Artykuły

18 grudnia w Dużej Sali Teatru grany będzie spektakl Grzegorza Walczaka "Obłoczni, czyli sen Chopina" w reżyserii i wykonaniu Grzegorza Walczaka, Olgierda Łukaszewicza i Henryka Talara.

Zamierzeniem autora jest ukazanie twórczości Chopina za pomocą niecodziennego chwytu literackiego (fantasy w połączeniu z dokumentalistyką biograficzną) i z odmiennej niż zwykle perspektywy muzycznej.

Rzecz oparta jest na faktach z życia Chopina i jego wieloletniego przyjaciela - Juliana Fontany - rówieśnika, osobistego powiernika, kopisty, wydawcy i popularyzatora dzieł Mistrza, podróżnika, tłumacza "Don Kichota", autora prac z zakresu ortografii, astronomii, a także kompozytora - prawdziwego człowieka renesansu, którego życie było niezwykle burzliwe i barwne, w końcu niezwykle dramatyczne.

Stosunkowo niedawno odkryte listy Fontany do Stanisława Egberta Koźmiana i wicehrabiny Kornelii de Verny, wraz z niektórymi nieznanymi dotąd listami Chopina, w 2009 roku wydała Magda Oliferko. Listy te rzucają nowe światło na, jak się okazuje, niejednoznaczną przyjaźń między dwoma kompozytorami, z których tylko jeden był wielki. Ich wzajemne stosunki, tragiczne perypetie życiowe Fontany, zawody i niespełnienia, w których Chopin nie chciał lub nie mógł uczestniczyć, zostawiły pewną rysę na tej przyjaźni. Ukryty żal Fontany wobec Chopina, nigdy wprost niewyjawiony przed przyjacielem, którego - jak się dowiadujemy z tych listów - Fontana kochał i nienawidził, prawdziwie podziwiał, traktował jako największego na świecie kompozytora. To motyw realny, niepozwalający nam zbytnio oderwać się od ziemi, choć mimo to dosyć swobodnie fruwamy z naszymi bohaterami w tytułowych "obłokach".

Dialogi między przyjaciółmi odbywają się w zaświatach, w przestrzeni pozaczasowej, po śmierci obu twórców.

W spektaklu konflikt między kompozytorami wielkim i małym, mistrzem i jego sekretarzem, czarodziejem salonów paryskich i jego Piętaszkiem, przenosi się na sferę muzyki, staje się pretekstem dla zmagań muzycznych, których jesteśmy świadkami.

Autentycznej korespondencji z czasów Chopina, towarzyszy "polemika" koncertowa między klasycznym fortepianem (z oryginalną muzyką Chopina), a egzotycznymi instrumentami, wykonującymi etniczne parafrazy Marii Pomianowskiej.

Spektakl odznacza się maksymalnym zintegrowaniem tekstu i muzyki. Zastosowanie określonej muzycznej stylistyki adaptacyjnej i egzotyczno-archaicznego instrumentarium uzależnione jest od sytuacji przewidzianej w scenariuszu, od geograficznego miejsca "przystanku" w tej podniebnej, metaforycznej peregrynacji bohaterów, którzy zatrzymują się nad różnymi krainami świata.

Płyta Chopin na pięciu kontynentach Marii Pomianowskiej, znanej na świecie ze swych folkowo-etnicznych trawestacji o autentycznym kolorycie muzyki narodów i ludów różnych zakątków Ziemi, stała się kanwą artystyczną i prawdziwą inspiracją dla autora tekstu sztuki Grzegorza Walczaka, który zastosował chwyt fantasy. W wyniku tego doszło do niezwykle oryginalnej syntezy dramatu literackiego i fantazyjnie przysposobionej muzyki naszego Mistrza, muzyki w tym wydaniu jeszcze bardziej uwydatniającej syntezę polskości i światowej wielokulturowości.

Autor w swej poetyckiej wyobraźni, niosąc swych bohaterów w przestrzeni bez czasu, czyli po ich śmierci, przywołuje najprawdziwsze obrazy z ich życia i cytaty z ich niedawno odkrytych listów. Znowu więc fantazja nasycona jest autentyzmem.

I na tym chyba głównie polega oryginalność zamysłu tej sztuki, która stara się w subtelny sposób przeszczepić, zwłaszcza młodej publiczności, niepowierzchownie traktowane wartości dydaktyczne. Jest to szczególna wartość dodana tej skromnej w realizacji teatralnej sztuki muzycznej.

Zespół muzyczny w składzie:

Maria Pomianowska - śpiew, sarangi, kamancze gadułka, er-hu, morin-hur, suka fidel

Gwidon Cybulski - śpiew, balafon, bęben, cymbały

Ewa Beata Ossowska - fortepian

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Obłoczni, czyli sen Chopina

18 grudnia godz. 19:00, Duża Sala