Łódź. Premiera "Tansman Epizody" Henryka Mikołaja Góreckiego
To już finał światowej prezentacji w cyklu czterech premier Londyn-Los Angeles-Amsterdam-Łódź - 15 lutego specjalne wydarzenie Tansman Festival 2015 - premiera polska IV Symfonii "Tansman Epizody" Henryka Mikołaja Góreckiego.
Henryk Mikołaj Górecki zmarł w 2010 roku. Był ikoną muzyki współczesnego świata. Jego twórczość uznano za zjawisko niezwykłe i "szlachetnie osobne". Nie ulegał modom i "konsekwentnie tworzył własny muzyczny świat". Porażał siłą ekspresji. "Oficjalnie ten utwór w chwili śmierci kompozytora nie istniał" - pisała Dorota Szwarcman - "nikt poza rodziną nie wiedział, w jakim stadium zostawił IV Symfonię". Niebywały sukces III Symfonii "Symfonii pieśni żałosnych" Góreckiego - która na prestiżowych angielskich i amerykańskich listach przebojów notowana była wyżej niż utwory rozrywkowe - przyczynił się do tego, że IV Symfonia stała się jednym z najbardziej oczekiwanych utworów na świecie. "Utwór ten nie miał początkowo nic wspólnego z żadnym z zagranicznych zamówień. Impuls do jego powstania dał Andrzej Wendland, łódzki muzykolog i organizator życia muzycznego, który od 1996 r. organizuje w Łodzi Festiwale im. Aleksandra Tansmana" - kontynuowała Szwarcman na łamach tygodnika "Polityka" (2013, nr 38).
Bliżej poznać mogliśmy tę historię dzięki książce "Górecki. Portret w pamięci" Beaty Bolesławskiej-Lewandowskiej (PWM, Kraków 2013). Historia powstania IV Symfonii sięga 1998 roku, gdy Wendland przyjechał do Katowic na jubileusz Góreckiego. Kolejne spotkanie odbyło się w Bielsku-Białej, i rozpoczęło podczas prób do koncertu z udziałem Góreckiego i Wandy Warskiej. Kiedy w drugiej części próby Andrzej Kurylewicz zaczął improwizować, Górecki na chwilę przerwał rozmowę z Wendlandem, "posłuchał i zakrzyknął: O! To jest muzyka! A co na to Tansman?". Szczególne miejsce na mapie rozmów zajęła Łódź, do której kompozytor przyjechał, by odebrać Nagrodę Tansman 2002 za wybitną indywidualność i bezkompromisowość w twórczości. Górecki prosił Wendlanda o coraz więcej informacji o Tansmanie i jego muzyce, padały już propozycje tytułu i formy utworu. W następnych latach doszło do porozumienia, w którym utwór określono jako dowolną formę na orkiestrę symfoniczną. W ostatnim liście do Wendlanda, z 2007 roku, Górecki pisał: "Na razie utwór istnieje jako wyciąg fortepianowy (nie zrobiłem jeszcze partytury - chorowałem, choruję), mam jednak nadzieję, że wnet uporam się z tą robotą. Będzie to - jak Panu już wiadomo - moja IV Symfonia z podtytułem Tansman Epizody na wielką orkiestrę z organami i z fortepianem obbligato".
Dzięki wysiłkowi kilku instytucji międzynarodowych, jak London Philharmonic Orchestra i Southbank Center w Londynie, Los Angeles Philharmonic Association i ZaterdagMatinee Concertgebouw Amsterdam, w 2014 roku doprowadzono do światowej premiery w londyńskim Royal Festival Hall (inauguracja światowej prezentacji w cyklu 4 premier). Wydarzenie to komentowały najbardziej prestiżowe media całego świata jak "The Times", "Daily Telegraph", "The Guardian" i ogłosiły kolejne wykonania w cyklu premier w Los Angeles, Amsterdamie i Łodzi.
W porozumieniu z wydawcą londyńskim, rodziną kompozytora i śląskim środowiskiem muzycznym, z którego wywodził się Henryk Mikołaj Górecki, Andrzej Wendland i Stowarzyszenie Promocji Kultury im. Aleksandra Tansmana ustalili, że premiera polska IV Symfonii "Tansman Epizody" powinna odbyć się w Łodzi, miejscu, skąd wyszła inspiracja do napisania dzieła, na które świat czekał blisko 40 lat, i które nieprzypadkowo nosi taki właśnie tytuł.
W najbardziej prestiżowym tygodniku opinii w Polsce, jakim jest "Polityka", IV Symfonię "Tansman Epizody" Henryka Mikołaja Góreckiego nazwano "Symfonią dla czterech miast", z uwagi na światową prezentację w cyklu 4 premier: Londyn - Los Angeles - Amsterdam - Łódź, podkreślając, iż to miejsce w gronie metropolii świata Łódź zawdzięcza staraniom Andrzeja Wendlanda. Premiera polska realizowana jest dzień po holenderskiej i miesiąc po amerykańskiej. Stanowi finał światowej prezentacji w cyklu 4 premier i specjalne wydarzenie Tansman Festival 2015.
Miejsce: Sala Koncertowa Filharmonii Łódzkiej, godz. 19:00
Bilety (32 zł normalny, 22 zł ulgowy) do nabycia w kasie Filharmonii Łódzkiej, filharmonia.lodz.pl
