Artykuły

Godzenie w zasady demokracji i społeczeństwa obywatelskiego zarzuca marszałkowi Piotrowi Całbeckiemu minister kultury i dziedzictwa narodowego. To echa unieważnienia konkursu na dyrektora Teatru Horzycy.

Pod koniec sierpnia 2015 r. ze stanowiskiem dyrektora toruńskiej sceny dramatycznej pożegna się Jadwiga Oleradzka. Samorząd województwa, któremu podlega ta instytucja, zdecydował, że jej następcę wyłoni w otwartym konkursie. W gronie ekspertów oceniających kandydatów znalazła się m.in. Dorota Buchwald, dyrektor Instytutu Teatralnego. Kwietniowy konkurs wygrał Romuald Pokojski - reżyser teatralny, który od 1993 roku prowadzi w Toruniu niezależny Teatr Wiczy, a obecnie jest szefem gdańskiego teatru Miniatura. To on w głosowaniu - stosunkiem głosów osiem do jednego - otrzymał nominację komisji konkursowej na stanowisko dyrektora Horzycy. Jednak zarząd województwa unieważnił całe postępowanie.

Dlaczego? Zdaniem zarządu kompetencje Pokojskiego są zbyt małe, aby pokierować toruńskim teatrem. Według urzędników reżyserowi brakuje doświadczenia w prowadzeniu zawodowego teatru dramatycznego - Miniatura jest zawodowym teatrem lalek, a Teatr Wiczy to scena prywatna.

Marszałek ma dwa wyjścia z sytuacji: wskazać dyrektora bez konkursu albo ogłosić nowy nabór, na co brakuje czasu, bo nowy sezon teatralny zaczyna się we wrześniu. Wszystkie swoje decyzje musi konsultować z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które nadzoruje instytucje kultury w Polsce. W zeszłym tygodniu Piotr Całbecki rozmawiał z minister Małgorzatą Omilanowską. - Pani minister wyraziła zdecydowaną dezaprobatę dla unieważnienia tego konkursu i braku akceptacji kandydata, który uzyskał jednoznaczne poparcie komisji konkursowej - informuje Maciej Babczyński, rzecznik prasowy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. - Jak podkreśliła, podjęta decyzja godzi w zasady demokracji i nie służy budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, jest jednocześnie wyrazem lekceważenia pracy komisji konkursowej i podważania kompetencji jej członków.

Co na to marszałek? - Nie będę komentował opinii pani minister. My, urzędnicy, powinniśmy się trzymać litery prawa. A w tym wypadku podjęliśmy decyzję zgodną z prawem. Na pewno nie zmienię zdania na temat kandydata wyłonionego przez komisję. Wciąż uważam, że dobrze się stało, że pan Pokojski nie będzie dyrektorem Teatru Horzycy - wyjaśnia.

W oświadczeniu resortu kultury czytamy: - Aby zapobiec dezorganizacji pracy teatru w najbliższym sezonie, minister zaproponowała, aby do czasu stworzenia warunków do powołania dyrektora w trybie procedur określonych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej tymczasowo obowiązki dyrektora pełnił jeden z dotychczasowych zastępców.

Piotr Całbecki przyznaje, że podczas rozmowy w resorcie zaproponował na stanowisko dyrektora Horzycy Magdalenę Piekarz, znaną reżyserkę filmową. - Pani minister stwierdziła, że chciałaby, żeby instytucją przejściowo kierowała osoba ze środowiska Teatru Horzycy, konkretnie miała tu na myśli Andrzeja Churskiego, dyrektora ds. administracyjnych. Na razie trudno mi powiedzieć, jakie decyzje w tej sprawie zapadną. Pozostają nam kwestie proceduralne - mówi.

Andrzej Churski pełniłby zatem obowiązki dyrektora do czasu wyłonienia nowego szefa Teatru Horzycy. Zdaniem marszałka Piekorz mogłaby zostać dyrektorem artystycznym - nie wiadomo jednak, czy na taki układ się zgodzi.

Środowisko protestuje

Przeciwko decyzji samorządu protestowała znaczna część środowiska teatralnego w kraju, m.in.: reżyserzy Jan Klata, Maja Kleczewska, Paweł Passini, Paweł Szkotak, krytycy: Joanna Derkaczew, Łukasz Drewniak, Witold Mrozek, Maciej Nowak, Roman Pawłowski, aktorzy: Jacek Poniedziałek, Redbad Klijnstra, Anita Jancia, Dorota Pomykała, Barbara Kurdej-Szatan, Tomasz Karolak, Katarzyna Bujakiewicz, a także szefowie najważniejszych branżowych organizacji: Olgierd Łukaszewicz ze Związku Artystów Scen Polskich, Julian Mere ze Związku Zawodowego Aktorów Polskich, Barbara Borys-Damięcka ze Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów, Maciej Englert z Unii Teatrów Polskich, Paweł Łysak z Rady ds. Instytucji Artystycznych.