyg. ilustr. 1894 nr 22; Fot. w rolach - Bibl. Nar. (Zakład Grafiki).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
