Paryż. Sztuka o Janie Karskim
We Francji powstaje sztuka oparta na głośnej książce Yannicka Haenela "Jan Karski". Spektakl ma być pokazany w przyszłym roku na prestiżowym festiwalu teatralnym w Awinionie.
Wydana w ubiegłym roku we Francji, a tej jesieni opublikowana w Polsce, książka Haenela znajdowała się przez wiele tygodni na listach bestsellerów nad Sekwaną. Zyskała też uznanie krytyków oraz nominacje do najbardziej prestiżowej francuskiej nagrody literackiej - Nagrody Goncourtów.
Rozgłos powieści nadała też gorąca polemika między pisarzem a reżyserem Claude'm Lanzmannem,autorem "Shoah" na temat postaci emisariusza.
Jak powiedział PAP Haenel, przygotowywana jest adaptacja sceniczna jego powieści, którą zobaczą po raz pierwszy w lipcu przyszłego roku widzowie międzynarodowego festiwalu teatralnego w Awinionie.
Reżyserem spektaklu będzie znany francuski aktor i twórca teatralny 43-letni Arthur Nauzyciel, dyrektor Narodowego Centrum Dramatycznego w Orleanie.
Nauzyciel ma na swoim koncie głośne przedstawienia, wystawiane także w prestiżowych teatrach zagranicznych, głównie w USA, m.in. "Juliusza Cezara" według Szekspira. Jak wspomniał w jednym z wywiadów reżyser, łączą go odległe więzi rodzinne z Polską - jego dziadkowie byli polskimi Żydami,którzy przed laty wyemigrowali nad Sekwanę.
Pytany przez PAP o szczegóły projektu, Haenel zaznaczył, że prace nad nim dopiero się zaczęły. - Nie wiem jeszcze, kto z nas - ja sam czy Nauzyciel - dokona adaptacji scenicznej tekstu, ani kto zagra rolę Karskiego - zaznaczył pisarz.
Powieść Haenela łączy literaturę faktu z fikcją literacką. Składa się z trzech części. Pierwsza jest zapisem wypowiedzi Jana Karskiego, pochodzących z "Shoah" Lanzmanna. Druga jest streszczeniem książki samego Karskiego o jego wojennych przeżyciach "Tajne państwo" z 1944 roku. Dopiero ostatnia, trzecia część książki, ma powieściowy charakter - jest utrzymana w formie wewnętrznego monologu głównego bohatera książki.
Książka o Karskim wywołała we Francji trwającą wiele tygodni polemikę. Część czytelników, w tym Lanzmann, zarzucili autorowi fałszowanie historii i postaci samego Karskiego. Spory wśród francuskich historyków, wywołały, będące wytworem wyobraźni Haenela, powieściowe wywody polskiego emisariusza o świadomej bezczynności aliantów wobec Holokaustu; według autora obawiali się oni perspektywy przyjęcia w swoich krajach milionów Żydów ocalałych z Zagłady.
W opinii francuskiej specjalistki od dziejów Holokaustu, Anne Wieviorki, ta teza pisarza świadczy o jego nieznajomości rzeczywistych wydarzeń. Haenel ripostował, że jego dzieło jest powieścią, więc jako pisarz, miał prawo w części swej książki posłużyć się fikcją literacką. Książka "Jan Karski" ukazała się niedawno po polsku nakładem Wydawnictwa Literackiego.
