Julian Szelągowski
SZELĄGOWSKI Julian Teofil (ok. 1857 Lublin - 14 IV 1920 Warszawa), aktor, śpiewak, reżyser. Był synem Jana i Marianny Sz., bratem -> Florentyny Golańskiej. W 1877 występował w warsz. t. ogr. Alhambra, następnie w zespołach: Z. Bergmana w Zamościu (1879), J. Puchniewskiego w Lublinie (1879), P. Ratajewicza w Tomaszowie i Hrubieszowie (1879-80), J. Puchniewskiego w Lublinie (1879), B. Kremskiego i H. Wójcickiego w Lublinie (1880), A. Trapszy w Lublinie (od 1 V do 22 VI 1881), J. Grabińskiego, m.in. w warsz. t. ogr. Tivoli, w Łęcznej, Kaliszu, Lublinie (1883-85), w t. pozn. (sez. 1885/86), w warsz. t. ogr. Alhambra (1886), u J. Puchniewskiego w Łowiczu (1887). J. Grabińskiego w Łodzi (1888), M. Kisiel-nickiego w Kielcach (1889), J. Reckiego i L. Dobrzańskiego w Lublinie (1889 i sez. 1889/90), M. Filippi-Jóźwiakowskiej (od połowy czerwca do lipca 1890), Ł. Kościeleckiego w Lublinie (październik i listopad 1890), w warsz. t. ogr. Promenada (1891), u L. Czystogórskiego w Lublinie, Radomiu i Kielcach (wrzesień 1891- kwiecień 1893), B. Mareckiego w Lublinie (sez. 1893/94), w warsz. t. ogr. Belle Vue (lato 1894), we wrześniu tego roku sam prowadził w Belle Vue zespół działowy. Następnie występował w zespołach: I. Józefowicza w Lublinie (sez. 1894/95), S. Sarnowskiego w Łowiczu (1895) w zespołach teatr, w Kaliszu i Kielcach (1895), L. Czystogórskiego w Siedlcach i Lublinie (1896), B. Mareckiego w Piotrkowie, Częstochowie i w Parku Krakowskim, gdzie także reżyserował (1898). Od 1899 do 1901 grał i reżyserował w zespole F. Felińskiego w Sosnowcu, od maja do sierpnia 1901 kierował zespołem operetkowym tamże, w 1902-04 należał do zespołu J. Myszkowskiego m.in. w Kaliszu, Lublinie i Sosnowcu, od grudnia 1905 był aktorem i reżyserem w zespole Cz. Wiśniewskiego w Lublinie, w 1907-08 występował w Kaliszu, w późniejszym okresie należał do zespołu H. Czarneckiego. W czasie I wojny świat, występował w Warszawie, m.in. w sez. 1915/16 w T. Powszechnym. W 1919 występował w warsz. T. Miraż. Był aktorem charakterystycznym, grał m.in. Heliodora ("Marcowy kawaler"), Rotnickiego ("Wicek i Wacek"), Szydełkę ("Gałganduch, czyli Trójka hultajska"), Księdza ("Dzwon zatopiony"), Radziejowskiego ("Obrona Częstochowy"), Biskupa Stanisława ("Bolesław Śmiały"), Bulbę ("Łysy kupidyn"), a także śpiewał w operetkach, np. partię Gajera ("Bursze") i Homonaya ("Baron cygański").
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie; Estreicher: Drużyny s. 7; Koryzna I s. 161; Olszewski: Z kronik teatr.; Kur. warsz. 1919 nr 296, 1920 nr 105; Scena pol. 1920 nr 5; Afisze Bucholtzów, WAPLublin; Afisze, IS PAN; Akt zgonu 184/1920 z parafii św. Krzyża, USC Warszawa-Śródmieście; Straus: Repertuar 1914-15, 1915-16.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
