Teatr TV. Białoszewski wg Zmarz-Koczanowicz
"Pamiętnik z powstania warszawskiego", spektakl wg Mirona Białoszewskiego w reż. Marii Zmarz-Koczanowicz w poniedziałek, 1 sierpnia w TVP2 o godz. 22.50.
"Pamiętnik z Powstania Warszawskiego" jest obok opowiadań Tadeusza Borowskiego najważniejszym dokumentem II wojny światowej w polskiej literaturze. Przedstawia bowiem istotę wojny totalnej, w której po raz pierwszy tak wielkie ofiary ponieśli cywile. Białoszewski pokazał wojnę z punktu widzenia ludzkiej jednostki, dla której jedynym celem jest zaspokojenie elementarnych potrzeb i przeżycie. Użył do tego języka kolokwialnego, pozbawionego literackich ozdób, aby zbliżyć się do rzeczywistości niedającej się ogarnąć rozumem. Ta niezwykła proza nie poddaje się łatwo adaptacji. W dodatku opowiadając o zagładzie Warszawy, łatwo wpaść w patos obcy Białoszewskiemu.
Obie te rafy - języka i patosu - ominęli autorzy tej adaptacji: dokumentalistka Maria Zmarz-Koczanowicz i Tadeusz Sobolewski. Powstało przedstawienie wyjątkowe, nie tylko ze względu na temat, ale i formę przekazu - spektakl łączy aż trzy rzeczywistości. Pierwszą tworzą fragmenty filmów dokumentalnych z powstańczej Warszawy, które przechodzą w inscenizowane sceny z "Pamiętnika...". Drugą jest mieszkanie przy placu Dąbrowskiego, w którym Białoszewski pod koniec lat 60. spisuje wspomnienia, leżąc na tapczanie. A trzecim światem jest współczesna Warszawa z podświetlonym Pałacem Kultury. Te trzy warstwy nakładają się, tworząc gęsty splot polskiej pamięci.
"Pamiętnik z powstania warszawskiego", sztuka wg pamiętnika Mirona Białoszewskiego. Polska 2004
TVP2, 1 sierpnia 2011, godz. 22:50
