Artykuły

Luigi Pirandello, zmarły w 1936 roku pisarz włoski, laureat Nagrody Nobla, którego sztuki przed laty grane były i podzi­wiane w całym świecie, dziś uważany jest już za klasyka, jednego z głównych prekurso­rów tzw. teatru absurdu. Największy rozgłos przyniosły temu autorowi dramaty: "Tak jest jak się państwu zdaje" (rok 1917), "Sześć postaci scenicz­nych w poszukiwaniu autora" (rok 1921) i "Henryk IV" (rok 1922). Natomiast "Żeby wszystko było jak należy" - sztukę, którą dziś zobaczymy - napisał Pi­randello w roku 1920. Sztuka ta wystawiana jest obecnie, dość rzadko, a w Polsce ukazała się na scenie po raz pierwszy w ro­ku 1973, w Teatrze Dramatycz­nym w Warszawie. Autorem opracowania jej tek­stu i reżyserem spektaklu był Ludwik René - i on też przy­gotował aktualnie spektakl tele­wizyjny.

Zewnętrzna warstwa tej sztu­ki jest nieco melodramatyczna, ale nie o nią przecież głów­nie chodzi. Najważniejsze - jak we wszystkich utworach Pirandella - są tu spięcia mię­dzy fikcją i rzeczywistością, między prawdą i fałszem, mię­dzy życiem, a maską jaką każ­dy z ludzi przybiera w zależno­ści od sytuacji, by ukazać się tak, a nie inaczej drugiemu człowiekowi.Powodem dla którego Ludwik René sięgnął do tej właśnie sztuki Pirandella jest z pewno­ścią również i kryjący się w niej wyjątkowej wartości materiał aktorski. Zwłaszcza dwie głów­ne role - radcy stanu Loriego i senatora Manfroniego - dają aktorom kolosalne wręcz pole do popisu. Do maksimum wyko­rzystali je w przedstawieniu Teatru Dramatycznego Gustaw Holoubek i Andrzej Szczepkow­ski, którzy wystąpią w nich i dzisiaj. Także pozostała obsada aktorska gwarantuje nam wido­wisko dużej rangi. Grają bo­wiem również: Magdalena Za­wadzka, Wanda Łuczycka, Kry­styna Kamieńska, Wojciech Po­kora, Maciej Damięcki, Karol Strasburger i Maciej Zaremba.