Artykuły

- Generalna zasada mojego aktorstwa brzmi tak: żadnego pustego dźwięku, żadnego stówa czy krzyku bez pokrycia w tym, co myślę i czuję. Muszę grać w zgodzie ze sobą - mówi znakomita polska aktorka.

Dziś w warszawskim Teatrze Powszechnym odbędzie się kolejna premiera. Będzie to "Fedra" Racine'a w reżyserii Laco Adamika. Na scenie pojawią się m.in. Piotr Machalica, Maria Seweryn, Marcin Władyniak i przede wszystkim w roli tytułowej KRYSTYNA JANDA, która związana jest z Teatrem Powszechnym od wielu lat.

Fedra była mityczną córką króla Krety Minosa i Pasifae. Została wydana za mąż za króla Aten -Tezeusza. Podczas jednej z wojennych wypraw męża Fedra zakochała się w swoim pasierbie -Hipolicie. Miłość pozostała niespełniona, ponieważ młodzieniec z szacunku dla ojca i z powodu niechęci do kobiet nie mógł odwzajemnić uczucia. Urażona duma Fedry każe oskarżyć Hipolita przed ojcem o próbę gwałtu. Tezeusz wyklina syna. Fedra nie może jednak pogodzić się ze wstydem, rozpaczą i brzemieniem winy. Nie widzi już dla siebie miejsca wśród żywych...

Jak przebiegała praca przy "Fedrze"?

Najbardziej się cieszę, że spotkałam Laco Adamika - reżysera sztuki i Basię Kędzierską, która czuwa nad scenografią. Jest to ważne spotkanie w moim życiu zawodowym. Jeśli chodzi o Fedrę, to jak na razie mam z nią same problemy (śmiech) Zwłaszcza z głosem, który szwankuje mi od początku prób. Nie chcę mówić banalnie, że jest to trudna rola - bardzo bym chciała, żeby była ona na tyle współczesna, żeby publiczność przejęła się problemem Fedry. Sztuka została w końcu napisana w XVII wieki! Aby zagrać tak, żeby była zrozumiała, trzeba użyć środków, które przekraczają obowiązki zawodowe.

Co Panią fascynuje w postaci Fedry?

Dosłownie wszystko. Podobnie jak w postaci Marii Callas. To jest niezwykle skonstruowana rola. Radne jest ojcem psychologii w teatrze. To jest wręcz rola z encyklopedii, doskonale zbudowana pod względem psychologicznym postaci. Jest to także rola, w której trzeba czuć to, co się mówi. Ta inscenizacja ukazuje mnie wręcz nagą na scenie - muszę pokazać, jak rozumiem postać Fedry, jednocześnie nie zapominając o kontakcie z publicznością. Ważna jest dla mnie prostota tej sztuki. Sama historia Fedry jest naprawdę wspaniała i może dotyczyć wielu kobiet. Mówi w dużej mierze o miłości do młodego chłopca - dla mnie to jest jednak odległe (śmiech).

Która to już Pani rola klasyczna w Teatrze Powszechnym?

Chyba trzecia. Po drodze przewinął się Eurypides i Shakespeare. Fedra planowana była zaraz po Medei. Wiedziałam, że Fedra czeka gdzieś na mnie.

Czy ta rola będzie należała do Pani ulubionych - podobnie jak Rity z "Edukacji Rity" czy Shirley Valentine?

Jeszcze za wcześnie, żeby o tym zdecydować. Jak już mówiłam, mam z Fedrą same problemy. Jednak lubić przy Fedrze to nie jest dobre określenie. To nie jest rola, którą można lubić. Wymagać będzie ona ode mnie większego wysiłku niż dotychczasowe.

Krystyna Janda jest jedną z najbardziej popularnych aktorek w Polsce. Zdobyta do tej pory kilkadziesiąt nagród. Poza sceną podziwiać ją można w rolach filmowych - m.in. "Człowieku z marmuru" Wajdy, "Przesłuchaniu" Bugajskiego, "O-bi, o-ba" Szulkina, filmach Kieślowskiego, "Pestce", którą także wyreżyserowała, "Tato" Siesickiego i "Matce swojej matki" Glińskiego. Zagrała także w ponad 30 sztukach na deskach takich warszawskich teatrów jak Ateneum, Mały, Prezentacje, Stara Prochownia, Studio i Powszechny. Dwa lata temu przyznano jej Złotą Kaczkę dla najlepszej aktorki w historii polskiego kina.

Krystyna Janda mieszka w Milanówku. Ma trójkę dzieci - Marysię Seweryn - studentkę, Adasia - ucznia szkoły podstawowej i Jędrka - przedszkolaka. Jej mężem (drugim) jest operator filmowy Edward Kłosiński, z którym poznała się na planie filmowym. Pierwszym mężem był Andrzej Seweryn. Skończyła szkołę muzyczną, liceum plastyczne, studio baletowe i szkołę teatralną z wyróżnieniem.