Artykuły

Trzecią współczesną sztuką, która 26 kwietnia o godz. 19 zostanie zaprezentowana w ramach otwartych prób czytanych projektu PC Drama będzie dramat Pierre'a Charrasa "Postać" w tłumaczeniu Katarzyny Sowuli. Komentarz naukowy podczas wieczoru wygłosi dr Tomasz Swoboda.

Trzecią odsłonę projektu PC Drama otworzy akcja teatralizacji przestrzeni miejskiej "Idąc za słowem" Iwony Zając. Przed Klubem Żak przez miesiąc będzie eksponowany billboard "Czekam" autorstwa Młodej Załogi nawiązujący tematyką do marcowego czytania sztuki "Czekając na Romea".

Trzecią współczesną sztuką, która zostanie wyreżyserowana w ramach otwartych prób czytanych będzie dramat Pierre'a Charrasa Postać w tłumaczeniu Katarzyny Sowuli. Komentarz naukowy podczas wieczoru wygłosi dr Tomasz Swoboda.

O sztuce "Postać"

Autor: Pierre Charras / Tłum.: Katarzyna Sowula / Reż.: Joanna Grabowiecka / Wideo: Didier Legare / Wizualizacja: Jakub Burakiewicz / Tutor: dr Tomasz Swoboda / Tekst przeczytają: Jerzy Pożarowski i Michał Czernecki (na zdjęciu).

Francja była pierwszym krajem europejskim, który poznał się na geniuszu angielskiego malarza, Francisa Bacona (Dublin 1909 - Madryt 1992). W 1971 roku odbyła się pierwsza, indywidualna wystawa retrospektywna artysty w paryskim Grand Palais. Postać (tyt. oryg. Figure) Pierra'a Charrasa, inspirowany wrażeniami wyniesionymi z tejże wystawy, jest podróżą do korzeni inspiracji malarza o imieniu Francis. W czternastu krótkich rozdziałach łączy on osobiste wspomnienia i uwagi na temat sztuki (te drugie zaczerpnięte z rozmów, jakie francuski krytyk Michel Archimbaud przeprowadził z Francisem Baconem). W formie uteatralizowanej wspomnienia i uwagi wypowiadane przez artystę, któremu towarzyszy niemy w ciągu całego spektaklu model, tworzą formę "monologu na dwa głosy". Przetworzone przez pamięć wspomnienia dają impuls, by przy pomocy słów malować na scenie obrazy.

Sztuka Pierre'a Charrasa opowiada o artyście, który w towarzystwie "niemego" modela - przygodnie spotkanego mężczyzny "maluje" swój autoportret. Odsłania przed nami swoje lęki i fascynacje, mówi o inspiracji, artystach i krytykach, wspomina bliskich, oswaja śmierć, miłość i intymność... (Sabina Horzela)

Język sztuki ulega ciągłej transformacji, unaoczniając tym samym alienację Francisa. Czasami odnosi się wrażenie, że niczym nieskrępowany potok realistycznych opisów przekształca się w hiperrealizm (opis zarzynanego i obdzieranego ze skóry zwierzęcia), aby znów po chwili przybrać postać banalności, absurdu. Jednak prezentowany świat, mimo rozproszenia, tworzy pewną organiczną ciągłość. Sposób wypowiedzi poprzez krzyk, szept, złość i powagę oraz ironię sprawia, że tekst nie jest zastygłą konstrukcją. Jednak nie ma tu miejsca na dialog w pełnym tego słowa znaczeniu. Pytania zostają zawieszone w próżni, a odpowiedzi nadchodzą z opóźnieniem, bowiem odpowiada na nie ten, co je sam zadaje. Dialog to jeden wielki monolog, tyle że rozpisany na kilka kwestii. Sztuka często "kipi " od różnorodnych aluzji. Konotuje skryte żądze, akty przemocy i uległości. Wsłuchujemy się w tekst pełen luk, wahań i ciszy, która jest tu tak samo ważna jak dźwięk. Patrząc na milczącego modela, człowieka ledwo co poznanego w barze, można by powiedzieć, że cisza stanowi często rzeczywiste centrum sztuki. Wokół niej obraca się cała samotność postaci. (Katarzyna Dera).

***

O projekcie:

PC Drama

W latach 2002-2003 Klub Żak realizował projekt Scena Nowej Dramaturgii, który promował najnowsze teksty pisane dla teatru oraz przygotowywał widzów do odbioru współczesnej dramaturgii. Głównym nurtem działalności SND były próby czytane dramatów najnowszych, do których realizacji zapraszano aktorów trójmiejskich scen. W 2003 roku odbywał się cykl Dramatorium z próbami czytanymi dramatów m.in. "Na gałęzi" (reż.: Piotr Łazarkiewicz, z udziałem Anny Muchy i Krystyny Łubieńskiej).

Nawiązując do historii sceny teatralnej Żaka, postanowiliśmy reaktywować projekt, ale w nieco zmodyfikowanej, poszerzonej formule. Podążając za duchem epoki, nadaliśmy mu nową nazwę i rozbudowaliśmy program.

PC Drama - to interdyscyplinarny projekt, którego głównym założeniem jest performatywne czytanie dramatu współczesnego. Idea projektu nawiązuje do twierdzenia prof. Barbary Lasockiej-Pszoniak: Granice teatru to granice słowa. Tam, gdzie kończy się słowo, tam nie ma już teatru. Program ściśle określa misję artystyczną, obszar poszukiwań - od estetycznych, przez antropologiczne, po literackie czy społeczne. Pragniemy zachęcić odbiorców do czynnego zainteresowania sztuką teatru oraz wykreować inną wizję teatru, nie jako instytucji, ale jako otwartej, kolektywnej przestrzeni działania i poszukiwania. Celem projektu jest zwiększenie szansy Gdańska i Metropolii w staraniach o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Planujemy cykl siedmiu spotkań, które odbywać się będą w ostatni poniedziałek miesiąca (luty - maj, październik - grudzień), w galerii Klubu Żak. Wstęp na wszystkie imprezy będzie bezpłatny.

W ramach projektu odbędą się:

OTWARTE PRÓBY CZYTANE:

Zapraszane będą realizacje sztuk na podstawie współczesnej dramaturgii, aktorskie wypowiedzi słowne lub słowno-muzyczne stworzone i wykonywane przez uznanych artystów. Do współpracy zaprosimy najciekawszych reżyserów młodego pokolenia, dramaturgów i aktorów, którzy zmierzą się z rzadko prezentowanymi w Polsce tekstami.

PANELE DYSKUSYJNE, WYKŁADY, PRELEKCJE:

Paralelnie do performatywnego czytania dramatu odbywać się będzie cykl kameralnych rozmów z udziałem publiczności, do których zaprosimy najwybitniejszych twórców i reformatorów teatru: reżyserów, dramaturgów, aktorów, scenografów, kompozytorów, krytyków teatralnych, historyków teatru oraz pasjonatów. Wykłady poprowadzi kadra akademicka Uniwersytetu Gdańskiego.

Idąc za słowem - TEATRALIZACJA PRZESTRZENI MIEJSKIEJ (STREET ART)":

Od marca do maja na billboardzie przed Klubem Żak będą prezentowane autorskie prace Iwony Zając i Młodej Załogi oraz studentów Kulturoznawstwa, nawiązujące tematyką do comiesięcznych otwartych prób czytanych. Szablony wykorzystane na billboardach posłużą jako inspiracja dla uczestników warsztatów muralesowych, odbywających się we wrześniu, prowadzonych przez wybitną trójmiejską artystkę Iwonę Zając. Efekt tych warsztatów będzie można obejrzeć w przejściu podziemnym przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego - dramat zaistnieje w przestrzeni miejskiej, dotrze do szerszego grona odbiorców. Całość projektu zostanie podsumowana w postaci dokumentacji fotograficznej oraz katalogu.