Gdańsk. Jan Klata o zwierzęcości ludzkiej natury
W czerwcu w Gdańsku odbędzie się druga odsłona projekt site-specific Odcinki, który zastąpił organizowane przez kilka lat festiwal Streetwaves. Reżyserem wydarzenia dedykowanego zwierzęcości ludzkiej natury będzie Jan Klata.
Informacja o tym, że organizowany od 2008 roku przez Instytut Kultury Miejskiej festiwal Streetwaves przechodzi do historii była dla mieszkańców Trójmiasta nieco zaskakująca. Weekendowe wydarzenie ożywiające życie w dzielnicach Gdańska zastąpił inny projekt, którego kuratorką i pomysłodawczynią jest Natalia Cyrzan, wcześniej działająca przy Streetwaves.
Odcinki to projekt site-specific, który łączy w sobie muzykę, sztukę wideo, elementy teatru, performansu oraz innych dziedzin sztuki. Każdy Odcinek jest jednorazową interwencją artystyczną osadzoną w przestrzeni, działającą na emocje, zmysły i wyobraźnię. Zeszłoroczna, pierwsza odsłona, dedykowana była doświadczeniu mizofonii, stanowi neurobiologicznemu, który jest reakcją na odgłosy związane z fizjologią jamy ustnej i języka takimi jak ssanie, żucie, przełykanie czy gryzienie. Odcinek odbył się na zapomnianym Szańcu Jezuickim, który swoim kształtem przypomina ucho. Wydarzenie spotkało się z pozytywnym odbiorem i cieszyło się dużą popularnością, nic więc dziwnego, że powtórzone zostanie ponownie.
Odcinek drugi jest antropomorficzny i traktuje o zwierzęcości jako immanentnej części natury człowieka.
- Antropomorfizm to - według znanej nam jeszcze ze szkoły podstawowej definicji - zjawisko przypisywania zwierzętom cech ludzkich. W swoim założeniu ma to być wyraz sublimacji i ubogacenia zwierzęcia ponad jego zwierzęcą "ułomność" - zwierzę zyskuje podmiotowość poprzez swoje podobieństwo do człowieka czyli wtedy, gdy przemówi ludzkim głosem, patrzy na nas wzrokiem, w którym rozpoznajemy cechy ludzkiego smutku - mówi Natalia Cyrzan z IKM. - W rozumieniu rozwijającej się od kilkudziesięciu lat na świecie, a od kilku lat również w Polsce dziedziny animal studies taki sposób postrzegania zwierząt jest deprecjonującym wyrazem antropocentryzmu czyli założenia, że świat podporządkowany jest wyłącznie człowiekowi.
Kurator zapowiada, ze wydarzenie dotyczyć będzie kilku aspektów tego, co można by szeroko określić mianem kwestii zwierzęcej. Jest to także odpowiedź na coraz szerzej komentowany problem traktowania zwierząt, ich hodowli, polowań i szacunku do natury.
Mamy jako społeczeństwo większą niż kiedykolwiek świadomość tego, co się dzieje: przemysł hodowlany, myślistwo, pozbawianie zwierząt naturalnych siedlisk ich bytowania poprzez budowę osiedli czy autostrad to realne problemy podejmowane przez ruchy na rzecz obrony praw zwierząt, aktywistów czy media, które częściej niż kiedykolwiek wcześniej nagłaśniają przypadki okrucieństwa wobec zwierząt - kontynuuje kuratorka.
Jak zapowiadają organizatorzy wydarzenie nie ma znamion aktywistycznych, a raczej ma charakter artystyczny oparty na pewnej koncepcji kuratora i reżysera, którym jest Jan Klata. Nagradzany dramaturg i reżyser, dyrektor Teatru Starego im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie rzadko podejmuje się działań poza teatrem, a jego ostatnią nietypową realizacją jest "H." wystawiony w 2004 roku na terenie Stoczni Gdańskiej.
Miejsce drugiego Odcinka również nie jest przypadkowe. Jest nim Harcerska Baza Obozowa Morena, która, jak mówi Cyrzan, przypomina złowrogie Miasteczko Twin Peaks i jednocześnie jest miejscem bytowania wielu zwierząt: dzików, saren, jeleni, wiewiórek czy borsuków. - To skojarzenie bardzo spodobało się Klacie, który jest wielkim miłośnikiem Lynchowskich klimatów - mówi kurator i dodaje, że Baza jest oazą wśród nowo budowanych osiedli.
Odcinek antropomorficzny odbędzie się w sobotę, 10 czerwca, w godz. 22-2 w nocy. Wydarzenie będzie biletowane.
