25 września 1950
Zmarł Aleksandr Tairow
W Moskwie zmarł rosyjski reżyser pochodzenia żydowskiego Aleksandr Tairow (ur. 6 lipca 1885).
Rok wcześniej stał się obiektem ataków w ramach stalinowskiej kamapanii przeciw „kosmopolityzmowi”: oskarżano go o „schlebianie Zachodowi”, ujawniono jego prawdziwe nazwisko (Kornblit), zlikwidowano teatr.
Był jednym z przedstawicieli tzw. Wielkiej Reformy Teatru, twórcą Teatru Kameralnego (Kamernyj Tieatr) w Moskwie. Do jego najważniejszych przedstawień należały: Siakuntala Kalidasy (1914), Salome Oscara Wilde'a (1917), Zwiastowanie Paula Claudela (1920), Fedra Racine'a (1921) , Szkarłatna wyspa Bułhakowa (1928), Opera za trzy grosze Brechta (1930), Tragedia optymistyczna Wiszniewskiego (1933).
„[...] Broni się przed jednym: przed teatrem obyczajowym. Jest wierny sobie i swojemu programowi, wyłożonemu w Notatkach reżysera. [...] chce, aby dla widza Teatru Kameralnego widowisko sceniczne było «cudowną sztuką teatru, a nie iluzorycznym majakiem feerii, albo czarodziejskiej latarni, tak samo obcych sztuce teatru, jak i złuda życia». [...] Lubi patos i melodramat w postaci czystej, «ładny» był u niego nawet programowo antyestetyczny Brecht. Stylizowany gest i śpiewna modulacja głosu, poza wdzięczna i zrytmizowany ruch — konsekwentnie rozwija w swojej działalności inscenizacyjnej pierwsze propozycje zgłoszone w okresie, kiedy formowała się dopiero linia repertuarowa, szkoła aktorska, styl inscenizacyjny, typ scenografii” (Jerzy Koenig [w: ] Tairow Aleksander, Notatki reżysera, Warszawa 1964, s. 20).
Rafał Węgrzyniak