Nowy dom dla Instytutu Teatralnego
W cyklu "Kocham teatr" felieton Romana Pawłowskiego o nowej siedzibie Instytutu Teatralnego w stołecznym dodatku Gazety Wyborczej.
Każdy, kto kieruje się do Zamku Ujazdowskiego od strony Alej, musi minąć dwa ceglane gmachy ukryte w cieniu starych drzew. To budynki dawnego szpitala, który działał do końca wojny. Po wojnie mieściło się tu Muzeum Ruchu Rewolucyjnego, a następnie Ośrodek Dokumentacji Zabytków. Przez lata publiczność pobliskiego Centrum Sztuki Współczesnej mijała obojętnie czerwone pawilony z odstraszającymi kratami w oknach. Teraz ma się to zmienić: w ubiegłym tygodniu jeden z gmachów przejął Instytut Teatralny na swoją siedzibę. Mają znaleźć się tu archiwa dokumentacji teatralnej, kameralna sala teatralna, kawiarnia i księgarnia, a wszystko po przebudowie, która potrwa do połowy przyszłego roku.
Wejście Instytutu Teatralnego do dawnego Jazdowa jego szef Maciej Nowak (na zdjęciu) przyrównuje do wprowadzenia konia trojańskiego. To na pobliskim zamku odbyło się cztery wieki temu pierwsze w Warszawie przedstawienie prywatnego, świeckiego teatru grane w języku polskim. Była to Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego wystawiona z okazji ślubu Jana Zamoyskiego z Krystyną Radziwiłłówną. 12 stycznia 1578 roku na widowni zasiedli obok młodej pary król Stefan Batory z żoną Anną i cały dwór, który zjechał z warszawskiego zamku. Jak pisze profesor Zbigniew Raszewski, aktorami byli młodzieńcy z możnych rodzin. Można się domyślać, że jeden z nich, zapewne najmłodszy, grał rolę pięknej Heleny, która u Kochanowskiego żali się:
Niestety, jakież będą moje przenosiny?
Podobno w tył okrętu łańcuchem za szyję
Uwiązana, pośrzodkiem (!) greckich naw popłynę...
W tym samym czasie pewien czternastoletni chłopiec imieniem Will zbijał bąki w prowincjonalnym miasteczku Stratford w Anglii i w najśmielszych snach nie marzył nawet, że kiedyś jego nazwisko stanie się synonimem teatru. Jak to dobrze, że, budując nowy dom dla Instytutu Teatralnego, mamy do czego wracać.
