Ludwika Kowalska
KOWALSKA Ludwika, zamężna Witkowska (działała 1856 - ok. 1876), tancerka. Po ukończeniu warsz. szkoły baletowej od 1 VIII 1856 zaangażowana została do corps de ballet WTR. Ok. 1858 mianowano ją koryfejką. 13 1 1861 otrzymała pierwszą większą rolę Marii ("Modniarki"). Po usunięciu się ze sceny pierwszych tancerek, Karoliny Straus i Marii Frejtag, awansowała w 1863 na stanowisko solistki. "O pannie Kowalskiej można by powiedzieć, że ma w nogach sprężyny, nie tańczy ona, a robi rzuty, tyle taniec jej ma w sobie namiętności" - pisano o niej w prasie. Przydałby się jej tylko "wdzięk ruchów w wyższym niż go posiada stopniu". W okresie 1863-69 tańczyła m.in. Adelinę ("Modniarki"), Gulnarę ("Korsarz"), Leilę ("Asmodea"), Topaz ("Flick i Flock") oraz partie tyt. w "Katarzynie córce bandyty" i w "Esmeraldzie". Usunięta w cień przez talent H. Cholewickiej tańczyła jeszcze partie Dowodzącej bajaderami w "Panu Twardowskim" i Mirtiny ("Bogini Walhalli"). Ok. 1876 opuściła scenę.
Bibl.: Goślicki: Pamiętnik 1870, 1871; Pudelek: Warsz. balet romantyczny (il.); Dz. powsz. 1863 nr 287, 1864 nr 269; Gaz. muz. i teatr. 1866 nr 4; Afisze, MTWarszawa; Chomiński.
Ikon.: Fot. w rolach - IS PAN, MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
