Maria Bielicka-Szczepańska
BIELICKA Maria, także Malina, zamężna Szczepańska (19 grudnia 1902 Łódź – 22 kwietnia 1989 Warszawa),
śpiewaczka, aktorka.
Była córką Stanisława Bielickiego, inżyniera, i Julii z Radeckich-Mikuliczów; żoną Bolesława Szczepańskiego (ślub 19 sierpnia 1946 w Warszawie); ciotką reżysera, scenografa i dyrektora teatralnego Włodzimierza (Wowo) Bielickiego (1932–2012). W 1922 ukończyła Gimnazjum im. C. Plater w Warszawie; studiowała na wydziale pedagogicznym i w klasie śpiewu solowego w warszawskim Konserwatorium Muzycznym. W 1934–36 uczyła się aktorstwa w Instytucie Reduty, brała udział w przedstawieniach, np. jako Łada (Podanie o Piaście). W 1936 zdała egzamin aktorski Związku Artystów Scen Polskich, otrzymała też dyplom ukończenia studiów muzycznych. W sezonie 1936/37 występowała w Stołecznym Teatrze Powszechnym, np. jako Augustynka (Lato w Nohant). Na sezon 1937/38 została zaangażowana do Teatrów Miejskich we Lwowie, grała tu Zośkę (U mety), Ministrową (Jan), Barbarę (Ludzie w bieli), Wiślankę (Legenda), śpiewała w operetkach, np. Hrabiankę Marię (Król włóczęgów), Helenę (Sissy), Ethel (Rose Marie). W sezonie 1938/39 w Warszawie śpiewała na koncertach w Instytucie Propagandy Sztuki i Sztuce i Modzie, w Polskim Radiu, w żeńskim kwartecie wokalnym „Te Cztery”, dla którego piosenki pisał m.in. Bronisław Brok.
Jej specjalnością były stare, osiemnastowieczne berżeretki francuskie
(Helena Rozwadowska).
W czasie II wojny światowej i okupacji niemieckiej mieszkała w Warszawie, pracowała jako kelnerka i czasem śpiewała w kawiarniach, wyjeżdżała też do pracy w kawiarni aktorskiej w Lublinie. Brała udział w ruchu oporu, była łączniczką AK, w jej mieszkaniu znajdował się punkt kontaktowy Sztabu AK Obszaru Warszawskiego. Aresztowana w sierpniu 1942, była więziona na Pawiaku, w styczniu 1943 wywieziona do obozu w Majdanku, a potem do obozu koncentracyjnego Auschwitz, następnie do Ravensbrück i Neustadt-Gleve; brała udział w tajnych koncertach obozowych.
Po wojnie, w 1945–48 występowała w Teatrze Syrena (do 1946 pod nazwą Teatr Miniatur Syrena) w Łodzi, a w sezonie 1949/50 w Teatrze Syrena w Warszawie, np. jako: Mary (Trzej muszkieterowie), Soprania (Miecz Demokratesa), Operetka (Sprawa o Czardaszkę). W sezonie 1950/51 należała do zespołu Ludowego Teatru Muzycznego w Warszawie, potem brała udział w imprezach organizowanych przez ARTOS. Od stycznia 1954 do lipca 1955 grała w warszawskim Teatrze Nowym (Teatr Komedii Muzycznej), a po przekształceniu go w Operetkę Warszawską, występowała w niej do końca sezonu 1970/71. Grała role drugoplanowe, takie jak: Maria (Domek trzech dziewcząt, 1954), Agricola (Noc w Wenecji, 1955), Berta (Fajerwerk, 1958), Margot (Król włóczęgów, 1959), Gimblette (Mam'zelle Nitouche, 1960), Ewa (Student żebrak, 1961), Madame Michaud (Miss Polonia, 1964), Praskowia (Wesoła wdówka, 1964), Mirabella (Baron cygański, 1966), Pipa (Rozbójnicy, 1969). W Operetce pracowała też jako pedagog.
Wystąpiła w filmie Zakazane piosenki (1946). Była jedną z organizatorek i uczestniczek koncertów na rzecz Fundacji Sue Ryder.
Bibliografia
Almanach 1988/89; Górska-Damięcka; Kaszyński: Teatr łódź.; Marczak-Oborskt: Teatr czasu wojny; Mrozińska: T. wśród ruin; Osiński: Pamięć Reduty; Panek: Operetka (il.); H. Rozwadowska: Wspomnienia ważne i nieważne. Warszawa 1966 s. 181; Sempoliński; Druga połowa; Stokowa: Wyspiański; 150 lat PWSM w Warszawie (tu błędnie Bielecka); Szkoła Cecylii Plater-Zyberkówny 1883-1944. Praca zbiorowa, Warszawa 1987 (M. Bielicka-Szczepańska: W konspiracji i w łagrach); Teatr pol. we Lwowie; Warnecki; Kur. Warsz. 1936 nr 271, 1938 nr 95, 184; Pam. Teatr. 1963 z 1–4 s. 74, 1997 z. 1–4 s. 329, 2012 z. 3–4 s. 69, 72; Teatr 1937 nr 11–12; Tyg. Ilustr. 1937 nr 30 (il.); Tyg. Powsz. 1989 nr 31; Życie Warsz. 1989 nr 98; Akta (fot.), ZASP; Akt ślubu nr I/720/1946 oraz zgonu nr VII/1219/1989, Arch. USC Warszawa; Almanach 1944–59; Inf. rodziny.
Ikonografia
J. Żebrowski: B. jako Maria (Domek trzech dziewcząt), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1954 nr 67; Fot. – Bibl. Nar., ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. 1, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
Biogram w Almanachu Sceny Polskiej
Maria Malina Bielicka, zamężna Szczepańska (19 XII 1909 Warszawa - 22 IV 1989 Warszawa), śpiewaczka, aktorka. Kształciła się w Konserwatorium Muz. w Warszawie w klasie śpiewu solowego i na wydz. pedagogicznym. Równocześnie uczestniczyła w pracach artyst. zespołu Reduty. W 1936 zdała eksternistyczny egzamin aktorski ZASP, w tym samym roku otrzymała dyplom konserwatorium. W sez. 1937/38 była zaangażowana w T. Miejskich we Lwowie, w sez. 1938/39 występowała w Warszawie, m. in. śpiewała w SIM-ie, IPS-ie i na koncertach radiowych. W czasie okupacji niem. uczestniczyła w ruchu oporu, była łączniczką AK. Po aresztowaniu w końcu 1942 więziona na Pawiaku, w Majdanku, Oświęcimiu, Ravensbrück i Neustadt-Gleve. Jako pieśniarka brała udział w tajnych imprezach obozowych, np. 11 XI 44 w rocznicę święta narodowego w Oświęcimiu - Brzezince. W l. 1945 - 48 występowała w T. Miniatur "Syrena" (od 1946 pn. T. Syrena) w Łodzi, z którym następnie przybyła do Warszawy i grała do końca sez. 1949/50. W sez. 1950/51 była w Ludowym T. Muzycznym, od 1951 w T. Nowym, gdzie pozostała też po przekształceniu się zespołu w Operetkę (1955). Na scenie warsz. Operetki śpiewała do 1971 m. in. partie: Agricoli ("Noc w Wenecji" Straussa), Berty ("Fajerwerk" Burkharda), Madame Michaud ("Miss Polonia" Sarta), Palma- tyki ("Student żebrak" Millöckera), Praskowii ("Wesoła wdówka" Lehara), Mirabelli ("Baron cygański" Straussa), Pipy ("Rozbójnicy" Offenbacha). W 1971 przeszła na emeryturę. Była działaczką ZASPu, organizatorką i uczestniczką koncertów na rzecz Fundacji Sue Ryder.
Źródło: Almanach sceny polskiej 1988/89. Tom XXX. Warszawa 1995.
