Łódzki Teatr Nowy czterech kultur
Nowy sezon Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka rozpocznie współpracą z Festiwalem Łódź Czterech Kultur. Pierwsze wspólne przedsięwzięcie będzie można zobaczyć już w sobotę 8 września
Festiwal Łódź Czterech Kultur w Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka to kilka wydarzeń. Wśród nich szczególnie godnym uwagi jest głośny spektakl Dybuk w reżyserii Mai Kleczewskiej, zrealizowany w Teatrze Żydowskim w Warszawie (premiera odbyła się w kwietniu 2015 roku). Tekst Szymona An-skiego, nazywany często jidyszowym Romeo i Julią, za ludową legendą opowiada o duszy zmarłego ucznia jesziwy, wcielającej się w ciało ukochanej. Maja Kleczewska i dramaturg Łukasz Chotkowski nadali jednak tej historii szersze znaczenie, czyniąc z niej opowieść o złamanym przymierzu pomiędzy narodami i powracającej pamięci. Dramat poszerzony został o historie mieszkańców getta, a także ofiar i ocalałych z Holokaustu. Twórcy niemal dosłownie przywracają ich do życia, czynią widzialnymi, konfrontują współczesność z tymi, którzy odeszli, a trwale „przylgnęli” do nas — żyjących. W 1939 roku Warszawa była największym skupiskiem Żydów w Europie oraz ich drugim, po Nowym Jorku, skupiskiem na świecie. Getto warszawskie, w którym w 1941 roku uwięziono 450 tysięcy Żydów, zajmowało około 307 hektarów i pomimo niemal całkowitego unicestwienia trwale i dosłownie wtopiło się w tkankę miejską Warszawy. Istotą spektaklu jest powołanie na scenie Życia, które z racji swojego pochodzenia zostało przerwane. W dobie wciąż powracającego zagrożenia ideologiami totalitarnymi i wojnami, twórcy spektaklu przypominają o zamordowanych, o ich Życiu, po to, by historia nie zatoczyła koła raz jeszcze. I zrobili w sposób wywołujący wiele emocji.
W przedstawieniu występują m.in. Marcin Błaszak, Piotr Chomik, Waldemar Gawlik, Magdalena Koleśnik, Joanna Przybyłowska, Henryk Rajfer, Piotr Stramowski, Dawid Szurmiej, Gołda Tencer, Ewa Tucholska. Spektakl — przeznaczony wyłącznie dla widzów dorosłych — został wyróżniony m.in. Laurem Konrada dla Mai Kleczewskiej na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach. Magdalena Koleśnik za rolę Lei otrzymała nagrodę im. Andrzeja Nardellego.
Warto podkreślić, że występem w spektaklu w Łodzi, Gołda Tencer obchodzić będzie jubileusz 50-lecia pracy scenicznej. To urodzona w Łodzi, znakomita aktorka, reżyser i piosenkarka, od 1969 roku związana z Teatrem Żydowskim. Także działaczka kulturalna, popularyzatorka języka jidysz, założycielka i prezes Fundacji Shalom, organizatorka Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera.
– Po wojnie Teatr Żydowski miał w Łodzi siedzibę w miejscu, gdzie dziś jest Teatr Nowy – podkreśla Gołda Tencer. – Prowadziła go wybitna artystka, Ida Kamińska. Dla mnie każda wizyta w Łodzi to także powrót do dzieciństwa: mieszkałam przy ulicy Próchnika, chodziłam do szkoły Pereca na Więckowskiego, doskonale znałam Teatr Żydowski i Teatr Nowy prowadzony przez Kazimierza Dejmka. Zawsze jestem wzruszona.
