Powrót Mazepy
Zespół warszawskiego teatru Ateneum powrócił z tournee po Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, gdzie zaprezentował polonijnej publiczności "Mazepę" Juliusza Słowackiego w reżyserii Gustawa Holoubka. Tournee trwało od 6 do 18 listopada, zagrano w tym czasie 7 przedstawień.
Reżyser i aktorzy są zadowoleni z atmosfery towarzyszącej spektaklom. Publiczność, przyzwyczajona przez polskich impresariów do kabaretowych składanek i występów estradowych, w najlepszym wypadku oglądająca małoobsadowe przedstawienia z Polski, miała po raz pierwszy okazję obejrzeć klasyczny spektakl z doborową obsadą. Zmiany dotyczyły tylko scenografii, którą ograniczono do królewskiego tronu. Było to konieczne, gdyż grano na płytkich, nie przystosowanych do monumentalnych widowisk scenach. - Nasz wyjazd można określić jako przełomowy, co potwierdzają głosy polonijnej prasy - powiedział Gustaw Holoubek. - Na oczarowanej poetyckością języka widowni panowała elektryzującą atmosfera teatralnego święta. Czuć było dumę z polskiej literatury, która ma swoich wieszczów, o których w ostatnim czasie jakby zapomniano. To zresztą jedynie fragment niepokojącego zjawiska, zmian, jakie dokonują się w hierarchii polskiego teatru. Jego klasykami stają się Witkacy, Gombrowicz, Mrożek i Różewicz, zaś zagraniczną wizytówką - Gardzienice, Kantor i Wiśniewski. Nie chciałbym podważać ich znaczenia, ale trzeba przecież pamiętać, gdzie tkwią nasze artystyczne korzenie. W czasie pobytu w USA przekonałem się, że moje obawy o kondycję polskiego teatru, w którym króluje źle pojmowana nowoczesność, nie są odosobnione.
W kraju problem polskiej tradycji teatralnej wiąże się z kwestią braku sceny narodowej - jako instytucji kultywującej największe wartości, przekazującej młodzieży teatralnej doświadczenia mistrzów i stwarzającej kanon klasyki nie tylko polskiego dramatu.
Zdaniem Gustawa Holoubka miejscem, gdzie wychowywaliby się przyszli aktorzy Teatru Narodowego, może być warszawska PWST. Niezbędne są oczywiście zmiany w programie nauczania, jak choćby wprowadzenie na pierwszych dwóch latach studiów rozszerzonych zajęć z klasyki polskiej.