Artykuły

Do nas wszystkich zwracam się z pytaniem, czy to już nie najwyższy czas na podjęcie publicznej dyskusji o roli teatru i jego misji? Czy nie jesteśmy do tego zobowiązani wobec naszych dzieci i wnuków? Jaki powinien być polski teatr, a szczególnie sceny narodowe? - pisze czytelniczka Wanda Krajewska-Hofman w liście do W Sieci.

7 grudnia byłam w Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana w Warszawie, którego dyrektorem naczelnym jest pan Andrzej Seweryn, na "Zemście" Aleksandra Fredry w reżyserii Krzysztofa Jasińskiego.

Przed pójściem do teatru zajrzałam do "Dziejów literatury polskiej" Juliana Krzyżanowskiego, który o Fredrze i jego twórczości pisze następująco: "Jego tedy komedie to bardzo bogata galeria obrazów i obrazków życia ziemiańskiego, obfitością szczegółów obyczajowych nieustępująca najlepszym powieściom nowoczesnym [...]".

Andrzej Łapicki, cytuję z programu teatralnego: "Jest on [Aleksander Fredro] dla mnie najpiękniejszym, a w każdym razie najradośniejszym zjawiskiem w polskim teatrze. Ponieważ jest inteligentny, dowcipny, kpiarski, ale nie złośliwy, ponieważ jest pański, jest dobrze wychowany, ponieważ jest arcypolski".

To przeczytałam, a co zobaczyłam w Teatrze Polskim 7 grudnia?

Pierwsza scena - Cześnik w pomieszczeniu, którego charakter trudno określić, siedzi goły w beczce, tak, w beczce! Jest polewany wodą przez służbę i coś tam wygłasza w sposób mało zrozumiały dla publiczności. Na schodach prowadzących jakby na stryszek, najpewniej nie zamkowych, pokazuje się młody człowiek w koszuli wypuszczonej na spodnie (wiejskie chłopię?) z młodą dziewczyną (Klarą?), którą obściskuje w sposób daleki od zachowań człowieka dobrze wychowanego. Klara - panna z dworu, starościanka - wydaje okrzyki radości (?), szczęścia (?) przypominające mi dźwięki, jakie słyszę spod budki z alkoholem, niestety na moim osiedlu.

Można przytoczyć wiele scen z tego przedstawienia równie radosnych i zachwycających: np. Wacław leży na stole w salonie (?), przedpokoju (?) i prowadzi dialog z Podstoliną. W pewnym momencie Podstoliną zrywa z siebie suknię i rzuca się na Wacława. W innej scenie na stole leży Klara, która swoją sukienkę, tak - sukienkę, a nie suknię - unosi do góry i zarzuca na głowę. I cóż pokazuje publiczności? Myślę, że nietrudno odpowiedzieć na to pytanie.

Dalej: na stole Klara. Oczywiście leży. Nagle wskakuje na nią Papkin, którego Klara na swoich wyprostowanych nogach i rękach unosi do góry (sztuczka cyrkowa). Itd.

A jak wygląda Rejent? Jest ubrany w strój przypominający ubiór osoby duchownej. Na szyi ma zawieszony krzyż, w ręku różaniec i po scenie chodzi z chorągwią, jakie nosi się w kościele w czasie procesji. Tak jest przedstawiony Rejent "szlachciura".

Na tym przedpołudniowym przedstawieniu, kilka dni przed moim pobytem w teatrze, była ze szkołą moja wnuczka, uczennica I klasy gimnazjum. Jej ocena: "Tekstu często nie słyszeliśmy, z przedstawienia niewiele zrozumiałam".

Niestety, na przedstawieniu 7 grudnia znaczna część młodej widowni wynagrodziła aktorów burzliwymi oklaskami.

Przedstawiłam fakty, nie wygłaszam ocen. Opisuję ten spektakl, aby zadać panu Andrzejowi Sewerynowi kilka pytań:

Jakie cele przyświecają Jemu, dyrektorowi teatru, i realizatorom tego przedstawienia?

Czego chcą nauczyć młodzież, jakie mają cele dydaktyczne i wychowawcze?

A do nas wszystkich zwracam się z pytaniem, czy to już nie najwyższy czas na podjęcie publicznej dyskusji o roli teatru i jego misji? Czy nie jesteśmy do tego zobowiązani wobec naszych dzieci i wnuków? Jaki powinien być polski teatr, a szczególnie sceny narodowe?

Jednocześnie protestuję przeciwko finansowaniu z naszych podatków (teatr otrzymuje dotację z samorządu) przedstawień niemających nic wspólnego z kulturą ogólnie rozumianą i naszym dziedzictwem.

Wanda Krajewska-Hofman, Warszawa

Dziękujemy za ten wyczerpujący opis. Stan polskiego teatru budzi, jak widać, coraz więcej niepokoju. Do tego tematu, często poruszanego na naszych łamach, będziemy wracali.