Emilia Borawska
BORAWSKA Emilia, z Markowskich (1826 Warszawa - 27 I 1870 Warszawa), aktorka. Była siostrą -> Jana Markowskiego, żoną-> Pawła B. Od 1840 kształciła się w szkole dram. pod kier. B. Kudlicza. Nie otrzymawszy pozwolenia na występy w t. warsz. zaangażowała się w 1843 do t. wil., gdzie debiutowała pod nazwiskiem panieńskim w roli Klementyny ("Córka adwokata") i pozostała przez blisko dwadzieścia lat, zajmując jedno z pierwszych miejsc w zespole. Wg przytoczonej przez J.T.S. Jasińskiego opinii prasy: ,,Od pierwszego występu zyskała pochwały publiczne. Role kobiet z silną wolą i zadziwiającą energią, z charakterem nieugiętym, mniej dostępnym do uczuć tkliwych są wyłączną sferą jej talentu". Wyróżniała ją majestatyczna postawa, głos silny, choć suchy i ostry, dobra dykcja. W Wilnie grała głównie role tragiczne, jak np. Królowa ("Hamlet"), Elżbieta ("Maria Stuart" F. Schillera). Brała też udział w objazdach zespołu wil. (m.in. Kowno - 1854). W 1860 wyszła za mąż za tancerza Pawła B. W 1861 przeniosła się wraz z mężem do Warszawy, gdzie wystąpiła 27 XII 1864 w roli Pani Rej ("Płacz i śmiech"). Ponieważ jednak stanowiące jej emploi role matek były obsadzone, stałe engagement do WTR otrzymała dopiero 1 X 1866. Stosunkowo niska gaża przy znacznych wydatkach na garderobę nie poprawiła jej warunków materialnych; musiała zaciągać długi, a następnie ciężko zachorowała. W tym okresie grała m.in.: Dobrójską ("Śluby panieńskie"), Pułkownikową ("Panna mężatka"), Grodzką ("Zemsta pani hrabiny"), Pieprzykowską ("Piosnka wujaszka"). Ostatni raz wystąpiła na scenie 11 VII 1869 jako Pani Bilska ("Postanowienia").
Bibl.: Goślicki: Pamiętnik 1870 s. 163-164; Kotarbiński: Aktorzy i aktorki s. 158; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Rulikowski: Teatr na Litwie s. 70, 80, 82, 87-90; Kur. warsz. 1870 nr 21; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
