Artykuły

W sezonie karnawałowym zobaczymy w teatrze telewizji angielską komedię bulwarową, mistrza tej sztuki, Noela Cowarda /ur. 1899/, Allardyce Nicole uważa Cowarda "za symbol dwu­dziestowiecznej komedii angielskiej". Wprawdzie początkowo pisał on sztuki obyczajowe /"Wir" 1924, "Pułapka na szczury" 1924, czy "Kawalkada" - 1931/, to jednak dopiero w komedii i farsie, lekkiej, dowcipnej i beztroskiej osiąga bezsporny sukces /"Młoda idea" 1921, "Życie prywatne" 1930, "Seans" 1941/. Krytycy angielscy uważają, ze dialog Cowarda "jest niewątpliwie zabawny, ale nie sięgający głębiej pod powierzchnię, niż papierowa łódka w wannie i, podobnie jak ta papierowa łódka wciąż zagrożony tym, iż nasiąknie wodą i stanie się bezkształtną masą". "Coward z pewnością odznacza się nieprzeciętnym kunsztem komediopisarskim - pisze Nicoll i chętnie oklaskujemy "Seans" jako małe arcydzieło komedii lżejszego gatunku. Jest on jednak raczej figlarzem, zabawiającym się łatwymi słowami i sytuacjami, niż twórcą tekstów, postaci i koncepcji dramatycznych, mogących liczyć na przetrwanie."

Mimo tak ostrą ocenę historyka teatru - sztuki Cowarda ciągle jeszcze , choć minęło 30 lat od ich powstania, cieszą się niesłabnącym powodzeniem u publiczności. W Polsce "Seans" został po raz pierwszy wystawiony w roku 1947 w Teatrze Kameralnym w Łodzi, następnie był grany m Toruniu, w Warszawie i w wielu innych miastach. Zacytujmy jedną z ówczesnych recenzji z "Nowin literackich": "Hoel Coward w swej wysoce zabawnej komedii "Seans" znajduje bardzo oryginalny wyraz dla zdawałoby się tak już spopularyzowanego i banalnego tematu utworów teatralnych czy powieściowych, jakim jest zazdrość małżeńska. W utworze swym, będącym świetną satyrą na spirytyzm i związane z nim seanse i przesądy, sprowadzając ducha Elwiry, pierwszej żony bohatera sztuki, Karolaa, czyni zeń przedmiot zazdrości drugiej jego żony, Ruth, przenosząc te czysto ziemskie uczucia na istoty z zaświata. Czyni to zresztą z bardzo dużą dozą humoru oraz dyskretnej groteski, dzięki którym "Seans" jest mino pewnej makabryczności tematu utworem niezwykle śmiesznym, tak dowcipnie i z takim specyficznym humorem i ironią przedstawił Coward sprawę duchów i kontaktu z zaświatem w tym pamflecie na spirytyzm i jego zwolenników".

"Seans" reżyseruje Edward Dziewoński, grając sam rolę męża. W roli spirytystki, Madame Arcati, wystąpi Irena Kwiat­kowska.