Jelenia Góra. Lupa i twórcy kultury w sprawie konfliktu u Norwida
Wybitny reżyser Krystian Lupa zabiera głos w sporze artystów z władzą dotyczącym Teatru im. Norwida. Listy popracia dla aktorów piszą też dyrektorzy teatrów, artyści teatru i ludzie kultury. Podpisy są na bieżąco aktualizowane na stronie internetowej teatru www.teatr.norwida.pl
List Krystiana Lupy
Głos do dyskusji o przyszłości Teatru Jeleniogórskiego
Trudno człowiekowi teatru i komuś kto Jelenią Górę traktuje jako swoją "teatralną ojczyznę" nie utożsamić się z rozgoryczeniem zespołu Teatru Norwida i nie wczuwać się w podłoże pełnych determinacji słów i sformułowań. Dyskusja - czyj jest teatr: artystów, czy podatników - jest przykładem (jakich wiele dziś w Polsce) niewłaściwego postawienia sprawy i sprzyja jałowym sporom ludzi złej woli i fatalnym w skutkach decyzjom. Mamy w Polsce sporo przykładów, kiedy ludzie nie mający z teatrem i sztuką nic wspólnego dokonywali bezmyślnych dymisji niszcząc ciekawie rozwijające się zjawiska i bezdusznie i sobiepańsko rozbijając twórcze nadzieje i duchową energię tworzących je ludzi. Podawanym powodem, albo alibi był zawsze argument niegospodarności, albo spadku ilości widzów i tym podobne. (Natychmiastowe ocenianie nowego zjawiska sukcesem kasowym jest znanym szeroko błędem ignoranta, kogoś kto nie zna mechanizmów nie tylko artystycznych, lecz również komercyjnych.) Rezultaty były prawie zawsze takie same - finansowo teatr się nie podnosił, za to artystycznie upadał na dno. Gdyby decydenci spojrzeli wokół siebie po Polsce i przestudiowali podobne historie - może by się zastanowili. Może wstrzymałby ich choćby ten jeden argument: otóż wszystkich tych decydentów spotkała klęska ich decyzji i stosowna niesława. To prawda - teatr nie jest własnością artystów, ale artyści nie są własnością "fabrykantów". Artyści kształcą się, aby tworzyć kulturę i ktoś, kto tego nie rozumie, nie powinien podejmować decyzji, bo będą one zawsze absurdalne i szkodliwe. Rozdział personalny między dyrektorem artystycznym i administracyjnym jest między innymi (i głównie) po to, by problemy artystyczne i finansowe placówki utrzymać w optymalnej harmonii. Stwarzając w teatrze jednoosobowe stanowisko kierownicze, jednocześnie odsuwając jako nieważne wszelkie potrzebne kwalifikacje artystyczne - dokonuje się zasmucającego zarżnięcia sztuki, aktu, który nikomu się nie opłaci. Nie mamy prawa serwować czegoś takiego ludziom, kształconym, i kształtującym swe życie po to, by tworzyć kulturę. Nie mamy prawa również serwować czegoś takiego naszemu społeczeństwu - zabierając mu sztukę, wystawiając w zamian na sprzedaż produkt rozrywkowy.
Z poważaniem
Krystian Lupa
Kraków
***
LIST OTWARTY DYREKTORÓW TEATRÓW I FESTIWALI W SPRAWIE TEATRU NORWIDA W JELENIEJ GÓRZE
Marszałek Województwa Dolnośląskiego Marek Łapiński
Wojewoda Dolnośląski Rafał Jurkowlaniec
Posłowie ziemi jeleniogórskiej w Sejmie Rzeczpospolitej Polskiej
Lokalne władze Jeleniej Góry
Szanowni Państwo,
Niepokoją nas głosy dobiegające z Teatru im. C.K. Norwida. Niepokoją nas postanowienia Rady Miejskiej w Jeleniej Górze, które - jak słyszymy - stawiają pod znakiem zapytania możliwość kontynuowania pracy przez obecnego dyrektora artystycznego, Wojtka Klemma. Wydaje nam się nieprawdopodobne, że lokalne władze, decydując o przyszłości Teatru Norwida, nie biorą pod uwagę prestiżu, jaki zyskał on - a co za tym idzie całe miasto - w ostatnim czasie - właśnie od kiedy prowadzi go Klemm. Od zeszłego sezonu teatralnego o jeleniogórskim Teatrze mówi się w Polsce w słowach pełnych uznania. Z naszej perspektywy - Jelenia Góra ma w swym mieście skarb - sprawny, odważny zespół podejmujący ryzyko zaznajomienia mieszkańców miasta ze sztuką różnorodną, autorską, nowoczesną i - wysokiej jakości. Apelujemy, byście Państwo pomogli im w ich pracy.
Wierzymy, że nikt z Państwa nie zechce przerwać dobrej passy Teatru, popierając wprowadzane ustawowo zmiany, które zagrażają jego przyszłości. Ufamy, że wspólnymi siłami znajdą Państwo rozwiązanie, które pozwoli Teatrowi Norwida dalej harmonijnie się rozwijać.
Z poważaniem
Tomasz Konina - dyrektor Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu
Iwona Kempa - Dyrektor artystyczny Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu
Sebastian Majewski - dyrektor artystyczny Teatru im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu
Krzysztof Mieszkowski - dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu
Zbigniew Szumski - dyrektor Teatru Cinema w Michałowicach
Magdalena Grudzińska - dyrektorka festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne w Krakowie
Agata Siwiak, Grzegorz Niziołek - dyrektorzy artystyczni Festiwalu Czterech Kultur w Łodzi
Janusz Opryński - dyrektor festiwalu Konfrontacje w Lublinie
Paweł Łysak - dyrektor Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy
Anna Augustynowicz - dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie
Magda Grudzińska - dyrektorka festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne w Krakowie
Marcin Zawada - dyrektor artystyczny Festiwalu Demoludy w Olsztynie
Zbigniew Brzoza - dyrektor artystyczny Teatru Nowego w Łodzi
Danuta Marosz, dyrektor naczelny Teatru im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu
***
LIST OTWARTY LUDZI KULTURY W SPRAWIE TEATRU IM. C.K. NORWIDA
Sz. P.
Rafał Jurkowlaniec
Wojewoda Dolnośląski
Szanowny Panie,
Dochodzą nas słuchy o niepokojących posunięciach Rady Miejskiej w Jeleniej Górze i zagrożeniu, jakie niosą one dla harmonijnego rozwoju Teatru im. C.K Norwida. Osiągnięcia Teatru w ostatnim sezonie stały się głośne w całej Polsce. Opiniotwórcze środowiska teatralne doceniają kolejne premiery Teatru. Co i rusz czytamy w prasie ogólnopolskiej przychylne omówienia kolejnych przedsięwzięć Teatru. Jego spektakle pokazywane są - i doceniane - na ważnych polskich festiwalach. Reżyserzy, pracujący w ostatnim czasie w Jeleniej Górze należą do czołówki polskiego życia teatralnego. Zespół Teatru Norwida dołączył do najciekawszych zespołów teatralnych w kraju. Naszym zdaniem trzeba wszystkie te ewidentne sukcesy przypisać zdecydowanej linii programowej dyrektora artystycznego Teatru , Wojtka Klemma. Imponujące jest, że wprowadził on jeleniogórską scenę dramatyczną do pierwszej ligi teatralnej zaledwie w ciągu półtora roku.
Przykro nam słyszeć, że wszystko to może zostać zniweczone jedną decyzją urzędników, zmieniających - w sposób arbitralny - statut Teatru.
Naszym zdaniem, wielką szkodą dla kultury byłoby uniemożliwianie Wojtkowi Klemowi kontynuowanie jego cennej pracy.
Ufamy, że podziela Pan naszą troskę o losy Teatru w Jeleniej Górze.
Mamy też wielką nadzieję, że Radni Miasta Jeleniej Góry wezmą pod uwagę nasz głos poparcia dla zespołu artystycznego Teatru Norwida i dla jego obecnego dyrektora artystycznego.
Iga Gańczarczyk, dramaturg, Kraków
Barbara Grzegorzewska, tłumaczka literatury francuskiej, Warszawa
Ryszard Grzywacz, nauczyciel klasy teatralnej II L.O., Jelenia Góra
Goran Injac, pracownik Katedry Slawistyki Uniwersytetu Opolski ego
Agata Diduszko-Zyglewska Instytut Sztuki PAN, Warszawa
Wojciech Diduszko, TVP Kultura, Warszawa
Katarzyna Dudek, kierownik literacki Teatru im. J. Kochanowskiego w Opolu
Luiza Laskowska, BWA Jelenia Góra
Marta Keil, Instytut Adama Mickiewicza, Warszawa
Tomasz Konina, dyrektor Teatru im. Kochanowskiego w Opolu
Karolina Maciejaszek, reżyserka, Warszawa
Krzysztof Mieszkowski - dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu
Anka Wierzchowska-Woźniak, Wydawnictwo Panga Pank, Kraków
Magdalena Sztandara, pracownik Uniwersytetu Opolskiego
Grzegorz Sowa, aktor Teatru im. Jaracza w Olsztynie
Maria Spiss, reżyserka, Kraków
Piotr Rudzki, "Notatnik Teatralny", kierownik literacki Teatru Polskiego we Wrocławiu
Maria Szturo-Over, teatrolog, Czernica, gmina Jeżów Sudecki
Justyna Celeda, reżyserka, Warszawa
Krzysztof Grabowski, aktor Teatru Dramatycznego im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu
Krzysztof Minkowski, reżyser, Berlin
Agnieszka Błońska, reżyserka
Daniel Przastek, Instytut Nauk Politycznych UW, Warszawa
Iwona Gradkowska, Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie
Michał Kotański, reżyser, Warszawa
Andrzej Bartnikowski, reżyser, dramatopisarz, Olsztyn
Marta Sztanka, Agencja Dramatu, Warszawa
Piotr Żurawski, aktor Teatru Nowego w Łodzi
Halina Fleger, Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu
Renata Płużek, Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu
Norbert Kaczorowski, aktor Teatru im. J. Kochanowskiego w Opolu
Łukasz Kustrzyński, Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu
Monika Strzępka, reżyser, Warszawa
Paweł Demirski, dramatopisarz, Warszawa
Hubert Michalak, krytyk teatralny, Kraków
Roman Pawłowski, dziennikarz "Gazety Wyborczej", Warszawa
Jarosław Minałto, sekretarz literacki Teatru Polskiego we Wrocławiu
Paweł Sztarbowski, Instytut Teatralny im. Raszewskiego, Warszawa
Zofia Szymanowska, Nowy Teatr, Warszawa
Jan Klata, reżyser, Warszawa
Iwona Kempa, dyrektor artystyczny Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu
Michał Zadara, reżyser, Warszawa
Paweł Łysak, dyrektor Teatru im. H. Konieczki w Bydgoszczy
Paweł Mościcki, filozof, tłumacz, Szkoła Nauk Społecznych PAN w Warszawie
Łukasz Drewniak, teatrolog, dziennikarz "Przekroju" i "Dziennika"
Maciej Stroiński, filmoznawca, doktorant Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Magdalena Grudzińska, dyrektor festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne
Sebastian Majewski, dyrektor artystyczny Teatru im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu
Zbigniew Szumski, dyrektor Teatru Cinema w Michałowicach
Agata Siwiak, dyrektor artystyczny Festiwalu Czterech Kultur w Łodzi
Grzegorz Niziołek, dyrektor artystyczny Festiwalu Czterech Kultur w Łodzi
Janusz Opryński, dyrektor festiwalu Konfrontacje w Lublinie
Maciej Chojnacki, scenograf, Warszawa
Piotr Szulkin, reżyser filmowy
Magda Grudzińska, dyrektor festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne
Łukasz Chotkowski, dramaturg, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki
Marta Bryś, krytyk teatralny, Wrocław
Wojciech Zrałek-Kossakowski, dramaturg, Warszawa
Piotr Ratajczak, reżyser, Szczecin
Małgorzata Sikorska-Miszczuk, dramatopisarka, Warszawa
Joanna Mielech, historyk sztuki, Jelenia Góra
Piotrek Rajkowski, grafik, Poznań
Marta Rulka, studentka teatrologii Uniwersytetu Łódzkiego
Ewa Skibińska, aktorka teatru Polskiego we Wrocławiu
Gabriel Gietzky, reżyser
Magda Fertacz, dramatopisarka, Warszawa
Anna Smolar, reżyser, Warszawa
Zespół Teatru Formy z Wrocławia
Marta Kwiek, aktorka Teatru Lalek we Wrocławiu
Mirek Kaczmarek, scenograf, Poznań
Maćko Prusak, choreograf, Wrocław
Barbara Wysocka, aktorka, reżyser, Warszawa
aktorzy Teatru Współczesnego im. Edmunda Wiercińskiego:
Maria Czykwin
Katarzyna Bednarz
Krzysztof Boczkowski
Tomasz Cymerman
Szymon Czacki
Anna Kieca
Renata Kościelniak
Krzysztof Kuliński
Piotr Łukaszczyk
Marta Malikowska-Szymkiewicz
Katarzyna Michalska
Irena Rybicka
Krzysztof Zych
redakcja Gazety Teatralnej "Didaskalia":
Anna R. Burzyńska
Monika Kwaśniewska
Agnieszka Marszałek
Tadeusz Kornaś
Marcin Kościelniak
Aleksandra Cwen, aktorka Teatru im. J. Kochanowskiego w Opolu
Weronika Szczawinska, reżyser
Natalia Korczakowska, reżyser, Warszawa
Paweł Dobrowolski, Teatr Studio, Warszawa
***
LIST OTWARTY
CZŁONKÓW MŁODZIEŻOWEGO ZESPOŁU TEATRALNEGO
DE NOVO Z JELENIEJ GÓRY
W SPRAWIE TEATRU IM. C.K. NORWIDA
Do Władz Jeleniej Góry!
Szanowni Państwo!
Scena dramatyczna Teatru im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze, bo pod tą nazwą jej działalność jest nam najlepiej znana, zawsze budziła nasz podziw i sympatię. Jako teatr de novo, a wcześniej teatr 106, mieliśmy to szczęście, że mogliśmy kilkakrotnie występować na deskach jeleniogórskiej sceny. Świadomość, że występowały na niej tak liczne gwiazdy polskiego świata teatralnego, wzbudzała w nas za każdym razem ogromną radość i poczucie naszego spełnienia, jako młodych aktorów. Teatr to miejsce owiane szczególną tajemnicą i swoistą "świętością"; miejsce stykania się różnych koncepcji, wizji i programów. Można śmiało dodać, że także, parafrazując słowa Jonathana Carrolla, miejscem terapii grupowej z udziałem publiczności. Jakkolwiek by na to spojrzeć, teatr to prawdziwe dobro, jakim mogliśmy zostać obdarzeni w dobie walki o człowieka: o jego indywidualność, kreatywność i swobodę myślenia.
Jesteśmy dalecy od polityki, której okropieństwa i "brutalności" dopatrujemy się w ostatnich decyzjach w sprawie Teatru. Nie możemy się jednak zgodzić na jej antykulturalny oddźwięk. Jako młodzi ludzie i, przede wszystkim, stali bywalcy tej prześwietnej instytucji, kategorycznie protestujemy przeciwko mieszaniu się lokalnego "establishmentu" w sprawy poziomu artystycznego tej placówki. Z całą mocą podtrzymujemy stanowisko zespołu teatralnego, który niedawno skierował do Państwa podobny apel. Pragniemy zwrócić uwagę wszystkich władz naszego miasta na zasługi, jakimi może się poszczycić nasz Teatr. Prasa specjalistyczna pisze o nas w sposób, jaki do tej pory zarezerwowany był wyłącznie dla TR w Warszawie, czy Starego Teatru w Krakowie. To niewątpliwa zasługa Wojtka Klemma, którego kierownictwo artystyczne wypromowało naszą scenę na ważny punkt kulturalnej mapy Polski. Czy uważacie Państwo, że stosowanie "polityki burzenia" poprawi dotychczasowe osiągnięcia teatru? Zastanawiające jest również nie konsultowanie wszelkich zmian w funkcjonowaniu Teatru z osobami, które tę instytucję tworzą i wciąż budują. Teatr pod dyrekcją Pana Klema jest ostatnim bastionem kultury i wielkiego, naszym zdaniem, kulturalnego świata, który trzyma nas w tym mieście. Jelenia Góra umrze jako znaczący ośrodek kultury, jeśli Teatrem będą rządzili politycy.
Drodzy Radni!
Liczymy na przychylność i refleksję. Apelujemy o rozwagę przy wprowadzaniu zmian w statucie placówki. Nie niszczmy tego, co staje się chlubą naszego miasta!
zespół Teatru de novo w składzie:
Ryszard Grzywacz, Dominik Dymitruk, Jędrzej Soliński, Mateusz Kędroń, Michał Krawczyk, Mateusz Korczyński, Michał Kazulo, Maria Siemaszkiewicz, Katarzyna Krupa, Martyna Harapin, Paulina Myrcha, Paulina Geremek, Anna Kumik, Ewelina Górska, Aleksandra Wacyra, Magdalena Szpecht, Kamil Kapusta, Adrianna Nałęcz-Socha, Katarzyna Gesperowicz, Lilianna Menażyk
Jelenia Góra, dnia 2 lutego 2009 r.