26 stycznia 1967
Pieśń o luzytańskim straszydle Petera Weissa
Sztokholm, Scala Teatern: prapremiera Pieśni o luzytańskim straszydle (szw. Sången om skråpuken, niem. Gesang vom Lusitanischen Popanz. Stück mit Musik in 2 Akten) Petera Weissa; reż. Etienne Glaser. Kilka miesięcy później Karl Paryla zrealizował w Berlinie Zachodnim prapremierę niemiecką (teatr Schaubühne am Halleschen Ufer, prem. 6 października 1967). W Nowym Jorku (The Song of the Lusitanian Bogey, prem. 23 lipca 1968) zespół Negro Ensemble Company wpisał sztukę Weissa w kontekst walki o prawa człowieka w Stanach Zjednoczonych.
Ta polityczna „sztuka muzyczna w dwóch aktach” atakowała portugalską politykę kolonialną w Afryce, zwłaszcza w Angoli. Rządzący Portugalią dyktator António Salazar (od 1932 do 1968 sprawował funkcję premiera; zbudowany przez niego system autorytarny przetrwał do „rewolucji goździków” w 1975) dążył do utrzymania portugalskich posiadłości, korzystając w okresie powojennym ze wsparcia mocarstw zachodnich, zwłaszcza od przystąpienia do NATO w 1949. W 1951 Salzar przyłączył formalnie Angolę do Portugalii (jako tzw. prowincję zamorską), nie zapobiegło to jednak wybuchowi w 1961 wojny wyzwoleńczej (która po 1975 – w erze postkolonialnej – przekształciła się w wojnę domową).
Janusz Legoń