Maria Tomczak
TOMCZAK Maria Ludwika, zamężna Stachowiak (31 VII 1931 Poznań - 27 I 1973 Wrocław), śpiewaczka. Była córką Ludwika i Franciszki T., żoną Mariana Stachowiaka. W 1954 ukończyła średnią szkołę muz. w Poznaniu (fortepian), w 1959 Wydz. Wokalny pozn. PWSM, gdzie śpiewu uczył ją J. Woliński. Już wcześniej (1950-53) pracowała w pozn. rozgłośni PR, a później (1956-58) współpracowała z Filharmonią Pozn., występując na koncertach szkolnych. Do Opery we Wrocławiu została zaangażowana 1 IX 1958; debiutowała w partii Gildy ("Rigoletto"). Z tym zespołem związana była do końca życia. Występowała też gościnnie w Operze im. Moniuszki w Poznaniu (1965, 1967) oraz na koncertach symfonicznych i w programach radiowych. Brała udział w międzynarodowym konkursie muz. w Monachium. W 1967 była na stypendium wokalnym we Włoszech. Od 1971 była jeszcze czasem obsadzana w nowych przedstawieniach, ale choroba uniemożliwiała jej regularne występy na scenie; pełniła funkcję asystenta reżysera. Obdarzona sopranem koloraturowym o pięknym, lirycznym brzmieniu, uwagę krytyki i publiczności zwróciła tyt. rolą w "Goplanie" (1959). Była urodziwą blondynką, miała talent aktorski. Z temperamentem odtwarzała postacie Despiny ("Cosi fan tutte", 1960) i Rozyny ("Cyrulik sewilski" G. Rossiniego, 1962), podkreślając ich kokieterię, spryt, przebiegłość i wdzięk. Subtelność interpretacji i inteligencję wykazała w partii Otylii ("Teodor Gentleman", 1963), dramatyzm w partii Violetty ("Traviata", 1960), którą śpiewała w stu sześćdziesięciu przedstawieniach. Pozostałe ważne jej partie: Hanna ("Straszny dwór"), Lucieta ("Czterech gburów"), Łucja ("Łucja z Lammermooru"), Esmeralda ("Sprzedana narzeczona"), Eudoksja ("Żydówka"), tyt. w "Marcie", Zofia ("Halka")) Dziewczyna połowiecka ("Kniaź Igor"), Luiza ("Zaręczyny w klasztorze"), Ewa ("Hrabina"), Frasquita ("Carmen"), Donna Anna ("Don Juan" Mozarta), Żywia ("Stara baśń"), Saffi ("Baron cygański"). Bibl.: Almanach 1972/73; Ruch Muz. 1973 nr 8; Teatr 1975 nr 2; Akta, Opera Wrocław; Programy (tu wydawnictwa jubileuszowe Opery we Wrocławiu), IS PAN. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
