Czas akcji:
Miejsce akcji:
Obsada:
Druk:
Kubuś i jego Pan wchodzą na scenę. Obaj są świadomi obecności publiczności. Kubuś zaczyna opowiadać swojemu Panu historię, jak to w wyniku utraty dziewictwa z Justyną trafił do wojska, wziął udział w bitwie, odniósł ranę w kolano i zakochał się w kobiecie, która się nim opiekowała w trakcie rekonwalescencji. Nie kończy opowiadania, bo Pan mu przerywa i próbuje wmieszać do historii Kubusia swoją historię miłosną. Pod koniec sceny w głębi pojawiają się inne postacie, które wkraczają do akcji w scenie drugiej. Są to Młody Chwat , Justyna, Agata i kawaler de Saint-Ouen . Młody Chwat i Justyna to postacie z przeszłości Kubusia, a Agata i kawaler de Saint-Ouen z przeszłości jego Pana. Kubusia z Panem łączą pokrętne koleje losu: kobiety, które pragnęli zdobyć, trafiały w ręce ich serdecznych przyjaciół. Justyna w ręce Młodego Chwata, a Agata w ręce kawalera de Saint-Ouen.
Rozpoczyna się rozmowa. Kawaler de Saint-Ouen i Pan wspominają nieudane zaloty do Agaty, w których to kawaler był pośrednikiem i rzecznikiem interesów Pana. W scenie trzeciej poznajemy szczegóły zalotów Kubusia do Justyny. Kubuś opisuje jak traci dziewictwo w objęciach Justyny, oraz rolę jaką w tym odegrał Młody Chwat i jego ojciec. Historia Kubusia jest banalna, ale sytuacja zawiła i kłopotliwa dla wszystkich jej uczestników. W scenie czwartej dowiadujemy się, jak kawaler de Saint-Ouen w czasie zalotów prowadzonych w imieniu Pana, uwodzi Agatę, a potem sprytnie i z wyrachowaniem przyznaje się do zdrady jego zaufania i przyjaźni. W kolejnej scenie Justyna prowadzi dialog z Młodym Chwatem, a Pan z kawalerem de Saint-Ouen. Jest to naprzemienny dialog na temat zdrady. Justyna przysięga, że nie zdradziła młodego Chwata z Kubusiem, a Pan obarcza winą za zdradę nie przyjaciela, ale Bogu ducha winną Agatę, rzekomą uwodzicielkę kawalera. Piramidę kłamstw kończy Młody Chwat stwierdzając, że jest szczęśliwy niczym król, bo ma najwierniejszego na świecie przyjaciela i kobietę, której bezgranicznie ufa.
W scenie szóstej na scenie pozostaje tylko Kubuś i jego Pan. Kubuś usiłuje dokończyć swoją historię, ale Pan znów mu przerywa i zmienia temat rozmowy. Na scenę wchodzi Oberżystka i wbiega dwóch służących ze stołem. Oberżystka wie, co Pan i Kubuś zamówią, bo zna treść sztuki. Pan i Kubuś piją wino i ubolewają nad niewdzięczną rolą w jakiej ich obu postawił twórca sztuki Denis Diderot. Kubuś powątpiewa nawet w jego talent, a Pan uważa, że mógłby spokojnie grać lepsze role, w lepszych przedstawieniach. Kubuś szybko się mityguje i stwierdza, że lepiej kochać swego autora za to, że ich w ogóle stworzył niż szukać innego, lepszego. Oberżystka wnosi posiłek, a Kubuś znów próbuje dokończyć swoją historię. Tym razem to nie Pan, ale Oberżystka mu to uniemożliwia, mówiąc że w górze jest zapisane, iż teraz ona opowie swoją historię.
Akt drugi rozpoczyna się tym samym układem scenicznym. Kubuś z uporem usiłuje dokończyć swe opowiadanie, ale Oberżystka przerywa mu i zaczyna historię Markiza i Markizy La Pommeraye, o tym, jak Markiz z trudem zdobywa jej przychylność i spędza z nią kilka lat. Uczucie Markiza stopniowo wygasa, podczas gdy Markiza kocha go cały czas. W czasie opowieści Oberżystki na scenie pojawia się Markiz. Oberżystka wciela się w rolę Markizy. Kłamie swemu partnerowi, wyznając jak to jej uczucie do niego wygasa. Ten korzystając z sytuacji, przyznaje się do tego samego i proponuje jej dozgonną przyjaźń i szacunek.
W scenie trzeciej Oberżystka pije wino z Panem i Kubusiem, którym się wyraźnie zaczyna interesować. W następnej scenie do akcji wkraczają Matka i Córka. Prowadzą spelunkę, w której osobiście świadczą usługi seksualne. Oberżystka w roli Markizy proponuje im zmianę losu, na co obie z radością przystają. Wynajmuje im mieszkanie i daje pieniądze, za które mają prowadzić wyłącznie świątobliwe życie.
W scenie piątej Markiz opowiada Markizie o swoich ostatnich podbojach wśród podlotków. Na scenę wchodzą Matka i Córka. Córka wzbudza zainteresowanie Markiza, ale Matka zabiera ją na nieszpory. Markiza wyraźnie walczy o względy kochanka, ale ten nie ulega jej wdziękom. Na scenie cały czas znajdują się Kubuś i jego Pan przy stole położonym poniżej podestu, na którym rozgrywa się akcja. To pozwala Oberżystce po podejściu do nich komentować akcję, w której bierze udział jako Markiza. Kubuś, Pan i Oberżystka rozprawiają na temat intrygi Markizy i głupoty Markiza z wyraźnym obrzydzeniem. W scenie szóstej Markiz grzęźnie w sieci intryg Markizy i walczy o przychylność Córki, w siódmej całkowicie ulega pożądaniu. Kubuś komentuje zachowanie się Markizy z oburzeniem, Pan ze spokojem i dystansem.
W scenie ósmej dowiadujemy się, że Matka i Córka odrzucają kolejne zaloty Markiza poparte klejnotami, domem i posiadłością. Zmusza je do tego i szantażuje oczywiście Markiza. Oszalały Markiz postanawia wziąć ślub z Córką, aby tylko ta spełniła jego marzenia. Córka w białej ślubnej sukni wyłania się z głębi sceny, spotyka Markiza i długo pozostają w swych ramionach.
Mściwa Markiza ujawnia Markizowi przeszłość Matki i Córki. Markiz odtrąca nowo poślubioną i odchodzi. Oberżystka ogłasza koniec historii, na co nie wyraża zgody Kubuś. Wciela się w Markiza, wybacza Córce jej przeszłość i postanawia wyjechać z nią na wieś.
W kolejnej, dziesiątej scenie, Pan zalecając się do Oberżystki wyraża niezadowolenie ze sposobu w jaki Kubuś zakończył historię Markizy. Żąda, aby ją zmienił, bo inaczej wygna go na noc do obory. W obronie Kubusia staje Oberżystka. Pan i Kubuś próbują się jakoś dogadać, ale są zbyt pijani, aby móc to zrobić. Akt kończy Oberżystka, która obu wypędza spać.
W akcie trzecim Kubuś i jego Pan ubolewają nad tym, że ktoś tak niezręcznie przerobił ich historię i teraz każe im to grać. Kubuś kończy swoją opowieść i nareszcie dowiadujemy się, że ranny, spędził tydzień w domu swoich dobroczyńców. Potem Ci pozbyli się go, przyjmując na jego miejsce jednego z medyków, który się nim opiekował. W opowiadanie Kubusia znowu wkrada się wątek Agaty i do akcji wkracza kawaler de Saint-Ouen. W scenie drugiej poznajemy dalszy ciąg historii miłosnej Pana, Agaty i Kawalera. Pogodzeni wcześniej przyjaciele postanawiają obaj pozyskać przychylność Agaty. Saint-Ouen organizuje dość zawiłą intrygę, w dzięki której w ciemnościach nocy Pan może skorzystać z uroków ciała Agaty. Pan okazuje się wyjątkowo łatwowierny i łatwo wpada w ramiona Agaty i sidła przyjaciela. W kolejnej scenie rodzice Agaty i komisarz policji przyłapują Pana na gorącym uczynku. Grozi mu za to więzienie. Autor intrygi Saint-Ouen wykręca się zręcznie i zrzuca całą winę na Pana.
W scenie czwartej dowiadujemy się, że Pan opuszcza więzienie po zapłaceniu odszkodowania za obrazę honoru panny. Ta niestety zaszła wcześniej w ciążę z Saint-Ouenem, ale to Pana obciążono kosztami porodu i utrzymania dziecka. Okazuje się też, że Kubuś i jego Pan od samego początku sztuki zmierzają do wioski, gdzie syn Agaty został oddany na wychowanie. Pan spostrzega Saint-Ouena, który też tam się wybiera, aby zobaczyć syna. Wyciąga szpadę i po krótkiej walce zabija przyjaciela, a następnie ucieka.
W scenie następnej chłopi chwytają Kubusia, któremu nie udało się zbiec i zamierzają go powiesić za morderstwo. Sam, w obliczu śmierci, kończy wreszcie historię swojej miłości. Od szubienicy ratuje go niespodziewanie Syn Chwat. Po uwolnieniu z pęt Kubuś opowiada, jak to po jego odejściu, Justyna urodziła syna, który okazał się podobny do Kubusia i dlatego nosi to samo co on imię.
Tymczasem, Pan z żalem wspomina Kubusia, którego utracił na zawsze. Ten, uratowany jednak z opresji, wraca do niego. Spotkanie to wzrusza obu. Po chwili rozważają, co mają dalej ze sobą zrobić i gdzie się udać. W końcu ruszają naprzód, czyli jak mówią - byle gdzie.
Ukryj streszczenie