Artykuły

W dniu 23 Stycznia organizowane jest w Centrum Artystycznym Fabryka Trzciny w Warszawie całodzienne konferencja (10.00 do 17.00) na temat możliwości udziału w festiwalu w Edynburgu. Podobne sympozja zwane Edinburgh Festival Fringe Road Show, organizowane są corocznie w Nowym Yorku (USA), Adelajdzie (Australia), Seulu (Korea) i w kilku miastach Wielkiej Brytanii .

W warszawskim sympozjum wiźmie udział grupa twórców festiwalu z długoletnim doświadczeniem w pracy w Edynburgu:

Kath Mainland Chief Executive Edinburgh Festival Fringe Society, organizacji zajmującej się koordynacją informacją dla uczestników, reklamą festiwalu jako całości, publikacją głównego programu festiwalowego (300 tys. egzemp.) i sprzedażą biletów do wszystkich teatrów festiwalowych.

Pip Atton Vice-Prezes zarządu tej organizacji, dramaturg i aktor, który od 20 lat występuje na edynburskich scenach festiwalowych.

Laura Mackenzie Stuart Prezes Zwiazku Niezależnych Producentów Edynburskich Teatrów Festiwalowych (Associated Independent Venue Producers), która przez osiem lat była także vice-dyrektorką Edinburgh Festival Fringe Society

Trish McGuines kierwnik biura prasowego Universal Arts Festival Ltd., która jako agent prasowy obsługuje festiwal od 20 lat

Tomasz Borkowy Dyrektor Artystyczny Universal Ltd. i Universal Arts Festival Ltd., który od 20 lat prowadzi i programuje edynburskie teatry festiwalowe

Edward Dargiewicz dyrektor The English Theatre Company of Poland, który od 17 lat bierze udział w festiwalu i od 12 lat sprowadza do Polski teatry brytyjskie adresowane do młodzieży szkolnej uczącej się języka angielskiego.

Edinburgh Festival Fringe jest największym i najstarszym festiwalem tetralny na świcie (pierwsza edycja odbyła się w 1947 roku). Na ponad 500 scenach, scenkach i sceneczkach w 265 venues, czyli teatrach i teatrzykach często zaadoptowanych ze szkół, kosciołów, budynków lóż masońskich, hoteli, klubów, restauracji i barów (lącznie z kuchniami) i każdego pustego miejsca pod dachem i pod gołym niebem, w ciagu 25 dni sierpnia prezentowanych jest ponad 2000 produkcji teatralnych (z czego ponad 800 to światowe premiery) z 60 krajów świata ze wszystkich kontynentów i z udziałem prawie 19 tysięcy artystów grających ponad 34 tysięcy spektakli na które sprzedawanych jest prawie 1,7 milona biletów.

Festiwal w Edynburgu to prawdziwe wrota do międzynarodowego rynku tetaralnego. Przyjeżdża tu około 1500 promotorów i producentów, kierowników programowych i dyrektorów zapraszajacych festiwali i komercyjnych teatrów, którzy poszukują gotowych spektakli dla swoich instytucji lub sztuk, które chcą wyprodukawać w swoich krajach.

Jak na każdych targach w Edunburgu płaci się za wszystko. Wynajęcie czasu w teatrze na spektakl, akwaterowanie i reklama, to największe punkty w budżecie. Z doświadczenia ostatnich 10 lat wynika, że nieodzowne jest w tej chwili zatrudnienie firmy PR, ktora ma doświadczenie w promowaniu spektakli w Edynburgu.

Często teatry przyjeżdżajace z zagranicy korzystają z usług administracyjnych zwiazanych z festiwalem. Firma wykonująca taką usługę załatwia wszystko od znalezienia odpowiedniej sceny i wynajęcia dodatkowego sprzetu, zakwaterowania, wynajecia firmy PR i znalezienia lokalnego kierownika produkcji jeśli jest taka potrzeba aż do załatwienia wszystkich spraw papierkowych zwiazanych z bankami, przeklewami, płatnościami i podatkami i jak ich uniknać,.

Granie na festivalu nie należy do najłatwiejszych głównie z powodu krótkiego czasu przygotowania do spektaklu. W zależności od wielkości spektaklu, przyjeżdżający teatr ma od 4 do 8 gdzin na probe techniczna, a czas na codzienne przygotowanie spektaklu wynosi od 15 do 30 minut. Na jednej scenie w wiekszosci tetarów festiwalowych prezentowane jest do 12 spektakli dziennie zaczynajac od godziny 9 rano a kończąc o 12 w nocy. Każdy teatr festiwalowy wynajmuje czas na scenie w którym musi się zmieścić przygotowanie, spektakl, zwinięcie dekoracji i zejscie ze sceny. Czas taki wynosi od 75 minut do 120 minut. Przerwy w spektaklach są wielką rzadkością. Zważywszy, że widzowie oglądają kilka spektakli dziennie, najlepsza długość spektaklu jest między 50 a 75 minut.

Opłata za wynajem teatru jest obliczona jako podział z biletów w stosunku 40% - 60%(dla przyjeżdżającego teatru) z minimalną gwarancją dla teatru festiwalowego, która opłacana jest z gory na kilka miesiecy przed rozpoczęciem festiwalu. Ta minimalna gwarancja obliczana jest od procentu ilości miejsc w teatrze (w różnych teatrach od 16% do 25%) pomnożona przez średnią cenę biletu i ilość granych spektakli.

Oficjalne daty festiwalu 2010 to 6 - 30 sierpnia, ale wiele teatrow fetiwalowych rozpoczyna dzilalność dwa do trzech dni wczesniej i konczy w ostatnią niedzielę sieprpnia.

Brytyjskie teatry grają na festiwalu od 7 do 25 razy. Zawodowe teatry, szczególnie te z zagranicy, które liczą an pozyskanie miedzynarodowych kontraktów, prezentuja spektakle przez cały okres festiwalu. Wynika to głównie z tego, że promotorzy i kupcy przyjeżdżają tylko na kilka dni i nie wiadomo kto z potencjalnych nabywców będzie w jakim terminie. Również koszta podróży, reklamy i administracji pobytu są niezależne od ilości spektakli. Ważne jest też, żeby po dobrej recenzji mieć wystarczającą ilość spektakli aby odzyskać jak najwiekszą częć inwestycji ze sprzedanych biletów.

Istnieją dwie kategorie zawodowych produkcji przyjeżdżających na festiwal. Pierwsza to spektakle o zabarwieniu komercyjnym, łatwe w odbiorze, które nie posiadają barier kulturowych (z językowymi włącznie). Takie spektakle sprzedawane są "na pniu" i w ciagu krótkiego czsu (cykl kontraktowy przed pierwszym wyjazdem waha się od 8 do 24 miesięcy) zwracają inwestycje włożoną w przyjazd do Edynburga. Przykładami mogą być hity teatrów, które począwszy od festiwalu w Edynburgu zrobiły zawrotną światową karierę. Takie teatry jak Stomp, Cirque de Soleil, Tap Dogs czy La Clique prezentują swoje spektakle na najwiekszych scenach świata.

Druga kategoria to produkcje trudniejsze, adresowane do koneserów teatralnych. Zapotrzebowanie na tego rodzaju tetar zależy od stopnia jego hermetyczności. Jeśli spektakl nie posiada barriery językowej, wtedy oczywicie łatwiej dociera do odbiorcy i może mieć większy popyt. Jeśli natomiast jest bazowany na tekście wtedy jego zasięg jest o wiele mniejszy, ale wiele międzynarodowych festiwali zaprasza spektakle z projekcją napisów.

Język angielski jest najlepszą opcją dla teatrów, które chcą jeździć po świecie, bo w iększości krajów świata jest to język ogólnie znany. W krajach europejskich takich jak Dania, Holandia, Swajcaria czy we wszystkich krajach skandynawskich, spektakle w jezyku angielskim są bardzo popularne i sprowadzane masowo.

Zapraszamy w sobotę 23 stycznia do Fabryki Trzciny ul. Otwocka 14, 03-759 Warszawa, tel.: +48 (22) 619 05 13, fax: +48 (22) 619 27 32 e-mail: fabryka@fabryka.waw.pl

Strony internetowe (w języku angielskim), które warto odwiedzić:

www.edfringe.com, www.universal-arts.com, www.universalartsfestival.com