Jan Berent
BERENT Jan (2 września 1882 Warszawa – 24 lipca 1968 Szczecin),
aktor.
Był synem warszawskiego optyka Karola i Zofii Berentów; przyrodnim bratem pisarza Wacława Berenta; mężem Emilii. Do 1944 mieszkał i pracował w Warszawie. Praktykował w zakładzie optycznym ojca, był też bibliotekarzem w Dyrekcji Lasów Państwowych. Po upadku powstania warszawskiego został wywieziony do obozu pracy pod Berlinem, skąd powrócił w 1945 i zamieszkał początkowo w Koszalinie, a następnie w Szczecinie. Do 1951 pracował w opiece społecznej jako referent prasowy. W 1951–68 był na etacie bibliotekarza i archiwisty w Teatrach Dramatycznych w Szczecinie.
Jego szczupła sylwetka oraz charakterystyczna twarz – ostre rysy, wydatny nos i stercząca biała czupryna, sprawiały, że portretowali go szczecińscy artyści fotograficy, malarze, karykaturzyści i rzeźbiarze, a reżyserzy chętnie obsadzali w rolach epizodycznych. Przydzielano mu role wymagające dobrej prezencji, ale najczęściej nieme, ponieważ mówił bardzo szybko i miał fatalną dykcję. Na scenach Teatrów Dramatycznych w 1952–55 zagrał m.in.: Mignarda (Rodzinka), Starca (Konkurenci), Rejenta (Szkoła żon), Staruszka (Mieszczanie), Dozorcę (Niespokojna starość), Maliszewskiego (Zwycięstwo), Paskala (Pan Teodor Zrzęda), Tapicera (Wielki człowiek do małych interesów), Starego robotnika (Wilhelm Tell). Był jedną z najoryginalniejszych i najbardziej znanych postaci szczecińskiego środowiska kulturalnego. Stały bywalec wszystkich imprez kulturalnych, był cenionym partnerem rozmów dla dziennikarzy, literatów, plastyków, aktorów oraz szanowanym w Szczecinie społecznikiem. W 1959 zagrał epizod w filmie Stanisława Różewicza Miejsce na ziemi.
Bibliografia
Gaz. Wyb. (Szczecin) 2006 nr 228; Głos Szcz. 1978 (17 VIII); Morze i Ziemia 1991 nr 15; Akt zgonu nr 530/1968/II, Arch. USC Szczecin; Akta, ZASP; Almanach 1944–1959. Ikon.: J. Waliszewska: Portret, rzeźba (głowa), 1962; repr. Głos Szcz. 1978 (17 VIII).
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. 1, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
