"Skalmierzanki"
Widowisko narodowe ze śpiewami i tańcami Jana Nep. Kamińskiego.
"Widowiskiem narodowym" nazwano popularne "Skalmierzanki" J. N. Kamińskiego przejęte przez Teatr Ziemi Pomorskiej ze stałego repertuaru scen amatorskich.
Nie wiem do jakiego stopnia utwór ten Jest oryginalnym dziełem ojca teatrów galicyjskich, nie tylko autora, ale i tłumacza i adiustatora wielu dziesiątków sztuk teatralnych. W każdym razie przez sto lat z górą zyskały "Skalmierzanki" popularność dorównywującą niemal popularności "Krakowiaków i górali", choć oprawą muzyczną równać się z nimi nie mogły.
Na scenie toruńskiej wystawiono je z pietyzmem wysilając się na jak najstaranniejszą obsadę ról i piękną, barwną wystawę.
Od pierwszego do ostatniego aktu scena jaśnieje bajecznie kolorowymi strojami ludowymi i tętni rytmem ludowych tańców.
I wszyscy - niemal bez wyjątku wykonawcy, uchwyciwszy właściwe tempo, zestroili się w zespół, kipiący życiem i weselem. Powstrzymują to rytmiczne tętno jedynie pseudooperowe, zresztą starannie wy konane, intermezza Buschnego. (Panie, odpuść mu....) Może dyskretne sparodiowanie ich wyszłoby całości na korzyść, ale to rzecz gustu. W każdym razie i takie ujęcie wokalnych partyj znajdzie swych amatorów na widowni.
Z wykonawców górowała nad całym zespołem p. Bracka w roli Marcinowej, doskonała w każdym powiedzeniu, geście i tańcu, a sekundowały jej dzielnie p. Dorée (Dosia) i Korowicz (hrabina). Zespół męski z niezrównanym w roli Sapibrzucha p. Piekarskim, który nadał zawrotne tempo kończącej akt pierwszy scenie "konika zwierzynieckiego", pp. Ilcewiczem, Mierzejewskim i Cybulskim stał również na wysokości zadania.
Dzięki pomysłowej reżyserii p. Piekarskiego, oprawie scenicznej p. Maćkowskiego i starannemu przygotowaniu muzycznemu p. kapelmistrza Grabowskiego, powiększył się repertuar naszej sceny o widowisko, które niewątpliwie cieszyć się będzie dużym powodzeniem.
