Powstanie w Kamienicy
"Pamiętnik z Powstania Warszawskiego" w reż. Jerzego Bielunasa w Teatrze Kamienica w Warszawie. Pisze Agata Grabau w Przeglądzie.
Teatr Kamienica, jedna z młodszych scen teatralnych w Warszawie, poszerzył repertuar. Dotąd dominowały w nim spektakle komediowe lub widowiska muzyczne, ale ostatnio reżyser Jerzy Bielunas podjął się przełożenia na język teatru "Pamiętnika z Powstania Warszawskiego" Mirona Białoszewskiego. Z jakim efektem?
Pierwsze sceny spektaklu budzą sprzeciw. Początek powstania w niemal wodewilowej tonacji, pełen radosnych warszawiaków. To nie tak! -chciałoby się krzyknąć. Szybko jednak powstańcza rzeczywistość szarzeje i radosne okrzyki zastępuje strach na zmianę z rezygnacją. Jakby ktoś przysypał aktorów i scenę gęstym kurzem z bombardowanych kamienic. Niełatwy to spektakl, bo i temat trudny. Na pewno nie nadaje się dla widza nieprzygotowanego: podobnie jak w literackim pierwowzorze nie ma tu spójnej fabuły, to raczej przekazanie emocji towarzyszących dzień po dniu ukrywającym się w piwnicach warszawiakom. Wymaga skupienia i zaangażowania. Co ciekawe, tekst Białoszewskiego jest częściowo śpiewany przez młodych, bardzo obiecujących aktorów, co nadaje całości dodatkowy dramatyzm. Mocną stroną jest z pewnością scenografia Honoraty Mochalskiej - choć prosta, to pełna symboli i bardzo dobrze oddająca świat pogruchotanych uliczek i ciemnych schronów. A także najsilniej poruszająca scena płonącej katedry: zestawienie muzyki, światła i obrazu. Jeśli można mieć zastrzeżenia, to tylko do pewnego nadmiaru: za dużo w "Pamiętniku" ruchu, biegania z jednego końca sceny na drugi, nie zawsze uzasadnionego.
Całość przynosi mroczny obraz zniszczonej Warszawy i pogrzebanych pod jej gruzami nadziei. Pokazuje tę tragedię nie w kategoriach poświęcenia i bohaterstwa, ale od strony zwykłego mieszkańca, który z grozą musi się mierzyć codziennie od nowa, który w sytuację powstania został wrzucony bez swojej zgody.
