Erazma Paulina Kopaczyńska-Janowicz
KOPACZYŃSKA Erazma Paulina, także Rena, 1° v. Dutkiewicz, 2° v. Janowicz (2 II 1894 Lwów - 27 XI 1975 Kraków), śpiewaczka. Była córką Józefa K. i Anieli z Bocheńskich. Drugim jej mężem był Kajetan Antoni Janowicz, urzędnik (ślub 7 I 1933). W 1914 ukończyła seminarium nauczycielskie i wstąpiła do konserwatorium Galicyjskiego Tow. Muz. we Lwowie. Klasę fortepianu u K. Tarnowskiej ukończyła w 1918, głos kształciła do 1920 w klasie śpiewu solowego Z. Kozłowskiej. Debiutowała prawdopodobnie w partii Agaty ("Wolny strzelec") w T. Miejskim we Lwowie. Od listopada 1920 do lipca 1921 występowała w Plebiscytowym T. Górnośląskim; śpiewała główne partie sopranowe w "Krakowiakach i Góralach", "Skalmierzankach", "Halce" i "Verbum nobile"; brała udział w koncertach dla powstańców śląskich. Dnia 18 VI 1921 wystąpiła na wieczorze muz.-wokalnym Związku Pol. Artystów Plastyków we Lwowie. Na sez. 1921/22 zaangażowała się do zespołu pozn. T. Wielkiego; śpiewała m.in. partie Pepy ("Niziny"), Ludmiły ("Sprzedana narzeczona"), Ellen ("Lakme"). Potem powróciła na stałe do Lwowa, ale na scenie była tu tylko do 1927. Wystąpiła na popisie uczennic Z. Kozłowskiej (10 XII 1922). Debiutowała w T. Wielkim rolą tyt. w "Halce" (23 III 1923) - "występ dowiódł, że jest to artystka rutynowana, a gra jej sceniczna oraz śpiew świadczą niezaprzeczenie o jej pięknym talencie" (W. Gołębiowski). W nast. latach wystąpiła m.in. jako Agata ("Wolny Strzelec") i Lenora ("Trubadur"). Później śpiewała w operze już tylko sporadycznie, np. w 1936 w lwow. T. Wielkim partię Giulietty ("Opowieści Hoffmanna"). Występowała w PR i na koncertach, np. w styczniu 1933 wystąpiła na wieczorze muzyki i poezji cygańskiej a w 1938 odtwarzała sopranową partię w kwartecie solistów podczas wykonania IX Symfonii L. van Beethovena. W 1927-34 była asystentką w klasach wokalnych lwow. konserwatorium; 1939-41 uczyła w średniej szkole muz., a 1940-41 w muz. uczelni dla nauczycieli we Lwowie; 1941-44 w Zakładzie Sierot Pol. organizowała koncerty konspiracyjne. Po zakończeniu wojny zamieszkała w Krakowie i w 1945-70 była nauczycielką w szkole muz. II st., a także (1950-53) wykładała w krak. PWSM.
Bibl.: Almanach 1975/76; Świtała; Dz. Lud. 1921 nr 145, 1922 nr 268, 273, 282, 1923 nr 74 (W. Gołębiowski), 117, 261, 278, 1925 nr 32, 37, 120, 1933 nr 9, 1934 nr 59; Kur. Warsz. 1936 nr 264; Pam. Teatr. 1978 z. 4 (M. Wosiek); Ruch Muz. 1978 nr 12; Akta, SPAM.
Ikon.: Fot. - MTWarszawa
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
