Osoby

ŁODZIŃSKI Alfred, także Radwan-Łodziński (5 I 1903 Wilno - 14 VII 1974 Warszawa), aktor. Był synem Leona Radwan-Łodzińskiego i Marii z Lipińskich, bratem aktorki Heleny Radwan-Łodzińskiej. Po ukończeniu szkoły średniej w Wilnie, 1921-23 uczęszczał do miejscowej Szkoły Dram. oraz występował w wil. T. Polskim (pod nazwi­skiem Łodziński). Jedną z pierwszych jego ról był Stroński ("Młody las"). Po przeniesieniu się do Po­znania kontynuował naukę aktorstwa, a także wy­stępował tu w teatrze wojskowym i T. Polskim (1923-24). Od grudnia 1924 do końca sez. 1926/27 grał w T. Miejskim w Toruniu (w sez. 1925/26 - gł. na scenie filii Zjednoczonych T. Pomorskich w Grudziądzu). Jego role z tego okresu, to m.in. b. krytycznie przyjęty Zbigniew ("Mazepa"), Nowowiej­ski ("Hajduczek"), tyt. w "Szpiegu", Lucjan Fleuriot ("Pani X"). Od sez. 1927/28 występował w T. Miej­skim w Lublinie, w maju 1928 wziął udział w przedstawieniu "Golema" w Cyrku warsz.; w trakcie sez. 1928/29 opuścił Lublin i przeniósł się do teatru w Wilnie. W sez. 1929/30 grał w Płocku w zespole K. Wojciechowskiego, 1930-32 w Grodnie, 1932-36 w T. na Pohulance w Wilnie, w sez. 1936/37 ponownie w Grodnie, 1937/38 znów w Toruniu i z zespołem T. Ziemi Pomorskiej gościnnie m.in. w Gdańsku (1937) i w T. Zdrojowym w Ciechocinku (1938). Ważniejsze role z sez. toruńskiego to w opinii recenzentów doskonale grany Chopin ("Lato w Nohant"), Douglas ("Maria Stuart" J. Słowackiego), oraz wiele postaci w komediach i farsach, np. Pan-taleon ("Gęsi i gąski"), Kręcki ("On i jego sobowtór"), Ryszard ("Panna Coctail"), Robert ("Raz się tylko żyje"). Używał w tym czasie przeważnie podwójnego nazwiska - Radwan-Łodziński. Od sez. 1938/39 występował w T. na Pohulance w Wilnie, potem tamże w Polskim T. Dramatycznym (sez. 1940/41 i 1944/45); odtąd już pod nazwiskiem Łodziński. Jego wil. rolę w sztuce "Niepotrzebny człowiek" wspo­minał z dużym uznaniem L. Sempoliński. Ponadto grał Oktawiusza ("Azais"), Malvolia ("Wieczór Trzech Króli"), Alfreda Doolittle'a ("Pygmalion"). W końcu kwietnia 1945 wraz z zespołem wil. przybył do Torunia, gdzie wkrótce na scenie T. Ziemi Pomor­skiej powtórzył jedną ze swych wil. ról: Rotmistrza ("Damy i huzary"). Jeszcze w tym samym roku, je­sienią znalazł się na scenie T. Kameralnego TUR w Krakowie i zagrał Chopina w "Lecie w Nohant". W grudniu 1945 zaangażowany do zespołu T. Miej­skiego we Wrocławiu, 6 I 1946 wziął udział w przedstawieniu inaug. jako Radost ("Śluby panień­skie"); w zespole wrocł. pozostał do końca sez. 1945/46. W lecie 1946 wraz z grupą aktorów prze­niósł się do T. Polskiego w Szczecinie. Od sez. 1947/48 grał stale na scenach warsz.: pocz. w Miej­skich T. Dramatycznych, potem w T. Rozmaitości, Klasycznym i Nowym, w sez. 1949/50 w T. Po­wszechnym. W 1950-60 był aktorem T. Polskiego, w sez. 1961/62 - T. Współczesnego, 1962-70 - T. Klasycznego. Niekiedy występował gościnnie na innych scenach warsz. np. w Operetce (1956) w roli Ludwika XI ("Król włóczęgów"), w T. Współ­czesnym (1966) w roli Doktora Lucasa ("Dochodze­nie"). Ważniejsze role z okresu powojennego: Karol ("Głupi Jakub"), Wistowski ("Grube ryby"), Wurm ("In­tryga i miłość"), Lisiecki ("Lalka"), Ksiński ("Horsztyński"), Flake ("Kariera Artura Ui"), Żeleznow ("Wassa Żeleznowa"). Występował też w filmach. Bibl,: Almanach 1973/74; Ciesielski: Teatr pol. w Gdań­sku; Hist. filmu t. 3-5; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Kuchtówna: Wielkie dni; Kwaskowski; M. Limanowski: Duchowość i maestria, Warszawa 1992; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Mrozek s. 264, 292; Sempoliński: Dru­ga połowa (tu mylnie A. Łoziński); T. Polski Wrocław 1945-65; Gaz. Wil. 1928 nr 202; Głos Lub. 1927 nr 255; Kur. Warsz. 1928 nr 148; Pam. Teatr. 1963 z. 1^ s. 215, 230, 231, 257-263, 1986 z. 2-3 s. 353-357; Życie Warsz. 1974 nr 170, 171; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta (tu fot.), ZASP; Rymkiewicz: T. Po­wszechny. Ikon.: W. Dunin-Marcinkiewicz: Ł. jako Dreyfus (Sprawa Dreyfusa), akw., 1932 - MTWarszawa; W. Dunin-Mar­cinkiewicz: Ł. jako Stańczyk (Wesele), akw., 1933 - PWST Warszawa; L. Jeśmanowicz: Ł. jako Profesor Ka­zimierz Dorocki (Dlaczego zaraz tragedia), karyk., rys., pióro, kredka, 1939-40 - IS PAN, Ł. jako Lajos Sipos (W perfumerii), karyk. 1939-40, wycinek z gazety - IS PAN, Ł. jako Douglas (Maria Stuart), karyk., pióro, kredka, 193MO - IS PAN oraz Ł. jako Admirał (Żeglarz), karyk., kredka, 1939-40 - IS PAN; Jotes (J. Szwajcer): Portret, karyk., rys., repr. Teatr 1953 nr 2; Fot. - Arch. Dok. Mech., MTWarszawa. Film.: 1954 - Celuloza (f.); 1956 - Warszawska syrena (f.); 1971 - Dzięcioł (f.); Fragm. kroniki z 1968, Arch.WFD; Materiały - Archiwum TVWarszawa. Nagrania: Role - Pol. Nagrania, Red. Dok. Inf. PR Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994