Osoby

BUJAŃSKI Jerzy Kazimierz, także Jerzy Ronard Bujański, pseudonim Ronard, (29 września 1904 Kraków – 13 września 1986 Kraków),

aktor, reżyser, dyrektor, kierownik literacki i artystyczny teatru.

Był synem Sebastiana Bujańskiego, urzędnika Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych, i Marii z Koniarów; krewnym Eugeniusza Bujańskiego, dyrektora Krakowskiego Biura Koncertowego i wicedyrektora Teatru im. Słowackiego (zob. t. 1); mężem najpierw aktorki – Celiny Niedźwieckiej (ślub 15 października 1942 w Warszawie, rozwód w 1974), potem Barbary ze Szczerskich (ślub 23 stycznia 1975 w Krakowie). W 1923 w Krakowie ukończył Gimnazjum im. Nowodworskiego i równocześnie Miejską Szkołę Dramatyczną; na popisach szkolnych 27 i 28 czerwca 1923, pod pseudonimem Ronard, wystąpił w Teatrze im. Słowackiego we fragmentach ról: Filona (Balladyna), Lecha (Lilla Weneda) i Maciusia (Zaczarowane koło). Na scenę przyjął pseudonim Ronard, który z czasem stał się częścią składową jego nazwiska.

W 1923–28 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu. Jagiellońskiego (filologię polską), a w 1930 na podstawie pracy Wyspiański jako dramaturg uzyskał stopień doktora (sam Bujański podawał także temat: Wyspiański – człowiek teatru). W 1925–27 brał udział w pracach artystycznych Zespołu Reduty w Wilnie i zagrał np. Xawerego w Turoniu, w 1926–27 był sekretarzem sceny w Grodnie. W 1927 wrócił do Krakowa, gdzie od 1929 na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego prowadził lektorat dykcji i wymowy (pracę tę przerwał dopiero wybuch II wojny światowej); był jednym z twórców Koła Miłośników Żywego Słowa na tej uczelni, organizatorem i recytatorem na spotkaniach poetyckich ugrupowania poetyckiego „Litart”.

W sezonie 1929/30 należał do zespołu Teatru Miejskiego w Łodzi, gdzie pełnił, jak podawał, funkcję kierownika literackiego. W sezonie 1930/31, dzięki stypendium Funduszu Kultury Narodowej studiował historię teatru i reżyserię w Berlinie (a najprawdopodobniej zdobywał doświadczenie pracując w studiu Maxa Reinhardta). W sezonie 1931/32 w Warszawie wygłosił kilka wykładów na Oddziale Dramatycznym Konserwatorium Muzycznego, organizował artystyczne imprezy i przedstawienia dla dzieci w Teatrze w Pomarańczarni w Łazienkach. W sezonie 1932/33 reżyserował w Teatrze na Pohulance w Wilnie, m.in. Niebieskiego ptaka, Dziewczęta w mundurkach, Jima i Jill, Cień. Przygotował też inscenizację Zygmunta Augusta Wyspiańskiego (1 grudnia 1932) z własnym układem tekstu (reżyserował Mieczysław Szpakiewicz); była to prapremiera tego dramatu, a przedstawienie zostało nagrodzone w konkursie zorganizowanym przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w 25. rocznicę śmierci artysty.

W 1932 założył i redagował „Front Teatralny”, w którym ogłaszał artykuły na tematy literackie i teatralne. Brał udział w tak zwanych Środach Literackich, na których wygłaszał odczyty i recytował poezje. W sezonach 1933/34 i 1934/35 był aktorem, reżyserem, a w 1933–34 także kierownikiem literackim Teatru Kameralnego w Warszawie, gdzie wystawił m.in.: Wroga ludu, Mazepę (jubileuszowe przedstawienie Adwentowicza), Dyktatora Onego Jerzego Zawieyskiego, To więcej niż miłość; w 1933/34 kontynuował redakcję „Frontu Teatralnego” jako wydawnictwo Teatru Kameralnego. W 1935 w Zespole Objazdowym Reduty reżyserował Białą sowę. W 1935–37 grał i reżyserował w Teatrach Miejskich w Łodzi, m.in. Trafikę pani generałowej, Maturę, Powódź.

W latach 30. pisał i reżyserował słuchowiska radiowe, np. w 1930 otrzymał nagrodę za napisane wspólnie z J. Wiktorem słuchowisko Na wiejskim podwórku (premiera w rozgłośni krakowskiej 28 stycznia 1931), w 1938 reżyserował w warszawskich i łódzkich rozgłośniach Polskiego Radia, np. fragmenty Kleopatry i Boskiej komedii. W sezonie 1938/39 miał zostać dyrektorem Teatru Miejskiego na Pohulance w Wilnie, ale choć podpisano już jego nominację, ze względu na ataki „Słowa” oraz protesty wileńskiej kurii biskupiej, zrezygnował z tego stanowiska (zarzucano mu, że jest autorem „bluźnierczego wiersza”, a katolickie Stowarzyszenie Kobiet zwróciło się z pismem protestującym przeciw jego dyrekcji do magistratu). Wrócił do pracy w radiu; na wiosnę 1939 ubiegał się jeszcze o dyrekcję Teatrów Miejskich w Łodzi. 

W latach II wojny światowej i okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie; działał w ruchu oporu, m.in. uczył, jak napisał, „megafoniarzy”; na tajnych wieczorach literackich recytował poezję. Brał udział w powstaniu (pseudonim Zwornik), był spikerem w radiostacji powstańczej „Błyskawica” i za tę pracę został jeszcze przed upadkiem powstania przedstawiony do odznaczenia. Po powstaniu udało mu się uciec z obozu w Pruszkowie i dotrzeć do Krakowa.

W dniu 25 stycznia 1945, powołany na stanowisko dyrektora Starego Teatru, sprawował tę funkcję do 31 sierpnia 1945; reżyserował Męża doskonałego i Dzień jego powrotu, a także Cyda, wystawionego na dziedzińcu Biblioteki Jagiellońskiej. Wydawał ponownie „Front Teatralny” (ukazały się cztery numery), pisał artykuły do „Afisza Starego Teatru” (1945/46). Jego zasługą było powołanie Studia, otwartego przy Starym Teatrze w marcu 1945, które było jedną z pierwszych szkół aktorskich po wojnie. Został także dyrektorem Teatru Radiowego (pierwsze słuchowisko nadano 18 marca 1945), a od 16 kwietnia 1946 do 1950 dyrektorem rozgłośni Polskiego Radia w Krakowie; reżyserował słuchowiska teatralne np. Akropolis (1945), Kamienny gość (1946). Od jesieni 1945 znowu prowadził lektorat wymowy na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W Międzyorganizacyjnym Teatrze Robotniczym im. Ignacego Fika, 16 listopada 1945 rozpoczął próby Karykatur we własnej reżyserii (było to zapewne jedyne przedstawienie tego teatru, które miał zamiar pokazać w Opolu). W 1945–46 w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu reżyserował, np. fragmenty Dziadów (1945, grał Konrada) i Hamleta (1946, wystąpił w roli tytułowej); w 1947 w Teatrze Kameralnym Teatru Uniwersytetu Robotniczego w Krakowie i Teatrze Miejskim w Sosnowcu reżyserował Świętoszka i występował w tytułowej roli. W 1948–57 uczył mówienia wiersza i recytacji w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej (od 1955 Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna) w Krakowie. W sezonie 1948/49 w krakowskim Teatrze Młodego Widza reżyserował i grał główną rolę w Mistrzu Piotrze Pathelin, w 1953 wystawił na tej scenie Awanturę w Chioggi. W sezonie 1949/50 reżyserował w Teatrach Dramatycznych w Krakowie: Krzyk jarzębiny (w Starym Teatrze) i Pigmaliona (Teatr im. Słowackiego). Po rozdzieleniu scen, współpracował stale ze Starym Teatrem, gdzie wystawił m.in.: Maturzystów (1955, grał Orlińskiego), Cienie (1955), Huzarów (1956, grał Józefa Lippiego), Drugą pułapkę miłości (1957), Henryka IV Pirandella (1958), Trzy kobiety i ja (1960), Kolegę (1961), Ucztę morderców (1963). 

Współpracował także z innymi scenami; w sezonie 1953/54 w Teatrze im. Żeromskiego w Kielcach reżyserował Świętoszka, Rodzinkę i Marię Stuart Słowackiego (wystąpił w roli Nicka), w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu Kobietę bez skazy (1957) i Ożenek (1959), w Teatrze Powszechnym im. Wysockiej w Krakowie Wrzosy z Normandii (1959), w Teatrze Ziemi Krakowskiej w Tarnowie wystąpił w roli Puntili (Pan Puntila i jego sługa Matti, 1962), a wystawił Skąpca (1962) i Pannę Julię (1965), w Teatrze im. Wyspiańskiego w Katowicach Fircyka w zalotach (1964) i Pana Jowialskiego (1965). W 1960–70 był dyrektorem Estrady Krakowskiej i reżyserował adaptacje powieści: Cichy Don, Lalka, Chłopi, a w 1967 został kierownikiem artystycznym działającego pod jej patronatem Teatru Małych Form. Reżyserował także opery i operetki, m.in. w Teatrze Muzycznym Opera i Operetka w Krakowie Straszny dwór (1955, wznawiany w 1960, 1964 i 1970) i Krysię leśniczankę (1961), w Operetce w Szczecinie Króla włóczęgów (1960), w Operze Bałtyckiej w Gdańsku Konrada Wallenroda Władysława Żeleńskiego (1964). Sprawował opiekę artystyczną i pedagogiczną nad amatorskim zespołem Towarzystwa Miłośników Teatru im. Modrzejewskiej w Zakopanem, gdzie też reżyserował, np. Lekarza mimo woli (w gwarze góralskiej). 

Publikował w prasie, m.in. w 1933–38 w „Czasie”, po wojnie np. w 1976–82 w „Życiu Literackim”; pisał sztuki, scenariusze do widowisk plenerowych, montaże poetyckie, słuchowiska radiowe, po wojnie otrzymał nagrodę za słuchowisko o Chopinie pod tytułem Ostatnie spotkanie. Opublikował książki: Słownictwo teatralne w polskiej dramaturgii (Wrocław 1971), Starego Teatru druga młodość (Kraków 1985), Narodziny zaczarowanej dorożki: szkice do portretów – W. Broniewski, K.I. Gałczyński, A. Polewka, J. Wiktor, J. Zawieyski (Warszawa 1989). 

W swojej twórczości teatralnej łączył kilka pasji – występy recytatorskie, aktorstwo, reżyserię, a także działalność pedagogiczną. Obdarzony mocnym, donośnym głosem, już przed wojną cieszył się opinią znakomitego recytatora. Po wojnie, na 1 Ogólnopolskim Konkursie Recytatorskim Polskiego Radia w 1947 otrzymał 1 nagrodę. Był sprawnym reżyserem i rzetelnym aktorem. Długo analizował reżyserowane sztuki oraz role, co jak pisano, prowadziło czasem do ich „przeintelektualizowania”. Taki był np. w jego wykonaniu opolski Hamlet,

zimny jak lód, błyskotliwy jak szpada 

(Zdzisław Hierowski),

ale była to

kreacja ciekawa, oryginalna i inteligentna

(Zdzisław Skowroński).

Według Artura Marii Swinarskiego, choć nie miał „szablonowych” do tej roli warunków (nie był smukłym młodzieńcem, lecz dojrzałym mężczyzną, o krępej budowie), to miał

zgoła inne warunki na Hamleta: inteligencję i kulturę 

oraz

sugestywny, chwilami po prostu drapieżny sposób podawania słówa.

Oryginalnie zagrał w Świętoszku, wystawionym w Krakowie, a następnie w objeździe; według Krystyny Grzybowskiej

dał nowe ujęcie Tartuffa jako człowieka młodego, pełnokrwistego łobuza, oo uprawdopodobniło jego niefortunne amory. Pozbawił go demonizmu, ujmując na wesoło. 

Do najgłośniejszych przedstawień w jego inscenizacji należał Zygmunt August (Wilno, 1932). Zdaniem Wojciecha Natansona

wywiązał się ze swego zadania doskonale. Dał przede wszystkim trafny zarówno z literackiego, jak i teatralnego punktu widzenia układ tekstu. Włożył w pracę reżyserską cały swój talent, pomysłowość, wiedzę i dużą sumę pracy. Przedsięwziął umyślne w tym celu studia historyczne, studiował diariusze sejmowe

i prace Brücknera. W jedną ze scen wplótł tańce staropolskie.

Bardzo dobrze rozwiązał problem chórów, które miały

urzeczywistnić nową koncepcję mówienia wiersza na scenie, zrywając z szablonowym poetyzowaniem, dążąc natomiast do wydobycia z niego w sposób możliwie najsilniejszy – rytmu

i sensu.

Przedwojenne spektakle Bujańskiego, dobrą opinię zawdzięczały także np. udziałowi w Mazepie i Wrogu ludu Adwentowicza. W latach 30. Natanson wystawił Bujańskiemu opinię jednego z najbardziej pomysłowych i utalentowanych reżyserów młodego pokolenia. 

Po wojnie niektóre jego przedstawienia zyskały też dobre przyjęcie krytyki i publiczności. Były to: pierwsza inscenizacja Strasznego dworu (podkreślano staranne przygotowanie muzyczne i wyrównaną grę zespołu), Cyd (spektakl wywierał wrażenie głównie dzięki niezwykłej scenerii, natomiast zdania krytyków co do reżyserii i gry aktorów były podzielone) oraz kilka spektakli ze Starego Teatru: Mąż doskonały („sztuka reżysersko rozwiązana doskonale”, pisał Kazimierz Wyka), Dzień jego powrotu (przedstawienie było „niemal idealnie «czyste», a przy tym aktorsko stało na rzadko spotykanym poziomie”, wspominał Juliusz Kydryński), Krzyk jarzębiny, Maturzyści, Henryk IV. W późniejszym okresie podobał się, np. w Teatrze Śląskim stylowy Fircyk w zalotach i Pan Jowialski oraz, według Józefa Kańskiego, ciekawa, z bardzo dobrze skomponowanymi scenami zbiorowymi, inscenizacja Konrada Wallenroda w Operze Bałtyckiej w Gdańsku. 

Bibliografia

Bibliografia dramatu; Boy: Pisma t. 25, 26; Byrski: Teatr-radio (il.); Cyganeria i polityka; Dąbrowski: Na deskach t. 2; X-lecie T. Młodego Widza w Krakowie; J. Hernik Spalińska: Wileńskie Środy Literackie (1927–1939), Warszawa 1998; Irzykowski: Pisma teatr. t. 4; Jankowski, Misiorny; Koczanowicz s. 195, 196; Krasiński: Warsz. sceny; W. Kubacki: Na scenie, Warszawa 1962 s. 111, 112, 138, 139; T. Kudliński: Młodości mej stolica, Warszawa 1970; Kydryński s. 75–78; Z. Leśnodorski: Wśród ludzi mojego miasta, Kraków 1963; Limanowski: Duchowość; Linert: T. Śląski 1949–92; Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; Mykita-Glensk; W. Natanson: Chwyty i zachwyty, Kraków 1934 s. 79, 80 (cyt.), 108; Orzechowski: Stary Teatr, Osiński: Pomięć Reduty; Poskuta-Włodek: Dzieje 1918–39; PWST w Krakowie; J. Ronard Bujański: Starego Teatru druga młodość, Kraków 1965; 70 lat T. w Sosnowcu 1897–1967; Simon: Spis przedstawień Reduty; Słonimski: Gwałt; Stary T. 1945–95 (il.); S. Staśko: Narodziny teatru, Katowice 1972 s. 92, 93, 98–100, 133, 134, 137 (il.); Sto lat Starego Teatru; Stokowa: Wyspiański; T. w Kielcach 1944–95; T. przy ul. Cegielnianej; H. Vogler: Autoportret z pamięci t. 3, Kraków 1981 s. 337–338; Vogler: Przygody s. 194, 332, 346; Wajda-Woźniakowska: Repertuar 1918–26; Wilno teatr.; Wilski: Szkolnictwo; Woźniakowska; Wroczyński: Pół wieku s. 273, 275; Dz. Pol. 1986 nr 219; Kur. Warsz. 1933 nr 277, 1934 nr 113, 1935 nr 114, 1936 nr 153; Magazyn Kult. 1973/74 nr 1/4 (J. Ronard Bujański: Przyczynek do życiorysu; il.); Odra 1945 nr 2 (Z. Hierowski), 1946 nr 34 (Z. Hierowski); Odrodzenie 1946 nr 39 (A.M. Swinarski); Pam. Teatr. 1960 z. 2 s. 267, 1963 z. 1–4 s. 60, 68, 69, 1973 z. 3–4 s. 391, 392, 432, 469, 464, 467, 468, 482, 483 (il.), 486, 1999 z. 2 s. 60; Ruch. Muz. 1964 nr 12 (J. Kański); Scena Pol. 1930 z. 1 s. 23; Teatr 1946 nr 5 (Z. Skowroński), 1947 nr 3 (K. Grzybowska); Twórczość 1945 z. 2 (K. Wyka); Tyg. Powsz. 1945 nr 20 (T. Kudliński); Akt ślubu nr I/II/719/1952, Arch. USC Warszawa; Akt ślubu oraz zgonu nr 1748/1986, Arch. USC Kraków; Akta (teczka personalna sygn. S II 619 i sygn. WF II 504), Arch. Uniw. Jagiell. Kraków, ZASP (tot.); Hernik Spalińska: Repertuar; Zbiory B., Bibl. Jagiell.; Almanach 1944–59; www.cyfrowemuzeum.stary.pl; www.1944.pl 

Ikonografia

Z. Pronaszko: Portret, karyk., piórko, tusz – Bibl. Jagiell. i B. jako Hamlet, karyk., rys., tusz, 1945 – MHKraków; B. Cudzich: Portret, karyk., rys., 1955, repr. Stary T. 1945–95; A. Stopka: Portret, karyk., rys., atrament, papier, ok. 1960 – MKWarszawa; Fot. – Bibl. Nar., MTWarszawa, NAC. 

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Jerzy Ronard Bujański (29 września 1904 Kraków – 13 września 1986 Kraków)

aktor, reżyser, dyrektor, kierownik artystyczny i literacki teatru, pedagog, teatrolog

Ukończył Miejską Szkołę Dramatyczną w Krakowie (1923) i polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (w 1930 doktorat – praca Wyspiański – człowiek teatru). De­biutował w zespole Reduty w Wilnie (1925) rolą Xawerego (Turoń Żeromskiego), ponadto zajmował się tam recytacją i teorią żywego słowa. Od 1927 prowa­dził międzywydziałowy lektorat wymowy na UJ. W sezonie 1929/30 był kierownikiem literackim, aktorem i reżyserem Teatru Miejskiego w Łodzi za dyrekcji Karola Adwentowicza, w sezonie 1930/31 jako stypendysta Funduszu Kultury Narodo­wej kontynuował studia teatrologiczne i reżyserskie w Berlinie. W sezonie 1931/32 wykładał w Warszawskiej Szkole Dramatycznej i sprawował kierownictwo artystyczne Teatru w Pomarańczarni, dającego spektakle dla dzieci. W sezonie 1932/33 był aktorem i współkierownikiem artystyznym Teatru Na Pohulance w Wilnie, kierował też pracami działającego przy nim Studia Teatralnego, wy­dawał periodyk „Front Teatralny” poświęcony spra­wom studia. W latach 1933–35 był aktorem, reżyserem i kierownikiem literackim Teatru Kameralnego w Warszawie (Wróg ludu Ibsena, Mazepa Słowackiego, Dyktator On Zawieyskiego, To więcej niż miłość Bus-Fekety’ego), w latach 1935–38 reżyse­rował i gościnnie występował w Teatrze Miejskim w Łodzi (Trafika pani generałowej Bus-Fekety’ego). Od maja 1938 i w sezonie 1938/39 był dyrektorem teatru wileńskiego. Istotne miejsce w jego działalności artystycznej zajmowały prace programowe i reżyseria radiowa w rozgłośniach Kra­kowa, Warszawy i Łodzi.

W czasie wojny brał udział w konspiracyjnym życiu Krakowa, w 1944 pracował w radiostacji powstańczej w Warszawie. Po wojnie, w 1945 (do lipca) był pierwszym dyrektorem Starego Teatru w Krakowie (reżyserował Męża doskonałego Zawieyskiego, Dzień jego powrotu Nałkowskiej, Cyda Corneille’a – Wyspiańskiego), był inicjatorem i kierownika Studia Teatralnego przy tej scenie, równocześnie lektorem na UJ, organiza­torem, dyrektorem i redaktorem naczelnym krakowskiej rozgłośni Polskiego Radia (1945–50). Ponadto w latach 1945–47 grał gościnnie i reżyserował w Teatrze Miejskim w Opolu (Konrad w Dziadach Mickiewicza, tytułowa w Hamlecie Shakespeare’a), Teatrze Kameralnym TUR w Krakowie (Tartuffe w Świętoszku Moliera), Teatrze Miej­skim w Sosnowcu. W następnych latach współpracował m.in. ze Starym Teatrem w Krakowie (1949–63): Krzyk jarzębiny Ku­backiego, Maturzyści Skowrońskiego, Cienie Sałtykowa-Szczedrina, Druga pułapka miłości Marivaux, Henryk IV Pirandella, Kolega Simmla, Uczta morder­ców Wydrzyńskiego; z Teatrem Młodego Widza w Krakowie (1948, 1953): reżyseria i rola tytułowa w Mistrzu Piotrze Pathelinie w opracowaniu Adama Polewki, Awantura w Chioggi Goldoniego; z Teatrem im. Żeromskiego w Kielcach (sezon 1953/54): reżyseria i rola Nicka w Marii Stuart Słowackiego; z Operą i Operetką w Krakowie (1955–65): kilkakrotnie wzna­wiany Straszny dwór Moniuszki, Krysia leśniczanka Jarno; z Teatrem Młodej Warszawy (1957); Teatrem Zagłębia w Sosnowcu (1957, 1959): Kobieta bez skazy Zapolskiej, Ożenek Gogola; Teatrem Muzycznym w Szczecinie (sez. 1960/61): Król włóczęgów Frimla; z Operą Bałtycką w Gdańsku (sez. 1963/64): Konrad Wallenrod Żeleń­skiego. W latach 1961–70 był twórcą i kierownikiem artystycznym Teatru Małych Form przy Krakowskiej Estradzie.

Opubliko­wał wiele prac na tematy teatralne i radiowe, był twórcą słuchowisk, adaptacji, scenariuszy. W 1985 w Krako­wie ukazała się jego praca Starego Teatru druga młodość. W krakowskiej PWST uczył wymowy, wiersza i gry aktorskiej (1948–57).

Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1986/87, tom XXVIII, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1993. Zachowano część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.

Bibliografia

Teatralia

• Reduta żywego słowa (Chorąży żywego słowa), Gebethner i Wolff, Warszawa, Kraków, 1929;
• Autor, aktor i reżyser : (profile ludzi teatru niemieckiego) : skrót wędrówek, rozmyślań i impresji teatralnych, Łódź 1939 [sylwetki Leopolda Jessnera, Maxa Reinhardta, Karla Heinza Martina];
• Rok 1846 w Krakowie : montaż historyczny, E. Kuthan, Warszawa 1946 (wraz z Kazimierzem Lepszym);
• Wolność – Równość – Niepodległość : sceny historyczne z życia Tadeusza Kościuszki, Główny Komitet Kościuszkowski, Kraków 1946 [współautorzy: Henryk Mościcki, Józef Władysław Reiss];
• Słownictwo teatralne w polskiej dramaturgii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław 1971;
• Wteatrwstąpienie (rzecz o aktorze - romans nietypowy), Wydaw. Literackie, Kraków 1981 [powieść];
• Starego Teatru druga młodość, Wydaw. Literackie, Kraków 1985;
• Narodziny Zaczarowanej Dorożki. Szkice do portretów – Władysław Broniewski, Konstanty Ildefons Gałczyński, Adam Polewka, Jan Wiktor, Jerzy Zawieyski, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1989.