Sejny. Irena Veisaite Człowiekiem Pogranicza
Budowała mosty przez całe życie. Irena Veisaite, litewska intelektualistka, badaczka, krytyk teatralny i obrończyni praw człowieka, 31 maja otrzyma tytuł Człowieka Pogranicza. To szóste honorowe wyróżnienie przyznane w ciągu ostatnich 20 lat przez Ośrodek Pogranicze pod kierunkiem Krzysztofa Czyżewskiego.
On sam nazywa Irenę Veisaite [na zdjęciu] "naszą mistrzynią z Wilna".
- Jej ścieżka praktykowania etosu pogranicza, życiowa postawa i twórczość stanowią dla nas inspirację, wsparcie w chwilach zwątpienia i najważniejszy punkt odniesienia - mówi Czyżewski, którego ekipa tytułem Człowieka Pogranicza nagradza i popularyzuje pracę współczesnych budowniczych mostów - wybitnych Europejczyków, szerzących idee porozumienia i przełamywania uprzedzeń.
A 91-letnia Irena Veisaite na otwieraniu się na innych, łączeniu niepogodzonych spędziła całe życie. Przez wiele lat prowadziła Fundację Otwartego Społeczeństwa w Wilnie oraz Centrum Kultury Tomasa Manna w Nidzie. Budowała społeczeństwo obywatelskie w niepodległej Litwie i Europie Środkowo-Wschodniej. Uczyła studentów i nauczycieli rozumienia teatru. Przez blisko 45 lat była wykładowcą w Kolegium Nauczycielskim w Wilnie, wykładała historię literatury zachodnioeuropejskiej i historię teatru na Wileńskim Uniwersytecie Pedagogicznym. Wcześniej skończyła germanistykę w Moskwie. Jest autorką wielu tekstów krytycznych i opracowań naukowych.
W Pograniczu gościła wielokrotnie, m.in. przed dwoma laty, podczas spotkania promującego jej książkę napisaną wspólnie z Aurimasem Svedasem - "O godne życie".
Powinność żywych
Urodziła się w Kownie, pochodzi z rodziny żydowskiej. Przeżyła Holocaust dzięki pomocy przyjaciół, do końca wojny ukrywała się w Wilnie.
- Z piekła XX wieku wyszła twarzą ku przyszłości, z pragnieniem naprawiania świata. Jej odwaga intelektualna i zaangażowanie w życie publiczne sprawiły, że w Litwie i Europie stała się prawdziwym autorytetem moralnym. Droga, w której odnalazła sens i cel działania, to droga Nauczycielki traktującej życie samo jako sztukę. Z każdym kolejnym dokonanym przez nią małym, zwielokrotnianym przez uczniów, krokiem naprzód uwiarygodnia się i nabiera mocy jej życiowe motto: "Przebaczyć i tworzyć przyszłość to powinność żywych" - mówi o Irenie Veisaite Krzysztof Czyżewski.
Szósty tytuł
Tytuły Człowieka Pogranicza dotychczas otrzymali: Jerzy Ficowski, Tomas Venclova, Arvo Pärt, Bohdan Osadczuk i Claudio Magris. Kolejny Człowiek Pogranicza - Irena Veisaite - swoje wyróżnienie odbierze 31 maja 2019 roku w Sejnach w Białej Synagodze z udziałem gości z Litwy i Polski.
