Mrożek. Remix
Umożliwiamy młodzieży spotkanie z czymś, czego do końca nie rozumieją i przy tym zachęcamy, by się od tego nie odwracali i nie nazywali tego głupotą. Ta konfrontacja ma ogromne znaczenie, bo uczy szybkiego reagowania na zaskakującą rzeczywistość - ze Zbigniewem Szumskim i Małgorzatą Walas-Antoniello rozmawia Joanna Krukowska.
Dziś jest pierwszy dzień Waszych warsztatów. Na jednych z zajęć, które obserwowałam, młodsza grupa czytała cały tekst "Policji". Dlaczego właśnie Mrożek?
Zbigniew Szumski: No to prawda: mamy listę swoich ulubionych pisarzy i lubimy katować dzieci tą literaturą (śmiech).
A co one na to? Nie uciekły z krzykiem, gdy poznały utwór? Niektórzy nie mają jeszcze dziesięciu lat...
Zbigniew: I te nasze małe dzieciaki po przeczytaniu podjęły dyskusję na temat zbyt długich monologów i ironii obecnej w utworze. No i zostają z nami!
Małgorzata Walas-Antoniello: Z kolei młodzież zauważyła, że to bardzo uniwersalny i współczesny dramat.
Dostrzegają uniwersalizm, ale czy ten utwór może być im bliski?
Zbigniew: Kartkujemy, szukamy czegoś, co nas zainteresuje, może to być jedna linijka, słowo. A może właśnie znajdziemy coś, co nam obce i budzi opór? To przecież także znaczy, że wywołuje emocje. Tekst traktujemy jedynie jako inspirację - pobudza on do wyrażania własnych poglądów, stanowi punkt odniesienia.
W jaki sposób planujecie pracować z tym tekstem?
Zbigniew: Najbliższe jest nam zjawisko remiksu. To sięganie do różnych stylów - jak np. w muzyce do różnych utworów, bazowanie na fragmentach, ich multiplikowanie, przekształcanie. Wtedy nabierają zupełnie innego charakteru. Uczestnicy będą dopisywać swoje fragmenty, zmieniać tekst, odwoływać się do niego i negować. "Policja" to tylko hasło wywoławcze. Nie chodzi o to, by ilustrować Mrożka, ale spróbować pokazać siebie z jego pomocą. Nie zamierzamy wystawić całego dramatu.
Małgorzata: Taki jest w ogóle sposób pracy Teatru Cinema. Sięgnęliśmy do literatury, ale finał będzie oparty na improwizacjach. Zależy nam, by dzieciaki czuły, że to ich spektakl. One potrafią być bardzo kreatywne, trzeba tylko pozwolić im na wszystko, co chcą z tym tekstem zrobić. Jeżeli otworzy się drzwi i udowodni uczestnikom, że mogą być twórczy, to oni w to uwierzą.
Zbigniew: Naszym zadaniem nie jest przecież przygotowanie ich do grania na scenie, czy zdawania do szkół aktorskich.
Więc jakbyście określili Wasze zadanie?
Zbigniew: Najważniejsze, by pobudzić w nich odwagę życiową. Umożliwiamy im więc spotkanie z czymś, czego do końca nie rozumieją i przy tym zachęcamy, by się od tego nie odwracali i nie nazywali tego głupotą. Ta konfrontacja ma ogromne znaczenie, bo uczy szybkiego reagowania na zaskakującą rzeczywistość. Unikanie konfrontacji sprawia, że przestajemy się rozwijać.
Małgorzata: Młodzi ludzie są indywidualnościami i do nas należy przede wszystkim podmiotowe ich traktowanie. Każdy powinien mieć szansę wnieść coś od siebie. Warsztaty dają możliwość spotkania ze sobą, porozmawiania - uczestnicy są z różnych miejscowości, więc normalnie nie mają takiej okazji. Wymieniają się, rozmawiają o problemach, nierzadko zaprzyjaźniają. Istnieje również cień szansy, po "Lecie w teatrze" młodzi ludzie zaczną czytać książki, chodzić do teatru, obcować ze sztuką.
To jest coś czym Wy się dzielicie, ale jestem ciekawa, co sami bierzecie od uczestników?
Zbigniew: Dla mnie właśnie wampiryzm jest podstawą (śmiech)! Młodzi ludzie mają w sobie tyle energii. Zarażają nas nią! I wspaniale improwizują w ruchu, można się inspirować nimi cały czas.
Małgorzata: Ja przede wszystkim zazdroszczę im odwagi. Chciałabym jej się nauczyć na nowo. Człowiek dorosły się kontroluje, a oni nie mają blokad. Dorosły żałuje, że pogubił tę odwagę i nie potrafi czerpać z życia radości, a oni to robią nawet wtedy, gdy się coś nie udaje.
