"Madame Sans-Gene"
Komedja w 4 aktach Wiktora Sardou w wykonaniu Teatru Ziemi Pomorskiej.
W dyrekcji Teatru Ziemi Pomorskiej panuje - zdaje się - wszechwładnie optymizm: na parę dni bowiem, przed świętami gwiazdkowemi, a więc w czasie gorszym, aniżeli w okresie przysłowiowych "5 minut przed pierwszym" - wystawia teatr dużym nakładem kosztów (dekoracje, kostiumy, peruki) i wysiłku reżyserskiego kapitalną komedję Wiktora Sardou "Ma-dame Sans Gene", która powinna cieszyć się powodzeniem długiem i powszechnem. Niewątpliwie też w okresie samych świąt i - po pierwszym komedja ta dłużej utrzyma się na afiszu, na co w zupełności zasługuje.
Dyskretnem tłem świetnej komedji Wiktora Sardou, jest rewolucja francuska, która tylu maluczkich wyniosła wysoko ponad tłum i która rozpoczęła wa Francji erę rozkwitu dorobkiewiczostwa. Złośliwi nie omieszkali nawet nadać mało zaszczytnego miana "dorobkiewicza" jednej z najgenjalniejszych jednostek ery nowoczesnej - Napoleonowi, którego - koniec końców także przecież rewolucja wyniosła aż na tron cesarski... Na dworze cesarskim pełno jest dygnitarzy porewolucyjnycb, niewątpliwie nieraz umysłów wybitnych, szczerych patriotów, ale - nieobytych z. salonami pałacu. Sam cesarz zresztą... no ala cesarz jest genjalny - wolno mu więc mieć "kaprysy", "niehumory", warto mu być "oryginalnym'', - gdy tymczasem...
Oto taka Katarzyna, obecnie księżna gdańska, marszałkowa Lefebre - dawniej zwykła praczka i markietanka, dotąd nie wyzbyła się pospolitych manier i do tego stopnia, ża krążą o niej stąd anegdoty po całej Europie. Pod presją plotek i dla dobra splendoru dworu cesarz żąda rozwodu b. praczki z obecnym marszałkiem, ostatecznie także, tylko b. sierżantem... I wówczas rozgrywa się niezapomniana scena: świeżo upieczona rezolutna księżna w rozmowie w cztery oczy z wielkim cesarzem przypomina temuż jego pochodzenie oraz - rachunek, którego nie uregulował szereg lat temu jako bezrobotny praczce, która już wtedy widziała w nim człowieka niezwykłego."Przecież jednak lepsza obecna posada od bezrobocia, prawda Wasza Cesarska Mość?"... No, i wielki cesarz kapituluje przed uroczą praczką.
W wystawieniu sztuki udział bierze nieomal cały zespół Teatru Ziemii Pomorskiej. Wskutek dużej obsady zaszła nawet konieczność dublowania ról. Jako bezsprzeczny plus reżyserji p. Małkowskiej należy podkreślić dobre wykonanie ról nawet epizodycznych (szczegół, który niezawsze bywa uwzględniany). Dla całości wykonania zwłaszcza. gdy ról - jak tu - jest b. wiele, szczegół ten ma duże znaczenie. Wprowadzający w właściwą akcje I akt nieco denerwujący. Niepotrzebne nagłe i nazbyt głośne wystrzały. II i III akt odznacza się b. żywem tempem i dobrem zgraniem zespołu. Zbyt dużo szarży jest może w II akcie w rozmowie Katarzyny z siostrami Napoleona. IV akt wreszcie grzeszy zbyt nagłem opadnięciem tempa, co nie jest uzasadnione odprężeniem dramatycznego napięcia akcji. Akt ten winien być równie żywy jak poprzednie.
Ż odtwórców ról Halina Doree zdobywa szturmem widownię nawet w epizodach dramatycznych. Artystka ta słusznie zdobyła sobie miano ulubienicy publiczności. Nie chcemy się powtarzać: Doree trzeba zobaczyć na scenie. Zwłaszcza świetna była rozmowa z cesarzem.
P. Piekarski jest mistrzem maski. Jego Napoleon to kopja konterfektu. Gra doskonale.
P. Surzyński jako sierżant i później marszałek Lefebre jest w swoim żywiole. Jest to jegio najlepsza rola, jaką widzieliśmy u tego artysty w Toruniu.
P. Cybulskiego Fouche kapitalny w grze i mimice.
P. Mierzejewski włożył w swą grę (hr. Neipperg) dużo starania i umiaru.
Pp. Małkowska i Zbłerzowska miały dobre momenty. Szczególnie doskonała była scena i kłótnia sióstr w gabinecie cesarza.
Należałoby wymienić z uznaniem jeszcze długą litanję reszty atotorów, a więc pp. Bracką, Ilcewicza, Łukowską i t. d., którym również przypadło w udziale dużo oklasków.
Dekoracje w I akcie ujęte realistycznie, w II szablonowo, w III i IV pomysłowy i stylowy gabinet cesarza.
Publiczność premjerowa, niestety mniej liczna jak zwykle dobrze się bawiiła, nie szczędząc oklasków artystom. "Madame Sane Gene" liczyć może na dłuższe powodzenie.
