Czy Kraków jest miastem kultury?
Blisko 200 mln zł zostanie w tym roku wydane na kulturę w Krakowie. To prawie dwa razy więcej, niż otrzyma cała kultura w Poznaniu czy we Wrocławiu. Kraków, w którym działa 41 instytucji kultury, jest - po stolicy - drugim miastem w Polsce pod względem nakładów na tę dziedzinę. Trudno nam się przyrównywać do Warszawy, miasta o wiele bogatszego, w którym działa ponad 80 instytucji kultury. Ale już zestawienie Krakowa z Wrocławiem czy Poznaniem wydało się nam uprawnione- pisze Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz.
Sumowanie
W Polsce kultura jest finansowana z trzech źródeł - z kasy: miejskiej, marszałkowskiej i ministerialnej. Reforma administracyjna państwa spowodowała, że większość instytucji kultury przeszło na utrzymanie miast. W gestii marszałka pozostały tylko te o znaczeniu ponadregionalnym, jak np. filharmonie, opery czy duże teatry dramatyczne. Zaś 35 instytucji w całym kraju, w tym 6 w Krakowie, utrzymywanych jest z budżetu ministra kultury (o czym szczegółowo pisaliśmy 7 bm.). Te instytucje narodowe mają zagwarantowane znacznie większe dotacje niż ich regionalne odpowiedniki, gdyż, zdaniem ministerstwa, wnoszą szczególny wkład w obraz kultury polskiej.
W tym roku w samym tylko Krakowie na kulturę - czyli na działalność instytucji kultury, remonty i inwestycje w placówkach oraz na dofinansowanie projektów - zostanie wydane 194,6 mln zł. Z czego 77,8 mln zł będzie pochodziło z gminy, 54 mln zł z budżetu marszałka, zaś 62,8 mln zł z kasy ministra kultury.
W Poznaniu natomiast do kultury trafi 108,4 mln zł. W tym 47,35 mln zł będzie pochodziło z budżetu miasta, 45,6 mln zł z pieniędzy marszałkowskich oraz 15,4 mln zł od ministra kultury. Wrocław natomiast wyda w tym roku 98,3 mln zł na kulturę. Złożą się na to pieniądze z budżetu miasta - 76,2 mln zł oraz z budżetu marszałka - 22 mln zł, Wrocław nie ma bowiem instytucji utrzymywanej przez resort kultury.
Porównując wydatki na kulturę trzeba pamiętać, że zostały zawarte w nich także pieniądze na inwestycje i remonty. W inwestycjach na rok 2005 prym wiedzie Kraków. Blisko 40 mln zł zostanie wydanych m.in. na budowę Opery Krakowskiej (ponad 17 mln zł) czy na remont płyty Rynku Głównego i Sukiennic (13,4 mln zł). Poznań na inwestycje w kulturze wyda w tym roku 10 mln zł, zaś Wrocław blisko 25 mln, w tym m.in. 5 mln zł na dokończenie remontu Opery Dolnośląskiej.
I choć pieniędzy na kulturę - w porównaniu z Poznaniem i Wrocławiem - jest w Krakowie najwięcej, jednak także najwięcej w tym mieście, bo aż 41 (24 miejskie, 11 marszałkowskich i 6 narodowych) działa instytucji kultury. W Poznaniu jest ich 19, we Wrocławiu - 33.
Porównania
Zestawienia wydatków na kulturę w poszczególnych miastach jest szalenie trudne. Miasta i województwa różnią się wielkością, dochodami i ilością instytucji. Najlepszym porównaniem wydaje się więc zestawienie dotacji dla podobnych instytucji, czyli dużych teatrów dramatycznych, filharmonii itd.
Na tle kraju Kraków prezentuje się raczej słabo. Dotacje dla naszych instytucji są często skromniejsze niż dla podobnych usytuowanych na Śląsku, w Warszawie, Łodzi czy Poznaniu. Np. Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w tym roku otrzyma 4,4 mln zł dotacji. To znacznie mniej niż Teatr Polski w Warszawie (8,8 mln zł), Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (5,3 mln zł), ale więcej niż Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Polski we Wrocławiu czy Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie.
Z Filharmonią Krakowską, która dostanie w tym roku 6 mln zł dotacji, jest trochę lepiej. Kwota przeznaczona na jej działalność, to mniej niż otrzyma Filharmonia Poznańska (7,7 mln zł) i Filharmonia Śląska w Katowicach (6,3 mln zł), zaś więcej niż filharmonie w Łodzi, Wrocławiu, Rzeszowie i Gdańsku.
Zupełnie w tyle - pod względem finansowania - uplasowała się Opera Krakowska, która w tym roku otrzyma dotację w wysokości 8,3 mln zł. To zaledwie 50 proc. tego, co dostaje opera poznańska, czyli Teatr im. St. Moniuszki w Poznaniu (16 mln zł) czy Teatr Wielki w Łodzi. To także znacznie mniej niż dostanie Warszawska Opera Kameralna, Opera Dolnośląska i Opera Śląska w Bytomiu. Ale i więcej niż opery w Gdańsku i w Szczecinie. (Szczegóły - w tabelach).
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie ma zagwarantowaną dotację na poziomie 4,4 mln zł. To bardzo małe wsparcie w porównaniu z tym, jakie otrzymuje Biblioteka Śląska w Katowicach czy Biblioteka Miasta Stołecznego Warszawy (obie instytucje dostaną ponad 10 mln). To także mniej, niż przekazane zostanie Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Poznaniu (6,3 mln zł) oraz Książnicy Pomorskiej w Szczecinie (5,8 mln zł).
Dotacja Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie jest za to wyższa niż zaplanowana dla Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w: Rzeszowie (3,7 mln zł), Gdańsku (2,6 mln zł) czy we Wrocławiu (1,9 mln zł).
Daleka droga
Czy Kraków jest miastem kultury? Jeżeli chodzi o ilość pieniędzy wydawanych na kulturę, to na pewno tak. Jednak liczba instytucji, jaka funkcjonuje w naszym mieście powoduje, że dotacje dla poszczególnych placówek są - w porównaniu z innymi regionami - niższe. Daleko nam do finansowania instytucji warszawskich, łódzkich i poznańskich. Wyprzedza nas także często Śląsk, a nawet Szczecin.
Czy tę różnicę dostrzegają samorządowcy?
- Według mnie z Krakowem nie jest tak źle - mówi Janusz Sepioł, marszałek województwa małopolskiego. - Marzy mi się, aby nasze instytucje miały takie budżety jak instytucje województwa wielkopolskiego, np. opera w Poznaniu. Daleko nam do nich, ale to dlatego, że tamto województwo ma znacznie większe dochody od naszych - podkreśla.
***
OPERA dotacja na 2005 rok
Teatr im. St. Moniuszki w Poznaniu 15 957 000
Teatr Wielki w Łodzi 15 700 000
Warszawska Opera Kameralna 12 676 000
Opera Dolnośląska we Wrocławiu 9 600 000
Opera Śląska w Bytomiu 6 375 040
Opera Krakowska 8 300 000
Opera Bałtycka w Gdańsku 6 000 000
Opera na Zamku w Szczecinie 4 702 607
TEATR DRAMATYCZNY Dotacja na rok 2005
Teatr Polski w Warszawie 8 753 200
Teatr im. St. Jaracza w Łodzi 5 300 000
Teatr Nowy w Poznaniu 5 536 000
Teatr in. J. Słowackiego w Krakowie 4 437 400
Teatr Wybrzeże w Gdańsku 4 300 000
Teatr Polski we Wrocławiu 4 200 000
Teatr Śląski w Katowicach 3 648 636
Teatr in. W. Siemaszkowej w Rzeszowie 2 362 000
Teatr Polski w Szczecinie 2 351 881
MUZEUM NARODOWE Dotacja na rok 2005
w Krakowie (z budżetu ministerstwa) 23 903 000
w Poznaniu (z budżetu ministerstwa) 15 393 000
we Wrocławiu 4 600 000
w Gdańsku 4 600 000
w Szczecinie 3 932 259
FILHARMONIE Dotacja na 2005 rok
Filharmonia Poznańska 7 700 000
Filharmonia Śląska w Katowicach 6 374 040
Filharmonia Krakowska 6 070 000
Filharmonia Łódzka 5 500 000
Filharmonia Wrocławska 3 000 000
Polska Filharmonia Bałtycka w Gdańsku 2 800 000
Filharmonia Rzeszowska 2 653 000
MUZEA dotacja na rok 2005
Muzeum Archeologiczne w Warszawie 5 097 000
Muzeum Sztuki w Łodzi 3 900 000
Muzeum Śląskie w Katowicach 3 638 749
Muzeum Etnograficzne w Warszawie 3 334 000
Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu 3 220 000
Muzeum Literatury w Warszawie 3 173 000
Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi 2 800 000
Muzeum Archeologiczne w Krakowie 2 101 800
Muzeum Etnograficzne w Krakowie 1 939 100
Muzeum Archeologiczne w Gdańsku 1 900 000
