Anna Zabojkina-Przeradzka
ZABOJKINA Anna, 1° v. Narkiewicz, 2° v. Przeradzka (26 VI 1887 Petersburg - 5 X 1978 Warszawa), tancerka, choreograf. Była córką Piotra Z., robotnika, i Zofii z domu Gamon, śpiewaczki ros., siostrą tancerki Olgi Z., żoną impresaria Bronisława Narkiewicza (Jodko-Narkiewicza, ślub ok. 1912), później tancerza Edmunda Przeradzkiego, matką tancerek Haliny i Wiery Narkiewicz. Od dzieciństwa tańczyła na scenach i estradach rosyjskich. Po zakończeniu I wojny świat. przyjechała z rodziną do Polski. Na pocz. 1. dwudziestych utworzyła własny, wędrowny zespół baletowy, którego impresariem był B. Narkiewicz. Zespół występował z przerwami prawdopodobnie do poł. 1. trzydziestych. Tańczyła też jako solistka w widowiskach i tzw. składankach rozrywkowych (najczęściej w objeździe), a także sporadycznie na scenach stałych, m.in. w warsz. T. Polskim ("Wielka księżna i chłopiec hotelowy", lato 1925) i w T. Nowości ("Błękitna krew", 1926). Występowała najczęściej wraz ze swoim zespołem, m.in. we Lwowie (1921, 1927, 1934), Płocku (1923,1927), Katowicach i Grudziądzu (1923, 1928), Krakowie (1923, 1925, 1927). Tańczyła w Warszawie (1924, 1925, w Cyrku jesień 1926, w T. Nowości maj 1928). W 1926 należała do zespołu T. Letniego w Wilnie pod kier. L. Sempolińskiego, w 1927 do zespołu warsz. t. Nietoperz, w 1927 występowała też w Poznaniu, w 1928 w Bydgoszczy, Kaliszu Kielcach, w 1931 w Gdańsku z zespołem bydgoskiego t. Złoty Uśmiech pod kier. T. Wołowskiego W 1932 wyjechała ze swym zespołem do Rumunii w 1933 tańczyła w Lublinie. Podczas okupacji niem zespół pod jej kier. występował w warsz. jawnyn t. Stara Mewa (1941). Po zakończeniu II wojny świat. mieszkała w Warszawie. W sez. 1945/46 prowadziła, wraz z E. Przeradzkim, pryw. szkołę baletową na ul. Wileńskiej i pracowała w Ośrodku Kształcenia Kierowników Świetlic. W sez. 1946/47 była choreografem T. Studio MO. Następnie kierowała zespołami tanecznymi wielu instytucji i organizacji: Związku Walki Młodych (1946), Ligi Kobiet (1947), Związku Młodzieży Pol. (1948-50), domu kultury (1951). W 1951-52 wykładała w Szkole Baletowej w Gdańsku, nast. prowadziła zespoły taneczne woj. Komendy MO (1953), Służby Polsce (do 1956), Ligi Przyjaciół Żołnierza. W lipcu 1958 przeszła na emeryturę. W 1960-63 przebywała w Brazylii, gdzie zorganizowała taneczny zespół folklorystyczny. Jubileusz czterdziestu lat pracy obchodziła 5 X 1947 w sali warsz. Romy, a jubileusz sześćdziesięciolecia 10 IV 1967 w warsz, T. Syrena.
Bibl.: Almanach 1978/79; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Kaszyński: Teatralia; Konarska-Pabiniak: Repertuar; Sempoliński: Wielcy artyści; Turska: Almanach; ABC 1926 nr 95 (il); Ekran 1977 nr 39 (il.); Kur. Warsz. 1928 nr 125; Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 190 (il.); Prz. Teatr, i Film. 1924 nr 10; Życie Warsz. 1978 nr 238; Afisze, programy i wycinki prasowe, IS PAN, MTWarszawa; Akta (tu fot.), ZASP; Archiwum domowe córki Haliny Narkiewicz, Warszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
