Maria Krzywiec-Kramarew
KRZYWIEC Maria, zamężna Kramarew (6 VIII 1897 Tyflis - 27 V 1973 Warszawa), śpiewaczka. Była córką Józefa K., żoną Aleksandra Kramarewa. Studia wokalne odbyła w konserwatorium w Moskwie (1913-17) pod kier. A. Sequarda-Różańskiego i we Włoszech u Gianiny Russ. W 1917-19 pracowała w operetce w Kijowie, nast. w t. warsz.: Miraż (sez. 1920/21) i Nowy (1921/22), potem występowała w imprezach objazdowych. W sez. 1930/31 przyjęta do zespołu opery lwow., m.in. brała tam udział w przedstawieniach "Uczty szyderców" U. Giordana. W sez. letnim 1931 z zespołem tego teatru występowała w Krakowie. Po występie w tyt. partii "Toski" 30 XII 1931 w warsz. T. Wielkim pozostała tu cztery sez.; zdobyła uznanie za wykonanie wielkich, dram. partii, takich, jak tyt. w "Turandot" i "Aidzie" oraz Zyglindy w "Walkirii". Śpiewała też z powodzeniem inne partie sopranowe, jak tyt. w "Halce" i "Hrabinie", Marynka ("Janek"), Amelia ("Bal maskowy"), Francesca ("Francesca da Rimini"), Liza ("Dama pikowa"), George Sand ("Chopin"), Anita ("Jazz-band, Murzyn i kobiety"). W marcu 1933 wystąpiła w operze pozn. w "Tosce". W 1935-39 śpiewała w zespołach objazdowych. Po wojnie zajęła się pracą pedag., uczyła w szkołach muz. w Gdańsku (1945/46), Szczecinie (1946/47) i w ogniskach muz. WTM (1951-60). W 1953-57 była równocześnie zatrudniona w operze warsz. jako korepetytor. Na emeryturę przeszła 1 IV 1961.
Bibl.: Kaczyński: Dzieje "Halki"; Świtała; Kur. Warsz. 1931 nr 103, 1932 nr 2, 48, 70, 119, 278, 346, 1933 nr 143, 1934 nr 45; Ruch Muz. 1973 nr 16; Życie Warsz. 1973 nr 128; Akta, ZUS Warszawa; Prosnak: T. Wielki.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
