Artykuły

Od 2012 r. Festiwal im. Jana Kiepury ma nowy wymiar. Też atrakcyjny. Dla wielu młodych wydaje się odkrywaniem na nowo kiepurowskiego świata w Krynicy-Zdroju, bo dawnych festiwali pamiętać nie mogą - pisze Stanisław Śmierciak w Dzienniku Polskim.

Sława Krynicy jako miejsca znakomitego dla kultury, i to tej przez wielkie "K", zaczęła się bardzo dawno. Teraz kurort fetuje swoje 220-lecie, a kiedy rozpoczynała się jego historia regułą było, że za kuracjuszami podążającymi do wód ściągali artyści. Lat temu dwieście, ale i sto, na wywczasy było nie kilka dni, a kilka miesięcy. Zwykle cała kanikuła, czyli lato. Wówczas nie było telewizji, nawet radia, a czas trzeba było czymś zapełniać. Sączenie z dzbanuszków wody mineralnej oraz promenadowanie, czyli obowiązkowe dla pobytu w kurorcie pokazywanie się na deptaku, nie zajmowało całego dnia. Krynica, jak inne europejskie kurorty, musiała mieć teatr i miejsce do słuchania muzyki. Dziś po teatrze nie ma śladu, bo spłonął dawno temu, ale w XIX wieku i na początku wieku XX w krynickim teatrum oklaskiwano największe ówczesne gwiazdy sceny. Helena Modrzejewska i Ludwik Solski spotykali tu wierną publiczność oraz gorące przyjęcie. Wczasowicze wręcz ocierali się także

0 spacerujących tutaj Jana Matejkę, Artura Grottgera, Henryka. Sienkiewicza, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Władysława Reymonta, a znacznie później Juliana Tuwima lub Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Ten artystyczny klimat także miał wpływ na decyzję Jana Kiepury, by pobudować się w Krynicy. A skoro tam bywał, to i śpiewał. Po pierwsze, taką miał naturę, że bez śpiewu żyć nie potrafił. Po drugie, ludzie, których spotykał, nie potrafili powstrzymywać się przed spontanicznym żądaniem, by dla nich zaśpiewał. Wpisano w kroniki Krynicy niejeden taki występ.

Jan Kiepura zmarł w swej rezydencji Ryo pod Nowym Jorkiem. Dla uzdrowiska pod Górą Parkową skończyły się nadzieje, że Jan kiedyś znowu tu zagości i zaśpiewa. Krynica, którą przed laty umiłował najsłynniejszy z polskich tenorów, postanowiła muzyką i śpiewem czcić pamięć mistrza. We wrześniu 1967 r. zorganizowano I Festiwal Arii i Pieśni im. Jana Kiepury. Na deptaku był operowy i operetkowy raj. Pierwszy koncert otwierała uwertura do opery "Halka" Stanisława Moniuszki grana przez orkiestrę Filharmonii Krakowskiej pod dyrekcją Krzysztofa Missony. Śpiewali m.in.: Delfina Ambroziak, Wiesław Ochman, Andrzej Hiolski, Koncert kończył się mazurem ze "Strasznego dworu". Gościem honorowym była wdowa po Janie Kiepurze, Marta Eggerth. Do uczestników festiwalu mówiła ze łzami w oczach: Ja Wam wszystkim dziękuję całym sercem za uczczenie pamięci mojego ukochanego męża i życzę dalszego powodzenia i sukcesów. Będę zawsze sercem z Wami".

Festiwal, mający być muzycznym pomnikiem upamiętniającym Jana Kiepurę, kiepurowskim w nazwie był tylko przez rok. Względy polityczne, a może ideowe, spowodowały, że na afisze trafiła nowa nazwa Festiwal Arii i Pieśni. To nie pomniejszało ani rangi imprezy, ani jej wymiaru artystycznego. Magia sławy Kiepury, będącego gdzieś w tle nowego festiwalu, przyciągnęła do Krynicy zarówno najlepszych wykonawców, jak i coraz większe rzesze gości. Nie tylko melomanów, miłośników opery i operetki. Na festiwalowej scenie odzyskiwały blask legendy. Loda Halama zamiast usiąść na fotelu przygotowanym dla nobliwej damy, uraczyła publiczność szpagatem, ale wykonanym na stojąco. Jedna jej noga przytuliła się do policzka. Xenia Grej snuła opowieści o bogactwie teatralnego życia dawnej Warszawy. Stanisław Ptak, jak nikt inny, kreował śpiewająco "Człowieka z la Manczy". Podekscytowany oczekiwaniem na występ Bernard Ładysz publicznie pocałował w rękę dziennikarza proszącego o wywiad, a Wanda Polańska, zakończywszy arię, zgubiła spódnicę, zanim zeszła ze sceny. Była wśród artystów festiwalowych Bogna Sokorska zwana "Słowikiem Warszawy". Na miano supergwiazd zasłużyli u publiczności Grażyna Brodzińska i Bogusław Morka. Tutaj czarował publiczność nawet Giuseppe di Stefano. Magię Festiwalu im. Jana Kiepury aż 28 lat budował Bogusław Kaczynski. Zasług Haliny Szymury z Telewizji Katowice jakie wniosła w propagowanie krynickiej imprezy, też nie da się zapomnieć. Przez wiele edycji festiwal był znakomitą okazją do prezentacji nie tylko oper, operetek, musicali czy baletów. Scenę brały w pacht zespoły "Mazowsze" i "Śląsk". Ochroniarzami odgradzała się od publiczności Edyta Górnia, a Krystyna Janda nerwowo kierowała do publiczności niezadowolenie, że jej własna ekipa techniczna wadliwie podpięła głośniki do efektów dźwiękowych przedstawienia.Tu grała Filharmonia Cygańska z Budapesztu, a na plenerowej scenie przed Starym Domem Zdrojowym w galowym koncercie pokazał się zespół breakdanca Za kulisami był skandal, gdy w Głównej Pijalni Zdrojowej przygotowano dla wykonawców nie "Kryniczankę" lecz " Muszyniankę"

Od 2012 r. Festiwal im. Jana Kiepury ma nowy wymiar. Też atrakcyjny. Dla wielu młodych wydaje się odkrywaniem na nowo kiepurowskiego świata w Krynicy-Zdroju, bo dawnych festiwali pamiętać nie mogą. Dobrze, że także do nich adresowana jest ta impreza, bo wciągani są w świat muzyki, która łagodzi obyczaje, uwrażliwia, daje oddech od komputerów, smartfonów, konsol do gier i pozwala zyskać dystans do rzeczywistości . Zapewne wielu z nich po raz pierwszy obejrzy w kinie festiwalowym filmy z Janem Kiepurą, choć wcześniej ich projekcje też towarzyszyły kolejnym festiwalom.

***

GWIAZDY FESTIWALU

DAMIAN ALEKSANDER to piosenkarz, aktor teatralny i telewizyjny. Od 2000 roku związany z Teatrem Muzycznym Roma w Warszawie. Ma na koncie wiele ról w musicalach, takich jak "Upiór w operze", "Jesus Christ Superstar" czy "Kubuś Fatalista". Znany jest również z seriali telewizyjnych "Klan" i "Lokatorzy".

ADAM BANASZAK - założyciel, dyrygent i kierownik artystyczny Orkiestry Kameralnej I Autunno. Zespół występował m.in.: z Jose Carrerasem czy Andrea Bocellim. Orkiestra jest gospodarzem Festiwalu Polskie Camino de Santiago. Repertuar obejmuje muzykę barokową, dwudziestowieczną i filmową aż po kompozycje najnowsze.

RAFAŁ BARTMINSKI - tenor, współpracował z Teatrem Wielkim - Operą Narodową w Warszawie, Operą Wrocławską, Polską Orkiestrą Radiową. Jest laureatem Konkursu Wokalnego im. Ady Sari w Nowym Sączu. Koncertował m.in. w Wilnie, Londynie, Hiszpanii, Japonii, Niemczech i Szwajcarii.

KATARZYNA DONDALSKA - sopranistka koloraturowa, laureatka międzynarodowych konkursów wokalnych, m.in. Cardiff Singer of the World Festival czy konkursu im. Francisco Vinasa w Barcelonie. Artystka współpracuje z teatrami w Niemczech i wieloma orkiestrami na świecie. Karierę rozpoczęła jako pięciolatka, grając na skrzypcach.

ROBERT GRUDZIEŃ - kompozytor, muzyk, solista Filharmonii Lubelskiej. Koncertujący pianista, organista i klawesynista; jest również wielokrotnie nagradzanym działaczem charytatywnym, dyrektorem festiwali zagranicznych i producentem wielu prestiżowych koncertów. Dyrektor Fundacji im. Mikołaja z Radomia.

ARTUR JARON I STRAUSS ENSEMBLE - zespół tworzony w większości przez muzyków Filharmonii Świętokrzyskiej. Działająca od 1999 roku grupa ma bardzo bogaty i zróżnicowany repertuar - od najsłynniejszych melodii operetkowych świata przez polki, czardasze, fokstroty, marsze, po muzykę popularną.

BOGDAN KIEREJSZA to wybitny skrzypek. Naukę gry rozpoczął w wieku 5 lat! Jest kompozytorem muzyki do ponad 200 filmów reklamowych, dokumentalnych, programów telewizyjnych. Łączy różne style i zaskakuje aranżacjami klasycznych utworów, od tang i czardaszy po muzykę filmową.

TADEUSZ KOZŁOWSKI - dyrygent. W latach 1987-92 był pierwszym dyrygentem Macedońskiej Opery Narodowej i Macedońskiej Filharmonii Narodowej w Skopje Występował w prawie wszystkich krajach europejskich; poprowadził ponad 3000 spektakli oraz koncertów symfonicznych i kameralnych.

EDYTA KRZEMIEŃ to wokalistka (sopran i flażolet), aktorka teatra I musicalowa. Zagrała w musicalach takich jak "Les Miserables", "Akademia Pana Kleksa", "Upiór w operze". W 2009 wygrała casting do nowego dubbingu najstarszego filmu Disneya Królewna Śnieżka i Siedmiu Krasnoludków, grając i śpiewając rolę śnieżki.

KRYSTIAN KRZESZOWIAK - tenor, stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest solistą l'Accademia Internazionale delia Musica di Milano, jego specjalność to muzyka barokowa i współczesna. Występuje też w Filharmonii Dowcipu, łączącej oryginalne aranżacje muzyki poważnej i rozrywkowej.

TOMASZ KUK - tenor, związany z Operą i Operetką w Krakowie, współpracujący z Operą Narodową Teatru Wielkiego w Warszawie. Laureat Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Vincenzo Belliniego w Galtanisettcie. Ma na koncie wiele prestiżowych koncertów estradowych i oratoryjnych. Laureat wielu konkursów wokalnych.

LESZEK MOŻDŻER - pianista jazzowy, kompozytor, twórca muzyki filmowej. Nagradzany w plebiscytach i konkursach muzycznych, m.in. Jazz Juniors, Jazz Melomani i Jazzowe Oskary. W 2012 roku został, jako pierwszy Polak, przewodniczącym jury międzynarodowego konkursu pianistycznego Montreux Jazz Piano Competition.

CAECILIE NORBY - duńska wokalistka rockowo-jazzowa. Artystka proponuje oryginalne, jazzowe i rockowe interpretacje popularnych utworów. Wielokrotnie nagradzana na całym świecie, dziesięciokrotnie nominowana do nagrody Danish Grammy. Śpiewa z rzadko spotykaną kulturą i elegancją.

EDYTA PIASECKA - sopranistka, uczestniczka wielu festiwali. Jeszcze podczas studiów zadebiutowała partią Królowej Nocy w "Czarodziejskim flecie" pod dyrekcją K. Bumanna. Współpracuje z polskimi i zagranicznymi operami, m.in. z Teatrem Wielkim w Łodzi, Teatrem Wielkim w Warszawie czy Operą Bałtycką w Gdańsku.

MIECZYSŁAW SZCZEŚNIAK - piosenkarz, kompozytor i autor tekstów; śpiewał w duecie z Edytą Górniak, Kayah, Majką Jeżowską, Anną Marią Jopek czy Natalią Kukulską. Artysta jest trzykrotnym laureatem Fryderyków oraz laureatem Bursztynowego Słowika na festiwalu w Sopocie. Śpiewał czołówki wielu disneyowskich seriali.

TOMASZ SZYMUŚ - dyrygent i kompozytor, tworzy z najpopularniejszymi artystami polskiej estrady. Aranżuje oprawy muzyczne prestiżowych imprez muzycznych i kulturalnych. Pracował przy programach muzycznych takich jak "Mam talent", "Szansa na sukces", "Must be the musie" czy "Idol". Współpracuje także z warszawskim Teatrem Muzycznym ROMA.

MARTA WYŁOMANSKA - sopranistka współpracująca z Teatrem Muzycznym Roma, Teatrem Studio Buffo, Bydgoską Operą Nova i Warszawską Operą Kameralną. W jej repertuarze są pozycje operowe, liryki wokalnej i oratoryjno-kantato-wej, a także najpiękniejsze arie, duety i scenki z utworów J. Strausa, J. kalmana, Ch. Lecocqa, F. Lehara i G. Gershwina.

ADAM ZDUNIKOWSKI - tenor, śpiewak operowy. Laureat I edycji Nagrody Ministra Kultury i Sztuki AD ASTRA, w swoim repertuarze ma ponad 30 arii operowych. Artysta współpracuje z teatrami operowymi, między innymi w Bytomiu, Bydgoszczy, Krakowie i Gdańsku. Karierę rozpoczął w warszawskim chórze chłopięcym "Lutnia", mając siedem lat.