Artykuły

Jakie tajemnice kryją w sobie domek przy ul. Brackiej i kamienica przy ul. Harcerskiej? Weronika Fibich ze szczecińskiego Teatru Kana, Teatr Szwalnia oraz zaangażowani do projektu niezależni twórcy zapraszają w weekend na "Rysunek z pamięci".

Interdyscyplinarna, artystyczno-edukacyjna akcja poświęcona jest pamięci Litzmannstadt Getto. Pretekstem są obchody 71. rocznicy jego likwidacji.

"Rysunek z pamięci" rozpocznie się w przestrzeni byłego getta w sobotę i niedzielę o godz. 16 i 20. Zbiórka - na placu pomiędzy blokami przy ul. Zmiennej 19a. - Stamtąd poprowadzimy widzów do trzech różnych prywatnych lokalizacji, w których zostaną zaprezentowane różne opowieści. Każda z trzech grup widzów wyruszy w inną podróż - mówi Weronika Fibich, autorka koncepcji i realizatorka "Rysunku z pamięci".

Pierwsza grupa uczestników pójdzie do starego domku na ul. Brackiej. Historię jego mieszkańca opowiedziała twórcom wnuczka. Druga - tam, gdzie tuż przy murze cmentarza stał dom. W domu mieszkał pan Florczak, ogrodnik. - Próbował normalnie żyć, mimo sytuacji, które rozgrywały się pod jego oknami - dodaje Fibich.

Trzeci przystanek znajduje się przy ul. Harcerskiej. Fibich: - W kamienicy mieszkali Niemcy. Wśród nich mały chłopiec, który w naszej akcji pokazuje wydarzenia z perspektywy tamtych czasów. Miał cztery lata i nie wszystko rozumiał. Dlaczego niektóre tramwaje nie zatrzymywały się na niektórych odcinkach? Dlaczego ludzie nosili żółte gwiazdy?

Historie, które poznamy w trakcie akcji "Rysunek z pamięci", powstały na bazie opowieści zebranych przez uczestników projektu. Twórcy zaczęli pracę w archiwum od przeglądania dokumentów. Fibich: - Znajdowaliśmy fantastyczne rzeczy. Na przykład zdjęcie z resortu krawieckiego w getcie. Fotografowane na stołkach kobiety niby prezentowały ubrania, a tak naprawdę siebie, oczywiście na sprzedaż Niemcom.

Ta fotografia doprowadziła autorów "Rysunku z pamięci" do Haliny Elczewskiej, której mąż był szefem właśnie resortu krawieckiego. - Przeszła przez Litzmannstadt Getto i kilka obozów. Opowiedziała nam o doświadczeniach tego czasu. W tej historii pojawił się bardzo ciekawy wątek kobiecości - jak w takich warunkach chronić siebie jako kobietę - dodaje Fibich.

Relacja Elczewskiej wykorzystana zostanie w spektaklu jako historia mówiona.

W spektaklu wykorzystana zostanie pieśń barda Litzmannstadt Getto Jankiela Hersztowicza. Wykona ją wnuczka. Nową muzykę napisał Tomasz Krzyżanowski z Teatru Chorea.

- "Rysunek z pamięci" traktuje przecie wszystkim o mówieniu i milczeniu. Interesuje nas granica pomiędzy tym, o czym można opowiadać, a tym, co się przemilcza, żeby chronić bliskich - dodaje Fibich.

Żeby wziąć udział w sobotniej lub niedzielnej akcji, należy mailowo zarezerwować bezpłatną wejściówkę: rysunek@centrum-dialogu.com.

Weekendowe prezentacje nie będą pożegnaniem z "Rysunkiem z pamięci". 30 października akcja zostanie przeniesiona do siedziby Teatru Szwalnia (ul. Struga 90). O godz. 18 i 20 będzie można zobaczyć spektakl, który powstanie na bazie wrześniowych akcji w mieście.

Projekt "Rysunek z pamięci" prowadzony przez jest przez Weronikę Fibich, zespół Teatru Szwalnia i niezależnych twórców. Wsparło go Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Lodzi. Dofinansowanie na realizację uzyskano z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Instalacje przygotowały Ilona Binarsch i Justyna Rochala. Autorem wizualizacji jest Ludomir Franczak, projektu graficznego - Tina Siuda. Slajdy zrobiła Ewa Ciechanowska. Spotkania ze świadkami dokumentował Adrian Robak. Technicznie wsparł akcję Kuba Staśkowiak. Produkcja i narracja - Ewa Łukasiewicz, Elżbieta Mentel, Ilona Binarsch, Katarzyna Skręt, Patrycja Terciak, Jacek Malarski i Stanisław Bielecki.

Twórcy projektu zorganizują spotkania w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Bramie NN. Wymienią się refleksjami po opracowywaniu materiałów archiwalnych.